Lesson 325 - Junior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Ndien mmọ ewọñọ ekekwọrọ ikọ ke kpukpru ebiet, Ọbọñ onyuñ anam utom ye mmọ, onyuñ ada mme idiọñọ eke asañade ye erikwọrọ ọsọñọ ikọ mmọ” (Mark 16:20).

Notes

Nsọñọ-ñkpọ

Edi ñkpọ inemesit ndifiọk mbaña mme isañ ukwọrọ-ikọ Paul. Eyak nnyin iti ite ke edika isañ ke eyo Paul ikememke nte edide mfin. Enye etiñ ubak ñkpọ emi ekesimde enye ke mme isañ edika ñkọkwọrọ Christ. Enye ete ke ñkpọ-ndik ama odu ke obot ye ke inyañ; ñkpọ-ndik ke otu mbon ñwo ye mmọ emi midiọñọke Abasi: ñkpọ-ndik ke otu mbio obio esie, afanikọñ ke obio ye ke akai-ikọt Ediwak ini enye ama esikop ọkpọsọñ mmem-idem ye ubiak. Ndusuk ini enye odu ke biọñ ye nsat-itọñ. Ke mme ini efen enye ama okop tuep onyuñ anana edisine-ñkpọ, (Kot 2 Ñwed Corinth 11:7-27). Akananam nnyin ikotke ite ke Paul ama okuni abaña mme nsọñọ ñkpọ emi ekesimde enye ke ntak Christ: edi enye ọkọdọhọ ete: “Edi mbatke uwem mi ke ñkpọ, man ñkeme ndifehe mbuba mi mma” (Utom Mme Apostle 20:24).

Paul ama ọbọ añwa-añwa ikot oto Abasi ndinam saña-saña utom ndien enye ama ekpe ebiere ndinam utom oro ñkure. Ke ema ekenyaña ukpọñ esie, Ọbọñ ama ọdọhọ enye ete: “Koro enye edi anam-utom eke mmekde, nte akama enyiñ Mi aka ke iso mme Gentile ye mbọñ, ye nditọ Israel” (Utom Mme Apostle 9:15). Paul ekenyene ndidi uñwana nnọ Mmọ-oko (Gentile) ye usuñ ndida eti-mbuk nsim utit ererimbot (Utom Mme Apostle 13:47).

Barnabas

Owo uñwam Paul, Barnabas ama ayak idem ọyọhọ-ọyọhọ nditiene Jesus. Ini kiet enye ama enyene isọñ, edi enye ama anyam isọñ oro onyuñ ada okuk ọsọk mme Mbet, man edeme enọ mme ubuene (Utom Mme Apostle 4:34-37). Ke Paul ama akakabare esit obufa, Barnabas ama ayarade idem nte ufan onyuñ owut ima eke enye amade Paul (Utom Mme Apostle 9:27). Paul ama enyene mfọniso ndinyene Barnabas nte andiñwam enye, eti owo emi ekenyenede mbuọtidem onyuñ ọyọhọde ye Edisana Spirit (Utom Mme Apostle 11:24).

John Mark

Akparawa efen, John Mark, ama etiene Paul ke isañ ukwọrọ-ikọ emi, ke ntre nnyin imokut mmọ mbita nte ekpọñde isuo Cyprus. Mmọ ema eduk ubom nsuñikañ ewat ke Inyañ Mediterranean edi ke isọñ Asia, enyuñ edibehe ke obio emi ekotde Perga. Ekeme ndidi ke isañ enye emi ke mmọ ekesobo ye mme afanikọñ emi Paul eketiñde abaña ke ini iso.

Ke ini mmọ esimde esuk, Mark ama ekpe ebiere ndikpọñ mmọ eken mfiak nnyọñ Jerusalem. Emi ekedi akamba ñkpọ ntimere esit ọnọ Paul ke ini emi; nte ededi, ke akade iso enye etiñ abaña Mark nte owo uñwam emi “enyenede udori ke utom Abasi onyuñ etiñ nti ikọ abaña enye (2 Ñwed Timothy 4:11; Philemon 24).

Ofuri Usuñ

Ke ini owo oyomde erifen ke mme idiọk-ñkpọ oto Abasi, enye ọñwọñọ ndinọ uwem esie ke utom Abasi. Do nte enye osuk ekperede Abasi onyuñ ọfiọkde abaña ntọtuñọ ediyak idem, enye eyeyom onyuñ ọbọ ifiọk edinam- asana ye ediyọhọ Edisana Spirit emi enyenede ubọñ. Edi enye enyene ndika iso nnam ediyak-idem esie oro otim ọfọn. Ediwak owo esidọhọ ete, “Ọbọñ mayak uwem mi nnọ Fi”, edi ifiọkke ọyọhọ-ọyọhọ se mme ikọ oro ewọrọde. Udori iduhe ndifiak edem, edieke akade, otim ọfọn ndisim utit isañ.

