Lesson 334 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Edi imọfiọk ite kpukpru ñkpọ esaña ọtọ kiet enam ufọn enọ mmọ eke emade Abasi, kpa mmọ emi ekotde nte ekemde ye uduak Esie” (Ñwed Mbon Rome 8:28).

Cross References

I Ikot Paul Ndika Ke Macedonia

1. Ke ñkukut, Paul ama okut owo kiet emi ọkọdọhọde ete: “Be di ke Macedonia, dinyaña nnyin,” Utom Mme Apostle 16:9

2. Paul ye Silas ema ewat eka ke Macedonia enyuñ enim mboho ke mben inyañ, Utom Mme Apostle 16:10-13

3. Lydia ama ọfọn ido ye Paul ye Silas, Utom Mme Apostle 16:14, 15; I Timothy 5:10; Mme Hebrew 6:10

II Ema efuhọ Ke abaña Eyen-Añwan Emi Ekenyenede Spirit Idiọñ

1. Enye ama ada akamba udori ọsọk mme ete-ufọk esie ebe ke ubre idiọñ esie, Utom Mme Apostle 16:16

2. Enye ama etiene Paul ke edem onyuñ ofiori ete, “Mmọ emi edi ikọt Abasi Andikoñ-ñkan,” Utom Mme Apostle 16:17

3. Paul ama ebin edidehe spirit osio enye ke idem, Utom Mme Apostle 16: 18

4. Mme ete-ufọk esie, ke ekutde ete idorenyin udori mmimọ amatak, mmọ emum Paul ye Silas, Utom Mme Apostle 16:19

III Mme Ebierikpe Ema Emia Enyuñ Esin Mmọ Ke Ufọk-Ñkpọkọbi

1. Ema edori Paul ye Silas ikọ ke iso mme ebierikpe, Utom Mme Apostle 16:20, 21

2. Mme ebierikpe ema ewai ọfọñidem mme mbet, enyuñ enọ uyo ete emia mmọ, Utom Mme Apostle 16:22, 23

3. Ema esin mmọ ke ata esit-esit ufọk-ñkpọkọbi, Utom Mme Apostle 16:24

IV Akam Ye Itoro Ye Akwa Unyek-Isọñ

1. Mboho akam ye itoro ama ada itie ke ini ema ekeda ebuka etim efat ukot mmọ, Utom Mme Apostle 16:25

2. Akwa unyek-isọñ ama otibe, kpukpru usuñ ufọk-ñkpọkọbi eberere, ndien ñkpọkọbi enyuñ ekpọhọre kpukpru owo ke ubọk, Utom Mme Apostle 16:26

3. Ekpeme ufọk-ñkpọkọbi ama oyom ndiwot idem esie, edi Paul akpan enye, Utom Mme Apostle 16:27, 28

4. Ema enyaña ekpeme ufọk-ñkpọkọbi ye ofuri ufọk esie, ndien mmo ema etim ekama mbon-ñkpọkọbi emi, Utom Mme Apostle 16:29-40

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Isañ Ukwọrọ-Ikọ Paul Ọyọhọ Iba

Ke ukpep-ñkpọ emi, Paul okodu ke isañ ukwọrọ-ikọ esie ọyọhọ iba. Enye ama asaña oduk ke mme ikpọ obio emi enye ye Barnabas ekesañade ekwọrọ ikọ Abasi enyuñ esiakde mme ufọk Abasi do ke akpa isañ esie. Barnabas iketieneke Paul ke isañ ọyọhọ iba emi, edi ama akabare aka obio emana esie ke Cyprus. Paul ama ada Silas nte nsaña-utom esie, ndien ke ndidian ke ndisaña nse mme itie oro enye ekesimde ke akpa isañ esie, ama asaña ebe ke Syria ye Cilicia, ọsọñọ mme ufọk Abasi idem. Ndien mmọ mbiba ema esaña ebe ke edem edere ye edem usop-utin eduk ke Galatia ye Mysia. Paul ama aduak ndisuk ñka ñkañ edere man ọkọduk ke Bithynia, edi Spirit Ọbọñ ama ọdọhọ ete, Baba, mmọdo mmọ edika ke Troas, ndien ekedi mi ke Paul okokut ñkukut emi akadade enye oto ke Asia osim Europe.

