Lesson 336 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Baba owo kiet ikemeke ndinim itiat ukot-ufọk efen mbe se ema ekenim, emi edide Jesus Christ” (1 Ñwed Corinth 3:11).

Cross References

I Ufọk Abasi Mbon Corinth

1. Ke osimde Corinth, Paul ama okut Aquila ye Priscilla, emi enye okoduñde ye mmọ anam utom, Utom Mme Apostle 18:1-3; Ñwed Mbon Rome 16:3, 4

2. Paul ebuen ikọ ke otu mme Jew ye mme Greek ke ebiet ukpono mme Jew ke mme usen Sabat, Utom Mme Apostle 18:4; 1 Ñwed Corinth 2:1-4

3. Silas ye Timotheus ema edi ndiñwam Paul ke Corinth, Utom Mme Apostle 18:5; 1 Ñwed Thessalonica 3:6-9

4. Mme Jew ikọbọhọ ikọ-ntiense, ke ntre Paul ama ọkwọrọ ikọ ọnọ Mmọ-oko (Gentile), Utom Mme Apostle 18:6, 7; 13:50-52; Matthew 10:14, 15

5. Etubom mme andikara Ebiet ukpono mme Jew ama onim Abasi ke akpanikọ, Utom Mme Apostle 18:8

6. Ke Ọbọñ ama ọkọsọñọ Paul idem ke ñkukut, Enye ama etie ke Corinth ke ofuri ọfiọñ efureta, Utom Mme Apostle 18:9-11

II Ke Esop Gallio

1. Mme Jew ema esin ndutime ebaña Paul, Utom Mme Apostle 18:12, 13

2. Gallio ama abiat ikpe efep, Utom Mme Apostle 18:14-16

3. Mme Greek ema emia Sosthenes ke iso itie-ikpe, Utom Mme Apostle 18:17

III Editọñọ Ntak Nnyọñ Ke Jerusalem

1. Ke ndikpọñ Corinth, Paul ye Aquila ye Priscilla ema esaña eduk ke Syria ndien ebe esim Ephesus, Utom Mme Apostle 18:18-20

2. Paul ama asaña okosim Caesarea ye Jerusalem, Utom Mme Apostle 18:21, 22

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Edika Iso Ke Utom

Ke ndikpọñ Athens, Paul ama edisim ke Corinth, ikasañake ye mme nsaña-utom esie. Timotheus ama oto ke Berea edi ke Athens, edi Paul ama afiak ọnọ enye aka ke Thessalonica: “Mmọdo ke ini nnyin mikemeke aba ndime ime, ikut ite ọfọn nnyin ndisuhọ ikpọñ ke Athens: ndien idọñ Timothy, eyen ete nnyin, emi onyuñ edide anam-utom Abasi ke Gospel Christ, ite anam mbufo esọñọ eda, onyuñ ọsọñọ mbufo esit ke mbuọtidem mbufo” (1 Ñwed Thessalonica 3:1, 2). Ke ini Paul ekebetde mbon isañ esie ke Corinth, enye ama adañ ye Aquila ye Priscilla onyuñ etiene mmọ anam utom udọk ufọk-ọfọñ. Enye ama ebuen ikọ ke ebiet ukpono mme Jew ke mme usen sabat onyuñ ekpe ye mme Jew ye mme Greek.

Paul ikabatke edida ubọk nnam utom nte ñkpọ eke ekemede ndisuhọre enye itie. Jesus ọdọhọ ete: “Mbufo ekebọ ke ikpikpu, enọ ñko ke ikpikpu” (Matthew 10:8); ekedi item emi Paul okonimde ke akpanikọ, okonyuñ anamde. Paul ikoyomke ndidi mbiomo nnọ owo ndomo kiet. Ikọ Abasi eyo emi ọduọk ukpono esie ke otu owo, koro ke otu mme ñkpọ eken, mmọ ekabare edi mbiomo enọ mme owo. Ido ndibebeñe okuk ke enyiñ owo Abasi, edi esen ido ke uduak Abasi. Enye ama osio usuñ ọyọhọ ubak-duop onim man eda ekama Ufọk Esie, ndien Abasi oyom ikọt Esie etiene ukem item oro, kpa ye idem mfin emi. Abasi okpono onyuñ ọnọ se inanade otu owo ekededi emi ebuọtde idem ye Enye ke ofuri esit, (se ukpep-ñkpọ ke Edisana Ñwed Abasi, ọyọhọ ukpep-ñkpọ 264, mme Ñkpri ñwed ukpep-ñkpọ (Tract) Apostolic Faith ọyọhọ 31 ke abaña “Ọyọhọ Ubak-Duop—Usuñ okuk emi Abasi onimde.”