Mmọ ema edọk ebe mme ikpọ obot-itiat edisim Antioch ke Pisidia. Esisit ini ke iso, akwa ifet odu ndisobo ye ediwak owo ke obio oro. Mark, ama ọkpọfiọk ukpukọnyọñke, man afo ye Barnabas ekop utibe ukwọrọ-ikọ Paul ke Antioch.

Ke Itie-ukpono Abasi mme Jew

Ekedi ke Usen Sabat ke mmọ ekeka ke Itie-ukpono Abasi mme Jew. Emi ekedi ebiet emi mme Jew ekesibonode man ekot Ñwed Ibet. Mbuk eset etiñ ọnọ nnyin ete ke ñkpọ nte mme Itie-ukpono Abasi mme Jew 460 tutu osim 480 ekedu ke Jerusalem; edi Antioch ikokponke nte obio Jerusalem.

Ke ema ekekot Ibet ye se mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ ekewetde ema, etubom Itie-ukpono Abasi mme Jew ọdọñ owo ete ọkọfiọk oto isen owo iba oro, mme mmọ enyene se etiñde enọ otu owo. Nso utọ ifet ekedi oro ọnọ Paul, kpa se enye eketiede ebet!

Ndo-ndo oro Paul ama adaha-ada ọdọhọ mme Jew ete. “Mbio Israel, ye mbufo emi ebakde Abasi, ekop.” Ndien afiak eti mmọ usuñ nte Abasi akanamde ñkpọ ye mme Jew tọñọ ke eritọñọ idut oro tutu edisim ini emi Jesus amanade. Paul ama ekpep Ibet ye se mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ ekewetde ke idak akwa andikpep mme Jew kiet, Gamaliel. Paul ama ekeme nditiñ Ibet ke ibuot nnyuñ nnam añwaña usuñ nte mme ntiñ-nnim ikọ ke abana Jesus ekesude. Enye ama ọdọhọ mmọ ete, “Ema enọ ikọ erinyaña emi esọk nnyin” (Utom Mme Apostle 13:26). Enye ama ọdọhọ ete ke mmọ emi ekotde ikọ Abasi enọ mmọ kpukpru Sabat ke Jerusalem ekebiom Jesus ikpe enyuñ ewot Enye. Paul ama eti Psalm 16:10 ke ini enye ọkọdọhọde ete “Afo uduyakke Edisana Owo Fo okut mbiara” (Utom Mme Apostle 13:35). Emi ekedi ntak ọkpọsọñ unana edinim ke akpanikọ ke esit mme Jew: mmọ ikonimke ke akpanikọ ete ke Jesus ama eset ke mkpa. Paul ama etiñ ọnọ mmọ ete ke David ama ọsuhọre ke udi, obukidem esie onyuñ akabare ntan, edi Jesus ama eset ke ọyọhọ usen ita.

Ọfọn didie nditiene Jesus ñkọbọ erifen mme idiọk-ñkpọ akan ndidu ke idak ibet, nte Paul eketiñde. Enye ama ọnọ mmọ ntọt ke ọkpọsọñ ikọ ete mmọ ekpeme man mmọ ekusin, “Utibe-ñkpọ enyuñ etak” Ke ikọ eñwen, Paul ekpe ye mme Jew ete mmọ ekusin ima Jesus enyuñ etak ke nsinsi.

Ke utit ukwọrọ-ikọ emi Mmọ-oko (Gentile) ema ebeñe Paul ete ọtọñọ ntak edikwọrọ ikọ ọnọ mmọ ke Sabat efen. Ñkpọ efen ikpenemke Paul esit ikan emi, ndien ke Usen Sabat emi eketienede, ekpere ndidi ofuri obio ema ewọrọ edi ndikop Ikọ Abasi. Emi ama anam mme Jew efube ufup enyuñ etiñ ñkpọ ndibiat mme ikọ Paul. Edi enye ama enyene ibọrọ ọnọ mmọ: Abasi okonim ete ekwọrọ Eti-mbuk enọ “mme Jew ke akpa itie” (Ñwed Mbon Rome 1:16); oro edi ntak emi Paul ekebemde iso ọkwọrọ ikọ ọnọ mmọ. “Sia mbufo esinde ikọ oro, enyuñ ebatde ete mme imọ idotke nsinsi uwem, sese, nnyin ikabare itiene mme Gentile” (Utom Mme Apostle 13:46).