Ikot Emi Otode Macedonia

Ikaba ke Spirit Ọbọñ akakpan Paul ete okudọk aka ke Asia, edi ndusuk enye ama edisim Troas onyuñ ekere ye mkpa-idem ebiet eke Ọbọñ oyomde imọ ika. Edi enye ikọsuhọke ke ekikere emi ibighi ikaha. Ke ñkukut ke okoneyo owo Macedonia kiet ama ada enye ke iso onyuñ ọdọhọ ete: “Be di ke Macedonia, dinyaña nnyin.” Ọbọñ ama ọdiọñọ ete ke obio Greece mme ukpọñ ema edu emi ebetde ndibọ Eti-mbuk. “Ikot emi otode Macedonia” ke akaka iso ke utọñ mme ọkwọrọ-ikọ, ke ndinyuñ ndemere mmọ, ọtọñọde ke ini oro tutu osim emi.

Edi ata ofuri akpanikọ nte ke edi Edisana Spirit akada mme akpa asaña-utom ukwọrọ-ikọ emi ke Europe usuñ. Ñkpọ nte tosin isua edi emi, edi Edisana Spirit ke osuk adada mme ọkwọrọ-ikọ akpanikọ ye mme ese-utom (Mme Overseer) usuñ tutu mfin emi.

Obufa ini ama ọtọñọ ke mme utom ukwọrọ-ikọ Paul apostle. Ikot emi otode Macedonia ama owut ntọtuñọ ufọn Eti-mbuk ke obio oro ye mbeñidem emi okodude ke esit mbon oro ndibọ Ikọ Abasi.

Akpa Anditiene-Christ Emi Okotode Europe

Mme akpa mbon-isañ ukwọrọ-ikọ emi ekekade Europe ema esaña eduk ke Philippi emi ekedide mkpon ñkan ke ofuri ñkañ obio oro. Otim añwaña nte ke mme Jew ikawakke do. Edi ke akpa Sabat ema ekut Paul ye nsaña esie ewọñọde ke obio ekpere mben inyañ ke ebiet emi ekeyomde ndinim akam. Do ke ibat-ibat nditọ iban ekebono; ubak mmọ ekedi mme Jew ndien ubak mmọ ekedi mbon idut eñwen emi ekponode Abasi ke ido mme Jew.

Paul ye Silas ema esuhọre etetie enyuñ etiñ ikọ enọ iban oro. Edi oto nte ñkan-ñkuk oro eketiede, ekeme ndidi ekedi ibio-ibio mboho, edi ye oro ñwan kiet ke otu mmọ ama enyene udọñ ọnọ ikọ Abasi. Enye ama añwaña esit esie ọnọ akpanikọ. Enye ekedi akpa owo ndinyime Eti-mbuk ke Paul ama ekeyere ikot emi otode Macedonia. Ofuri ufọk esie ema enyime Eti-mbuk obufa ediomi emi. Ekeme ndidi Paul ama ọkwọrọ ñko abaña edina uduọk-mmọñ ke usen-ubọk oro, koro Lydia ye ofuri ufọk esie ema ena uduọk-mmọñ. Ke ndo-ndo oro Lydia ama oyom mme ọkwọrọ-ikọ Christ emi editie ke ufọk imọ. Enye akada nti ido ekpek mmọ tutu mmọ enyime ndika. Enye ama afat ukpep-ñkpọ Christ akama, onyuñ ọtọñọ ndinam ibet ke abaña ima, emi Jesus ekekpepde, ndima mme ọkwọrọ-ikọ Abasi ye ikọt Esie, añwana ndinim eti itiat idak isọñ nnọ idem esie ke ini iso ( 1 Ñwed Timothy 6:19). Ñwed Abasi ọdọhọ ete: “Ekufre ndikama isen owo, koro ndusuk owo ema esaña ntem eda mme angel eduk ufọk, idiọñọke” (Mme Hebrew 13:2).