Mme Ifet

Emi edi akpa editiñ ñkpọ mbaña Aquila ye Priscilla ke ikọ Abasi. Itiñke inọ nnyin mme mmọ ekedi nditọ Abasi ke ini Paul akakade okoduñ ye mmọ, edi mmọ ema ekabare edi ata nti mbon-ekọñ akpanikọ enọ Ikọ Abasi. Eyighe iduhe ite ke uwem nsọñọ-nda Paul ye uwut-ñkpọ esie, ema eñwam mmọ ndikọri nte nditọ Abasi, emi mmọ ekewutde ke akpatre. Okposuk edi nte Paul okokutde ete ke odot imọ ndinam utom ke ubọk imọ, enye ama ada kpukpru ifet, ekpedi ke idaha utom, nditiñ Ikọ Abasi emi enye ekemade eti-eti.

Aquila ye Priscilla ema ebọ ọyọhọ ukpep-ñkpọ eto Paul, ndien ke ekpri ini, mmọ ema ekabare edi ata nti mme andikpep Ikọ Abasi. Ke ini ekesiode Paul esin ke idaha utom efen, Aquila ye Priscilla ema ekeme ndika iso ke utom Ikọ Abasi ke ebiet emi mmọ ekedude.

Ke ukem-ukem ido oro, mme ukpep-ñkpọ emi mme Ọkwọrọ-Ikọ Abasi emi eyọhọde ye Spirit Abasi ekpepde mfin emi, akpana nnyin ikpebe inyuñ inam. Ke ini mme obufa itie utom ye nti ifet ebererede, ndien ke adaña emi ema ekekot ñkani mme ada-usuñ man ekebọ utip mmọ, owo emi ọyọhọde ye Spirit Abasi enyene ndidu man ada itie utom oro. Yak nnyin ibup idem nnyin mbume emi: “Ntak emi owo oro midighe ami?” Kpukpru ọkọñọ ke nte etimde ebọ mme ukpep-ñkpọ Ikọ Abasi ke ediwak isua ye nte ekpepde enyuñ enamde.

Utom Kpukpru Owo

Ke ini Silas ye Timotheus eketode Macedonia edisim man enam utom ye Paul ke Corinth, ama efihe Paul ke spirit ndien enye etiñ ikọ-ntiense ọnọ mme Jew ete ke Jesus edi Christ. Ikọ-ntiense Paul ke abaña Andinyaña emi ekesetde ekedi akpanikọ ye se itukde owo esit. Mme Jew ema esọsọp edaha eda ke ọkpọsọñ mfaña ye Paul, enyuñ etiñ ikọ esuñi Abasi; ke ntre, Paul ama ekeñ edisine-ñkpọ esie onyuñ ọdọhọ mmọ ete, “Iyip mbufo osuk ọkọbọ mbufo; nsañake do; ọtọñọde ke emi metiene mme Gentile.”

