Lesson 337 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Ntem ke anditọ ye andibọk ke mmọñ edi ukem-ukem; mmọ kiet kiet eyenyuñ ebọ utip mmọ, nte ekemde ye utom mmọ. Koro nnyin isaña ikpat kiet idi mme anam utom Abasi. Mbufo edi iñwañ eke Abasi ọkọtọde, edi ufọk eke Abasi ọkọbọpde” (1 Ñwed Corinth 3:8, 9).

Cross References

I Nti Ido Abasi Ke Apollos, Asaña-utom Abasi Emi Ekebemde Iso Odu

1. Apollos ama ọbọ ukpep-ñkpọ oto Ñwed Abasi, Utom Mme Apostle 18:24, 25; Ñwed Mbon Colossae 1:10; 2 Ñwed Timothy 2:15

2. Enye ekedi owo ndọn-ikọ emi akadade enọ esie ọnọ Abasi ubọñ, Utom Mme Apostle 18:24, 25; Ñwed Mbon Ephesus 4:8, 11-13; Ñwed Mbon Rome 12:5-8

3. Ye nsuhọre-idem ke esit esie, enye ama onyime ndibọ item, Utom Mme Apostle 18:26; Ñwed Mbon Rome 12:10, 16; James 3:13-17

4. Enye ama ofiop ke Spirit, etiñ, onyuñ ekpep mme owo ke ntiñ-enyin ye uko, Utom Mme Apostle 18:25, 26; Ecclesiastes 9:10; Ñwed Mbon Rome 12:11; Ñwed Mbon Galatia 4:18; Isaiah 62:1; 2 Ñwed Corinth 9:2

5. Abasi ama ọdiọñ utom esie, eyighe iduhe ndidọhọ ete ke ediwak owo ema enim ke akpanikọ ebe ke enye, Utom Mme Apostle 18:27, 28; 1 Ñwed Corinth 3:5

6. Paul akada Apollos ye Peter nte mme uwut-ñkpọ, ye idem esie ndikpep mbaña ñkpọ ndik emi odude ke unyaña itie ada-usuñ ke ñkpọ Spirit, ñko ndiwut ndusuk owo unana ifiọk emi edude ke ido nte mmọ ekponode mme ada-usuñ mmọ, 1 Ñwed Corinth 1:10-13; 3:4-9, 21-23; 4:6

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Apollos ekedi owo emi Abasi okotimde ọdiọñ utom esie. Enye ekedi anam-utom ọtọ kiet ye Paul ye mme Mbet eken emi ekekpade utom man enam usuñ erinyaña otim añwaña ke idut Asia ye ke obio Europe ye ke kpukpru mme idut emi ekefiọkde ke ererimbot ini oro. Ke etimde ese edu-uwem ye mme idaha owo Abasi emi, emi ñko mme Mbet ekenyuñ etorode, emi ekeme ndiñwam uwem nnyin otim ọfọn ke ndinam utom Abasi.

Ema Enọ Ukpep-ñkpọ Oto Ke Ñwed Abasi

Apollos ekedi owo Jew emi okonyuñ enyenede ifiọk abaña Edisana Ñwed Abasi oto ke ukpep-ñkpọ emi kpukpru owo emi ekemanade eduk ke ubon Jew ekebọde. Ekpri akparawa ntem ekenyene ndikpep nsin ke ibuot, ediwak ikọ Moses ye kpukpru mme Psalm. Ufọk kiet kiet ekesinọ Abasi ukpono ke mme akam emi ekesibọñde ke kpukpru ini ntem ke usen uwem mmọ. Ema esinam mme usọrọ enyuñ eta unam uwa.

Mme ete ye mme eka eyo mfin eyenam ọfọn nditiene uwut-ñkpọ emi, nnyuñ ntiñ enyin ke ndinọ nditọ mmọ item ke Ikọ ye ke uduak Abasi. Oto ke ntak unana ukpep-ñkpọ emi, nnyin ikut nsọñ-ibuot ye idiọk edu-uwem ke otu ñkpri nditọ nte eyọhọde ke obio.