Mme Ukọbọ

Utom ukwọrọ-ikọ Abasi ikenyeneke ndika iso ntre, nnyuñ ntre ndinyene ubiọñọ. Andidiọk enyene ñkari eti-eti ke mme mbufiọk esie nte enye oyomde ndiwuri utom Ọbọñ. Ekese ini enye ada nsu emi ewañde ke mbiet akpanikọ ndida mbiaña. Eyen-añwan kiet ama etiene Paul ye Silas, ye mfiori ete, “Mmọ emi edi ikọt Abasi Andikoñ-ñkan, emi ekwọrọde usuñ erinyaña enọ mbufo” (Utom Mme Apostle 16:17).Ekedi ata akpanikọ, edi ikọ-ntiense owo emi enyenede spirit idiọñ ikemeke ndida ubọñ nnọ Abasi. Satan eketiñ ikọ ebe ke enye ndiwọñọre ekikere mme owo ke idiọk usuñ mbaña Mbet ye nsaña esie nnyuñ ndomo ndibiọñọ utom emi Abasi akanamde oto mmọ. Ekedi utọ spirit emi enye akadade etiñ ekesin Paul ọfuhọ. Kpa ukem-ukem spirit oro ke owo idat Gadara ekenyene ke ini enye okokutde Jesus.

Ibet ọkọdọhọ ete: “Mbufo ekukabare etiene ekpo, ekunyuñ ebup mbia-idiọñ, mbak mmọ edisabare mbufo: ami ndi Jehovah Abasi mbufo” (Leviticus 19:31). Kpukpru nduk ye mme spirit ekpo, mme okut ñkukut, me, mme ebre-idiọñ edi se etimde ekpan. Abasi asua oro, koro edi se itode andidiọk. Ndidomo ndifiọk ndibe ñkpọ nto mme ebre-idiọñ ye mbon spirit ekpo me ñkpọ oro Abasi mikwe ite odot ndiyarare nnọ nnyin edi idiọk-ñkpọ emi añwanade ye Ifiọk Esie. Ke akwa mbọm Esie, Abasi ama odip owo uwak mbufiọk ini iso ndien ayak idorenyin ọnọ enye ke itie esie.

Paul ama ebin edidehe spirit efep ke idem ñwan emi, ndien emi ama anam esit eneñere ayat mme ete-ufọk esie. Usuñ mmọ ndinam okuk nto ubre-idiọñ esie ama etre. Mmọdo mmọ ema emum Paul ye Silas enyuñ eda mmọ edi ke iso mme ebierikpe. Mme ebierikpe emi ema ekop se eketiñde edian Paul ye Silas, edi inọhọ mmọ ifet, inọhọ mmọ ufañ nditiñ ikọ idem mmọ, emi mikedighe unen ke mbet mbon Rome ndinam ntre. Ke ema ekemia mmọ ediwak ubọk ikpa, mme etubom enuk ikọt Abasi esin ke ufọk-ñkpọkọbi enyuñ enọ ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi uyo ete otim ekpeme mmọ, ndien enye ke idem esie ada mmọ ekesin ke ata esit-esit ufọk-ñkpọkọbi, onyuñ afat mmọ ukot ke ebuka.

Mboho Akam Ye Ikwọ

Isidighe mmem-mmem ñkpọ ndikwọ ikwọ ke ufọt okoneyo ke ini nnyin inyenede mme idomo. Ediwak ini mme mbiomo nnyin ekpere ndidobi ñkan se owo ekemede ndibiom. Edi Jesus ama ọñwọñọ ndidi andibiom mbiomo nnyin. Paul ye Silas ema ebọñ akam enyuñ etop mbiomo mmọ enọ Abasi, emi ọdọhọde ete, “Ami Ndikpuhu fi, ndinyuñ ñkpọñke fi.” Nte mmọ ebọñde akam, ata idara ọyọhọ ukpọñ mmọ ndien mmọ etọñọ ndikwọ mme ikwọ itoro ke ọkpọsọñ uyo nnọ Abasi.