Abasi ama anam mme ada-usuñ ye mme ntiense etie ubiọñ ebaña mmọ oro mmọ eduñde enyuñ enamde utom ọtọ kiet. Abasi ama etiñ ye Anditiñ ntiñ-nnim ikọ ete: “Eyen owo, mmonim fi ke owo eke ekpemede, nnọ ufọk Israel; kop ndien ikọ eke otode mi ke inua, nyuñ sian mmọ nọ mi” (Ezekiel 33:7). Abasi ke etetiñ ntre mfin emi ọnọ nditọ Esie ete: “Eka ke ofuri ererimbot ekekwọrọ gospel enọ kpukpru owo” (Mark 16:15). “Tim kpeme idem fo, ye se afo ekpepde owo. Yire ke erinam utom emi; koro ke erinam ntem afo eyenyaña idem fo ye mmọ emi ekopde uyo fo” (1 Ñwed Timothy 4:16). Edieke owo Abasi anamde akpanikọ ke ndisuan uduak Abasi ke abaña erinyaña ukpọñ ye idorenyin, enye eyenyaña ukpọñ esie. Nte nnyin, nte nditọ Abasi, ke inanam ofuri ubiọñ-utom nnyin nte ntiense inọ mme owo ke ererimbot? Nte nnyin imekeme ke akpanikọ nditiene Paul ntiñ nte, “Iyip mbufo osuk ọkọbọ mbufo, nsañake do;” Yak Abasi añwam kpukpru nditọ Abasi ndinam utom emi ñkure!

Ke ndika iso ññwam Paul ke utom esie ke Corinth, Ọbọñ ama etiñ ikọ ọnọ enye ke ñkukut ke okoneyo: “Kufehe ndik, edi tiñ ikọ Mi, kunyuñ udop uyo: koro Ami do ye afo, ndomo owo kiet idinyuñ ibuatke fi ndinam fi idiọk: koro mmenyene ediwak owo ke obio emi.” Ndusuk Paul ama ekere ete ke mme usua esie ewak enyuñ esọñ idem, edi Abasi ama ọnọ idorenyin ete ke Imọ iyenyaña Paul isio ke mmọ kpukpru. Idorenyin emi ke Paul okoyom. Enye ye nsaña-utom esie ema edu ke Corinth ke isua kiet ye ọfiọñ itiokiet, ekpep mbio-obio oro Ikọ Abasi.

Mkpọsọñ Ukwọrọ-Ikọ

Iren-owo ye iban, ndusuk ini eda ke nditiñ ikọ ndibiat ọkwọrọ-ikọ Abasi emi ọkwọrọde ikọ ye odudu ye nsin-ifik. Nte owo ekeme ndikere nte Paul eketiñ ikọ ke suñ-suñ uyo me ke ekpri uyo ke ini enye ọkọdọhọde mme Jew emi ekedude ke Corinth ete, “Iyip mbufo osuk ọkọbọ mbufo; nsañake do: ọtọñọde ke emi metiene mme Gentile”? Nnyin imonim ite ke ikọ emi okoto Edisana Spirit, koro Paul akanam se Jesus eketemede mme mbet Esie: “Owo ekededi eke minyimeke ndidara mbufo, nnyuñ ñkop ikọ mbufo, ke ini mbufo ewọñọde ke ufọk mme ke obio oro, ekeñ ntan ikpat mbufo eduọk” (Matthew 10:14). Mme Jew emi ekedude ke Corinth ikamaha ọkpọsọñ ukwọrọ-ikọ Paul emi. Ikọ oro ama anam ñkpọ. Paul ama adianare idem esie ọkpọñ ebiet ukpono mme Jew onyuñ ọtọñọ ndikwọrọ ikọ ke ufọk Justus, emi ufọk esie adade adiana ebiet ukpono mme Jew. Ikebighike Crispus, akwa andikara ke ebiet ukpono mme Jew, ama akabare edi andinim ke akpanikọ ye anditiene Ọbọñ. Mi ke edidemere mbon Corinth ọkọtọñọ; ediwak owo, ke ekopde erikabare esit Crispus, ema enim ñko ke akpanikọ enyuñ ena uduọk-mmọñ.

Mme ọkwọrọ-ikọ Abasi emi ekwọrọde inem-inem ikọ esin mme owo ke utọñ kpukpru ini, ewak ndinyene akwa udim eke etienede mmọ ekan mmọ emi ekwọrọde ofuri akpanikọ Abasi, edi mme inem-inem ikọ oro inamke owo edi eti anditiene-Christ. Ata anditiene-Christ edi owo emi anamde ofuri Ikọ Abasi; ndien, man edi andinam Ikọ, ekese owo eyom owo esọñọ mmọ idem ke ndinam utom oro. Ọkpọsọñ Ikọ Abasi emi ekwọrọde ke odudu ye uñwam

Edisana Spirit, edi utibe ñkpọ-utom ndinọ nditọ Abasi nsọñọ-idem ndikaka iso nsin ifik nkan nnọ Ọbọñ. Ubon mme anditiene-Christ mfin oyom ediwak owo nte Paul, idighe ediwak mme ọkwọrọ-ikọ ke ifiọk ererimbot eyo emi ke oyom.