Ema ekpep Apollos “usuñ Ọbọñ.” Ndusuk ekeme ndito ke ufiop-ufiop ima emi enye ekenyenede ọnọ Ikọ Abasi ye edikpep emi otode Edisana Spirit ndien eda enye esim ifiọk Eyen Abasi. Nkpon-nkan idaha eke enye emi oyomde ndidi anam-utom ke iñwañ Ọbọñ anade enyene edi ndidu uwem nte ekemde ye Ikọ Abasi ndinyuñ mbọ item ọyọhọ ukpep-ñkpọ ke ido Abasi. Enye enyene ndisọñ odudu ke ñkpọ Abasi, enye onyuñ ọbọ utọ odudu emi oto ke ndidia ọkpọsọñ udia eke edude ke Ikọ Abasi. Nte enye ayakde idemesie ọnọ Abasi, ntre ke enam enye odot oto ke Spirit Abasi, ye ke akpanikọ eke odude ke Ikọ Abasi; man ekeme ndinam utom emi Abasi ọnọde enye ndinam. Do ndien ke enye akabare edi anam-utom emi “minyeneke ntak ndikop but.” Ifiọk Ikọ Abasi ama otim añwam Apollos ke nditiñ ikọ ye udọn nnọ mmọ efen mbaña Christ ye mfọn erinyaña Esie.

Nsuhọre-Idem

“Okposuk edi nte enye ọfiọkde baptism John ikpọñ,” akana nte Apollos ọbọ item ke abaña mkpọsọñ ukpep-ñkpọ Jesus. Ke ntak ndutuhọ emi mme Jew ekekutde ke Rome, ema ebin nti mbet Ọbọñ Jesus Christ iba efep ke Rome (Utom Mme Apostle 18:1, 2). Mmọ ñko, nte Paul, ekedi mme ọdọk ufọk-ọfọñ. Sia Paul akanamde oruk ubọk-utom kiet ye mmọ, enye okoduñ ye Aquila ye Priscilla ke Corinth. Mmọ ema enyene utibe andikpep ebe ke Paul, eyighe iduhe ndidọhọ ete ke mmọ ema etim ebọ ukpep-ñkpọ ke Ikọ Abasi. Ke ini Aquila ye Priscilla ekekopde nte Apollos etiñde ikọ ke ebiet ukpono mme Jew ke Ephesus, mmọ ema “eda enye enyọñ ufọk, etim eyarade usuñ Abasi enọ enye” (Utom Mme Apostle 18:26). Edu-uwem esie ekedi se etorode, koro ke enye akakade Corinth, nditọ-ete ke Ephesus ema enọ enye iberedem ke Spirit, enyuñ ewet ñwed ebaña enye enọ nditọ-ete ke Greece (Utom Mme Apostle 18:27).

Ata ediwak owo imaha ndibọ item. Mmọ ekere ete ke mmimọ imọyuhọ ke idem mmimọ, ñko mmọ iyomke ndikpañ utọñ nnọ uñwam emi Abasi ekemede ndinọ mbe ke owo efen emi edide kiet ke otu mme asaña-utom Esie. Edi Apollos ama ọbọ uñwam oro, oro ñko ekedi ntak eke Abasi akadade enye anam utom nte ọkọ-ukpọñ.

Nsin-Ifik Ye Ntiñ-Enyin

Ukem nte nsaña-utom esie Paul, Apollos ama ofiop ke Spirit - etiñ enọ nnyin ete ke enye ama etiñ ikọ onyuñ ekpep ñkpọ ye ntiñ-enyin. Mme nti idaha iba emi ema ediana ọtọ kiet eñwam ke ndinam utom esie okut unen. Ediwak ini nnyin imokut mme mmọ emi enyenede ifiop-esit edi ebede ekpọñ ntọtuñọ ukpep-ñkpọ inyuñ idaha ini iduñọre mme akpan ukpep-ñkpọ Edisana Spirit adade anyaña mme ukpọñ. Ntem ke mmọ etre ndikut mme utip emi ekpetienede ifiop-esit mmọ. Ndinyene nsin-ifik ye ntiñ-enyin edi se kpukpru nnyin ikpoyomde. Nnyin ikpenyene ndinyene ifiop-esit ndinam kpukpru se anade nte inam, ndien akpana ida kpukpru se anade nte inam isim utit, okposuk edi nte oruk nsin-ifik emi oyomde ọkpọsọñ utom ye ñwa-idem eke nnyin mimaha.