Mbon-ñkpọkọbi eken ema ekop mme ikwọ idara emi. Se ñkpọ mkpa-idem emi ọkọwọrọde ọnọ mbon-ñkpọkọbi emi ke ndidemere ke idap ke ufọt okoneyo ke ntak akam ye mme ikwọ emi etode ke inua mme owo emi iyip ama ọkọyọhọ edem mmọ enyuñ efatde ukot mmọ ke ebuka. Mbon-ñkpọkọbi emi ikpekoduhe ke mkpa-idem, edieke mmọ ekpekekopde ñkuni ye isuñi, edi edibọñ akam ye edikwọ ikwọ ekedi se owo mikodorike enyin. Mme akam ye ikwọ oro ema esin Heaven ọsuhọre edi onyuñ ọnọ ñkpañ-utọñ. Ke idaha oro akani ufọk-ñkpọkọbi ama enyek tutu osim idem itiat idak-isọñ. Mme usuñ ema eberede ena iñwañ, ñkpọkọbi enyuñ etara kpukpru mbon-ñkpọkọbi ke ubọk. Akananam utọ ñkpọ ntre ikotibeke ke ufọk-ñkpọkọbi mbon Philippi oro. Odudu Abasi ama otim okpon, koro baba owo-ñkpọkọbi kiet ikodomoke ndifehe.

Ekpeme Ufọk-Ñkpọkọbi Ọbọ Erinyaña

Unyek-isọñ ama edemere ekpeme ufọk-ñkpọkọbi emi, obumerede ọwọrọ ke mkpana, edikut nte mme usuñ ufọk-ñkpọkọbi enade iñwañ. “Ke mbet mbon Rome, ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi enyene ndibọ ukem ufen emi mmọ emi efehede ke ufọk-ñkpọkọbi ke ntak unana ntiñ-enyin esie ekpenyenede ndibọ.” Ekese idaha ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi ekesiwot idem esie utu ke etubom utom do owot enye. Ke ekerede ete ke mbon-ñkpọkọbi emi ema efeñe, ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi owo Philippi emi ama oduri ofut ete iwot idem esie. Okposuk edi ekedide ufọt okoneyo ye ekim, uñwana ama eneñere ayama oto ke mme ana-iñwañ usuñ oro man Paul ekeme ndikut se ekpeme ufọk-ñkpọkọbi okoyomde ndinam, ndien enye ofiori ke ọkpọsọñ uyo ete, “kunam idem fo idiọk: koro nnyin kpukpru mi.”

Ubiom-ikpe ama otim omum ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi. Enye ama oyom utọ erinyaña oro Paul ye Silas ekenyenede. Enye ama okot eda ikañ edi, ye nyek-idem enye ama aka ọkọduọ ke iso ikọt Abasi. Ndien enye osio Paul ye Silas ọwọrọ onyuñ ọdọhọ ete, “Mme ete, nnyene ndinam nso man enyaña mi?” Emi ama ada ekikere Paul afiak edem eketi mme usen oro enye ọkọkọbọde mme anditiene-Christ. Ọbọñ ama omum enye ke usuñ ndika Damascus ndien enye ofiori ke ọkpọsọñ uyo ete, “Ọbọñ, nso ke Afo oyom mi nnam?” (Utom Mme Apostle 9:6).

Ibọrọ emi ekenọde ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi ekedi mmem-mmem: “Buọtidem ye Ọbọñ Jesus, ndien eyenyaña fi ye ufọk fo.” Akamba ubiom-ikpe ama omum ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi ke esit ke abaña mme idiọk-ñkpọ esie ye ekikere nte enye edikemede ndinim ke akpanikọ ke esit esie. Emi edi ndida esit nnim ke akpanikọ, edinim ke akpanikọ emi asañade ye ọyọhọ ñkop-uyo Abasi, emi ayararede idiọñọ edimana obufa. Ediwak owo enyime akpanikọ ke ibuot enyuñ ekere ete ke mmimọ imenyene erinyaña, edi enye oro ikpọñ ikemeke ndinọ owo obufa emana. Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Koro edieke afo adade inua fo onyime ete Jesus edi Ọbọñ, onyuñ onimde ke akpanikọ ke esit fo ete, Abasi akanam Enye eset ke mkpa, eyebọhọ: koro owo ada esit onim ke akpanikọ enyene edinen ido: onyuñ ada inua onyime enyene erinyaña.” (Ñwed Mbon Rome 10:9, 10).