Ebom Esio

Ndusuk mme Jew ye ekese Mmọ-oko (Gentile) ema enim ke akpanikọ enyuñ ebọ erinyaña ukpọñ ke akwa mboho edidemere emi eketrede ubuat-ubuat. Mme Jew edemere ndutime enyuñ esin ebin Paul ye Barnabas esio ke obio. Ndien nte ekpedọhọde ete, “Mbufo ema enyene ifet edi mbufo esin, nnyin iyetiene mmọ emi edibọde Eti-mbuk. Paul ye Barnabas ekeñ ntan-ikpat mmọ nte ubiom-ikpe enọ mme andisin Christ, kpa mme Jew Obio Antioch enyuñ ebe eka Iconium, ñkpọ nte itiat 45 ke usuk-usuk edem usiak-utin Antioch.

Eke Kpukpru mme Idut

Abasi ọnọ kpukpru owo ifet ndinyime Enye nnyuñ mbọ erinyaña ukpọñ. Jesus ama ọdọhọ ete: “Eyenyuñ ekwọrọ gospel Ubọñ Abasi emi ke ofuri ekondo nte ntiense enọ kpukpru mme idut, ndien adañoro ke utit eyedi” (Matthew 24:14). Ke mme usen ntọñọ Ufọk-Abasi, Paul ye Barnabas ekedu ke otu mme akpa mmọ emi ekesiode edọñ ekekwọrọ Eti-mbuk. Tọñọ ke ini oro esuan etop erinyaña ke ofuri ererimbot. Edi ekpri ibat owo eyom Abasi ke akpanikọ, ebọ ifiọk edimana obufa enyuñ edu uwem emi ekemde ye Ñwed Abasi. Nte ededi Eti-mbuk osim kpukpru idut, ndien utit ekpere eti-eti.

Nnyin kpukpru ikemeke ndiwọrọ ñka nte mme ọkwọrọ ikọ ke esen idut, edi eyak nnyin inam se ikemede ndiwọñọre mme esit owo nnọ Ọbọñ mbemiso ini abiara. Nsusuk owo inyeneke ifet ndika mme idut efen nte mme ọkwọrọ Eti-mbuk emi esiode edọñ, edi mmọ ekeme ndinam utom nnọ Jesus mi ke ufọk. Ndusuk owo ekeme ndinọ inyene mmọ ndiñwam enye emi esiode edọñ ke esen idut; midighe enye asaña ke ñkan-ñkuk edeme ñwed ikọ Abasi onyuñ okot mme owo ete edi Ufọk-Abasi. Nte but anam fi ye Eti-mbuk? But ikanamke Paul (Ñwed Mbon Rome 1:16). Usuñ efen ndiñwam esuan etop Eti-mbuk edi ndibọñ akam mbaña utom efak, mbọhọ ufọk-ñkpọkọbi, ederi Ufọk ibọk. Kpukpru owo, eren, ñwan ye eyen-ọwọñ ekeme ndibuana ke ndida ukpọñ ñsọk Christ ebe ke akam. “Ndien mmọ eke enyenede eti ibuot eyeyama nte ikpa-enyọñ ayamade: mmọ eke enamde ediwak owo ekabare edi edinen, eyenyuñ ebiet ntata-ọfiọñ ke nsinsi-nsinsi” (Daniel 12:3).

Uñwana ke Ekim

Paul owo Jew emi Abasi okokotde ete edi “uñwana mme Gentile” (Utom Mme Apostle 13:47), ama akabare edi akwa Apostle ye akwa uñwana. Enye ikọduọhọ ikpọñ akwa ikot emi ekekotde enye. Kpukpru owo eke Abasi okotde mfin, edide Jew me Mmọ-oko (Gentile), ekot enye ete edidi uñwana, koro Jesus ekekpep nnyin ntem ete, “Mbufo edi uñwana ererimbot” (Matthew 5:14). Nte nnyin iyenam akpanikọ ke idaha akwa ikot nnyin nte Paul, inyuñ idi uñwana inọ ererimbot oto ke ikọ-ntiense ye edu uwem nnyin?

Questions

MME MBUME

1. 1 Anie eketiene Paul ke isañ enye emi?

2. 2 Tiñ nte ekenọde Paul ifet ndikwọrọ ikọ ke Antioch.

3. 3 Nso ekedi ibuot ukwọrọ-ikọ esie?

4. 4 Nso ekedi edu-uwem Mmọ-oko (Gentile) ke abaña ukwọrọ-ikọ Paul?

5. 5 Nso ikada itie ke usen Sabat efen?

6. 6 Tiñ baña edu-uwem mme Jew ke ini oro.

7. 7 Nte Eti-mbuk enyene mme Jew mme, Mmọ-oko (Gentile) ikpọñ?

8. 8 Ekedọñ Paul saña-saña etiene mme anie?

9. 9 Sioño ndusuk ufañ ñwed emi ekpepde nnyin ete ke Abasi iteñeke owo enyin.