Enye “etiñ onyuñ otim ekpep mme owo ñkpọ abaña Jesus.” Enye ama ama ndinam añwaña mme owo ete ke Jesus ama akpa, onyuñ eset ke mkpa; ñko, Enye ke akpanikọ edi Eyen Abasi, idighe ikpikpu “Eyen Abasi” nte mmọ emi ekabarede Ñwed Abasi eyo emi etiñde. Ibọhọke Enye ekedi Eyen Abasi, emana Esie, mkpa Esie ke Krọs, eriset Esie ke mkpa ye mme ukpep-ñkpọ Esie kpukpru ekpekedi ikpikpu. Abasi emi akamanade ke mbiet owo ikpọñ ekeme ndifen nnyuñ nsio idiọk-ñkpọ ke esit owo mfep.

Uko

Apollos ama enyene uko emi okotimde ọfọn. Enye ikabiatke ini ndiduk ke mkposọñ ebiet ukpep-ñkpọ mme Jew, nnyuñ ñkwọrọ ukpep-ñkpọ Christ. Ke enye ama ọkọbọ item ke ubọk Aquila ye Priscilla, enye ama etiñ ọnọ mme Jew ete ke Christ ama edi nte Andinyaña ererimbot, ñko ke Enye ekedi (Messiah) mmọ. Enye ama ọkwọrọ Ikọ Abasi uko-uko onyuñ akabare ediwak owo ọnọ Akpanikọ. Enye ikadaha edem ke nditiñ mbaña enyiñ Owo kiet emi enye akamade eti eti. Ke ntak emi, ñwak ñkan ibat owo ema ekop edisana etop Ikọ Abasi ekan nte ekpedide edieke enye mikpenyeneke uko ke ndinam utom Abasi.

Edidiana Kiet

Ke emi ama ekebe, ke isañ ukwọrọ Ikọ Abasi Paul ọyọhọ ikata, Paul ama ewet ọnọ nditọ-ete ke Corinth kpa ñwed emi Edisana Spirit osuk omumde onim ọnọ nnyin. Ana nte iti ke ini isuk ikpepde akpa ñwed emi Paul ekewetde ọnọ mbon Corinth, ite ke mme item emi edi se ekewetde ndida nneñere mme ndiọi edinam emi ekeyakde eka iso ke Ufọk Abasi do. Ndusuk ñkpọ oro enye akasuade ọnọ mmọ ekedi ata idiọk-ñkpọ: kpa idiọk-ñkpọ emi mmọ eke ema ekebọ erinyaña ini kiet ko, mmọ emi ekedide mme andinim ke akpanikọ emi ekesuk ekade iso ndinim idem mmọ nte mbon Abasi okposuk edi nte mmọ ema ekeduọk erinyaña mmọ ke ntak idiọk-ñkpọ emi mmọ ekekoidekoi enam. Mme ndiọi owo emi ekesin ndutime ke otu nditọ Abasi.

Mme ñkpọ eken emi Paul ekewetde abaña ikedighe ata ñwọrọ-nda idiọk-ñkpọ emi mme owo ekenamde, edi ekedi mme edinam eke ekemede ndida owo nsin ke idiọk-ñkpọ, mme edimenere obukidem, mme ndutime emi ekemede ndinam mme owo ewọñọre ekikere ekpọñ Abasi. Paul ama ewet ñko abaña ido obukidem emi okodude ke esit ndusuk owo eke akanade nte eda Iyip Christ eyet esio, ye ñkpọ-ndik emi kiet ke otu mme ñkpọ emi ekemede ndida nnọ mmọ eke minyeneke ubọk ke mme idiọk-ñkpọ emi kaña.

Paul ama okut nte ndusuk owo ekenyenede udọñ ndimek ndusuk owo ke otu mme ada-usuñ mmọ, nnyuñ nsuhọre itie mme ada-usuñ eken. Ndusuk ekedọhọ ete: “Ami nda ke ñkañ Paul” “Ami nda ke ñkañ Apollos,” mme “Ami nda ke ñkañ Cephas;” ñko mmọ eken ekedọhọ ete “Ami ndi eke Christ” Paul ke eyo esie ama okut ata ñkpọ ndik emi odude ke utọ edinam oro. Ke akpa ifet, enye ama ekere onyuñ okut nte oruk ido ntem edide mme ido obukidem. Se isitienede mme oruk ido ntem esidi eñwan ye utọk. Nte Paul okokutde, emi ọkọwọrọ ete ke ubahare oduk ke otu nditọ Abasi, ke ntre, ama ọbiọñọ Spirit Abasi ndinam utom Esie ke otu mmọ.