Nso utọ okoneyo eriti! Akpa ekedi mboho akam, ndien edikwọ ikwọ, unyek isọñ, erinyaña ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi ye ofuri ufọk esie ediyet mme nde unan Paul ye Silas, ederi uduọk-mmọñ, ndien ke akpatre akwa usọrọ emi kpukpru owo ekedarade enyuñ etorode Abasi ke akwa erinyaña Esie.

Emi ekedi akpa akwa ekọñ eke Spirit ye erikan emi ekekande enọ Abasi ke isọñ mbon Europe oto ke owo iba emi ekedide mme isuñ-utom Abasi ke akpa ñtọñọ ufok Abasi. Europe ekedi akpan añwa ekọñ ọnọ ediwak ndutime ke ini iso ke ufọt mme odudu Satan ye Christ nnyin. Eñwan ke osuk akaka iso, edi usen kiet ndisana ikọt Abasi emi ekewotde ke ntak Ikọ Abasi eyeda ye ọyọhọ idara erikan ke akwa obio, etat enyuñ efuñ banner eke Jesus Christ Edidem nnyin. Usen emi ọyọhọde ye ubọñ!

Isua duop ama ekebe, Paul ama ewet utibe Ñwed ọnọ Mbon Philippi emi okowutde akwa ima emi enye ekenyenede ọnọ Lydia ye ofuri ufọk esie, ọnọ ekpeme-ufọk-ñkpọkọbi ye ofuri ufọk esie, onyuñ ọnọ kpukpru mmọ oro ekenyañade ke Philippi. Enye ekewet ete:

“Ñkọkọm Abasi mi ke kpukpru eriti eke ntide mbufo;

“Nnyuñ nnam kpukpru mkpe-ubọk mi kabaña kpukpru mbufo kpukpru ini ye idaresit, “Koro mbufo ekebuanade ke utom usuan gospel toto ke akpa usen tutu osim emi;

“Mmonyuñ mbure mfiọk ñkpọ emi, nte, Enye emi ọkọtọñọde eti utom ke esit mbufo eyenam enye ọfọn ama ndien edisim usen Jesus Christ:

“Kpa nte enende mi ndinyene utọ ekikere emi mbaña kpukpru mbufo; mmum mbufo ke esit mi ñkama, koro ke ñkpọkọbi mi, ye ke eneni eke nnenide man gospel ọsọñọ ada, mbufo kpukpru esaña ntre ye ami ebuana mfọn Abasi.

“Koro Abasi edi ntiense mi, ete, kpukpru mbufo edọñ mi ye mbọm Christ Jesus.”

“Ntre nditọ-ete, emi mmade, nnyuñ ñkopde udọñ mbufo, idara mi ye anyanya mi, esọñọ eda ntem ke Ọbọñ, ndima mi” (Ñwed Philippi 1:3-8; 4:1).

Questions

MME MBUME

1. Nso ke nnyin ifiọk nte Ikot emi otode Macedonia?
2. Ke ebiet ewe ke ekebem iso ekwọrọ Eti-mbuk emi ke Europe?
3. Anie ekedi akpa owo Europe emi akakabarede esit oduk ke ubon Christ?
4. Nso ikada ñkpọkọbi Paul ye Silas idi?
5. Nso ke Ñwed Abasi etiñ abaña ubre-idiọñ?
6. Ke mmọñ ke mme enyene spirit ekpo ebọ odudu mmọ?
7. Tiñ nte ekpeme-ufọk-ñkpọkobi akasañade ọbọ erinyaña.
8. Nso ikọ ke mme ebierikpe ekedọñ enọ Paul ye Silas ke usiere usen-ubọk?
9. Didie ke Paul ọkọbọrọ mme ebierikpe?
10. Siak mme akpan ñkpọ itia-ita emi eketibede ke okoneyo oro Paul ye Silas ekedude ke ufọk-ñkpọkọbi.