Ukpeme Paul

Edikwọrọ Ikọ Abasi Paul ikpekemeke ndikure nte enye ọkọkwọrọde ọnọ mbon Corinth ke mme ọfiọñ oro. Edieke ekpedide ntre, mme Jew ekpekefre Paul enyin, edi sia ekebighide anyan ini, mmọ etọñọ ntak edomo ndinam ọkpọsọñ Mbet Mmọ-oko (Gentile) emi odop uyo. Mmọ ema ekọbọ Paul enyuñ eda enye eka ikpe ke iso Gallio. Ke ndisọñọ ke eñwọñọ Esie ye Paul nte ke ndutime iditieneke enye ke Corinth, Abasi ama anam Gallio abiat mme ntak ukot ikpe onyuñ abiat ikpe efep ke esop. Ke akpa ifet, mme ntak ukot ikpe oro ekedi nsu, ndien mme Jew ikekemeke ndinyan ubọk mmọ ntuk Paul. Enye ama ọsuhọ “ke ekpri ini” mbemiso enye ọkpọñ nditọ-ete ke Corinth ebe aka ke Syria.

Ndika Jerusalem

Aquila ye Priscilla ema esaña ye Paul tutu esim ke Ephesus. Paul ama oduk ke ebiet ukpono mme Jew obio oro onyuñ etiñ ikọ ye mme Jew. Ikedighe ñkpọ eyighe, ndusuk mmọ ema ekabare esit, mmọ ema eyom Paul odu ye mmọ ebighi. Aquila ye Priscilla ema esuhọ ke Ephesus, ndusuk ndikpep Ikọ Abasi nnyuñ nnọ mbufa nditọ Abasi emi item, edi Paul ama osuk aka iso ke isañ esie onyuñ ọñwọñọ ndifiak ntiene mbon Ephesus ke edide uduak Abasi. Paul ama awat ebe aka ke Caesarea, ebe do aka ke Jerusalem onyuñ ọkọkọm mme ufọk Abasi. Ke akpatre enye afiak ọnyọñ ke Antioch.

Mi ke isañ ukwọrọ-ikọ Paul ọyọhọ ikaba eketre. Okposuk edi nte enye okokutde mkpọsọñ idomo ke kpukpru obio ye itie emi enye ọkọkwọrọde ikọ, Paul ama enyene ọyọhọ erikan. Ñkpọ nte ufọk Abasi inañ ema emana ke ekpri ubak ini emi; ye mme ñwed item emi Paul ekewetde ọnọ mme ufọk Abasi emi, ebe ke nda-usuñ Edisana Spirit, mme ikọ item emi enam nditọ Abasi ke ofuri emana enyene ọyọhọ mfọn Spirit Abasi. Ke ini Abasi adade usuñ, kpukpru ñkpọ ana nte osim utit nte ọfọnde.

Questions

MME MBUME

1. Siak enyiñ owo Jew iba emi Paul okokutde ke Corinth emi ekenyuñ ekabarede edi mme andiñwam ikọt Abasi?
2. Nso ikedi ata ubọk-utom Paul?
3. Nso ikedi ntak emi Paul akadianarede idem esie ọkpọñ ebiet ukpono mme Jew?
4. Anie ekedi Crispus? Nso ke enye akanam?
5. Ke nso utọ usuñ ke Paul ekenyene nsọñọ-idem ke ndika iso ke ukwọrọ-ikọ esie ke Corinth?
6. Nditọ Abasi ekebighi didie ke Corinth?
7. Gallio akañwam Paul ke nso utọ usuñ?
8. Paul akaka mmọñ ke enye ama ọkọkpọñ Corinth?