Odu mme owo mfin, emi eyomde ndusuk mme ọkwọrọ Ikọ Abasi ekwọrọ Ikọ enọ mmọ, mmọ eken ikpọñ-ikpọñ ebọñ akam enọ mmọ man udọñọ okure, ndusuk eken ebọñ akam enọ mmọ man mmọ ebọ erinyaña, ke ini mbio eken enọde mmọ item. Edieke Paul ye Apollos ekpedude mi ye nnyin, mmọ ekpekot oruk mme owo emi “mbon obukidem.” Paul ama ewet ete: “Nte Christ edida udeme ye mmọ eñwen? Nte ekewot Paul ke krọs enọ mbufo? Mme ekenim mbufo baptism esin ke enyiñ Paul?” (1 Ñwed Corinth 1:13). “Adaña nte owo mbufo kiet ọdọhọde ete, Ami nda ke ñkañ Paul, enye eken onyuñ ọdọhọde ete, Ami nda ke ñkañ Apollos; nte mbufo idighe owo obukidem? Apollos edi nso? Paul onyuñ edi nso? Mmọ edi mme isuñ-utom, emi okotode mmọ mbufo enim ke akpanikọ, nte Ọbọñ ọnọde mmọ kiet kiet. Ami ñkọtọ, Apollos ọkọbọk ke mmọñ; edi ñkọri oto Abasi.... Koro nnyin isaña ikpat kiet idi mme anam-utom Abasi: mbufo edi iñwañ eke Abasi ọkọtọde, edi ufọk eke Abasi ọkọbọpde” (1 Ñwed Corinth 3:4-6, 9).

Nnyin imọfiọk ite ke mme ọkwọrọ-ikọ emi Abasi onimde ke ibuot mme ufọk Abasi edi se ekpebọde “ke Ọbọñ ye ọyọhọ idaresit,” enyuñ enọ oruk owo emi “ukpono” (Ñwed Mbon Philippi 2:29), ekpono mmọ “eti eti ke ima kabaña utom mmọ” (1 Ñwed Thessalonica 5:13), “yak ebat ete mbiowo eke etimde ekara edot akwa utip” (1 Ñwed Timothy 5:17); ndien enyene ndikop uyo nnyuñ nsuk ibuot nnọ mmọ nte mmọ emi ekpemede eyom ufọn ukpọñ mbufo, nte mmọ emi enyenede ndinọ Abasi ibat,” (Mme Hebrew 13:17). Edi nditọ Abasi inyeneke ndibat mbon Abasi emi ke idaha ke idaha ke oruk usuñ emi ekemede ndida ubahare ye utọk ndi ke otu mmọ emi enimde ke akpanikọ. Mbon ufọk Abasi inyuñ inyeneke ndibọ etop ukwọrọ-ikọ Abasi nte ekpedide ikọ idem mmọ, edi enyene ndibọ Ikọ Abasi nte etop eke otode Abasi.

Questions

MME MBUME

1. Apollos okoto ewe idut? Enye akamana ke mmọñ?
2. Nso oruk ñwọrọ-nda enọ ke Abasi ọkọnọ owo Abasi emi – kpa enọ emi enye akadade anam utom ọnọ Abasi?
3. Ọwọrọ nso ndidọhọ ete ke “ema ekpep Apollos ke usuñ Ọbọñ”?
4. Ekedọhọ ete ke Apollos ama enyene “ifiop-esit ke Spirit.” Nso oruk mfọn efen ke enye ekenyene emi akanamde ifiop-esit esie ke Abasi ọyọhọ?
5. Mme anie ekekop Apollos etiñde ikọ ke Ephesus? Nso ke mme owo emi ekenam enọ enye? Ewe edu-uwem owo Abasi ke Apollos okowut ke ini mme mbet emi ekesobode, ye enye?
6. Paul ama etiñ abaña idemesie ete ke imọ ikọtọ, ñko ke imọ ikedi ọbọp-ufọk emi enyenede ifiọk. Nso idaha ke enye ọkọnọ Apollos ke ikọ esie?
7. Nso idi kiet ke otu mme ñkpọ emi esinde ubahare ye utọk ke otu ikọt Abasi?