Lesson 338 - Senior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ami nda mmọñ nnim mbufo baptism, man ekabare esit; edi Enye emi etienede Mi ke edem enyene odudu akan mi, emi mmendotke ndikama ikpa-ukot Esie; Enye eyenim mbufo baptism ke Edisana Spirit ye ikañ” (Matthew 3:11).Cross References
I Paul Ke Ephesus
1. Paul ama obup ndusuk mbet ke Ephesus mme mmọ ema ebọ Edisana Spirit tọñọ nte mmọ ekenim ke akpanikọ, Utom Mme Apostle 19:1, 2
2. Ema enam mbet emi ena uduọk-mmọñ nte Christ eketemede, Utom Mme Apostle 19:3-5; 8:16; 18:25
3. Mbet emi ema ebọ Edisana Spirit ke ini Paul ama okodori mmọ ubọk, Utom Mme Apostle 19:6, 7; 8:17; 1 Ñwed Timothy 4:14; 2 Ñwed Timothy 1:6
4. Paul ama ọkwọrọ ikọ ọfiọñ ita ke Ebiet ukpono mme Jew, ye isua iba ke ufọk-ñwed Tyrannus, Utom Mme Apostle 19:8-10
5. Paul ama anam mme ata akpan utibe-ñkpọ, Utom Mme Apostle 19:11, 12; Mark 16:17, 18; 1 Ñwed Corinth 12:7-11, 29-31
6. Ata utibe edinam ama ada itie ke Ephesus emi okotimde emenere enyiñ ọbọñ, Utom Mme Apostle 19:13-17
7. Se iketienede ekedi ediwak owo ema eyarare ndudue mmọ añwa-añwa, enyuñ ewọñọre etiene Abasi, Utom Mme Apostle 19:18-20; 2:43; 5:5, 11; Exodus 15:16; 2 Chronicles 17:10; Luke 1:65; 7:16
Notes
SE EKPEPDE EBAÑANdika Ke Ofuri Ererimbot
“Eka ke ofuri ererimbot ekekwọrọ gospel enọ kpukpru owo” ekedi ewuhọ emi Jesus ọkọnọde mbet Esie (Mark 16:15), ndien Paul ama anam uyo oro ke ini enye akasañade oto Corinth aka ke Ephesus. Ephesus ekedi ata eti obio emi ọkọfọnde ke ndikwọrọ eti-mbuk, koro Enye okodude ke usuñ emi esisañade eka unyam-urua, okonyuñ odu ke akamba usuñ emi okotode edem usiaha-utin aka ke Rome. Ukpep-ñkpọ emi etiñ ọnọ nnyin ete ke Paul ama etie ke Ephesus ebighi akan isua iba ndikwọrọ Eti-mbuk Jesus Christ.
Ukpep-ñkpọ emi ñko afiak anam nnyin ifiọk ite ke kpukpru mmọ emi edude ke Asia (Asia Minor) ema ekop ikọ Ọbọñ Jesus, mme Jew ye mme Greek. Paul ekedi ñkukure owo, ke ntak emi enye ikenyeneke ukeme ndinam Eti-mbuk osim ata ediwak owo. Ke ndidu ke akwa obio Ephesus, enye ama osobo ye ediwak owo emi eketode ke kpukpru efak ke Asia. Edi akpanikọ ete ke Abasi akada Philip aka ke akpa-utatan man okosobo ye owo eunuch onyuñ ọnọ Ikọ Abasi, onyuñ otim owut ñko ete ke Ọbọñ nnyin ama ebe inyañ Galilee man okosobo ye owo demon ke idut mme Gadarene. Ke adañemi mmọ ema ekekure saña-saña utom emi, Jesus ye Philip ema efiak enyọñ ke mme ikpọ obio emi ediwak owo ekedude.
Abasi iyomke ikọt Esie ebabahare idem mmọ eda ekpọñ mmọ eken ke ererimbot, edi akam oyom mmọ eka iso ke utom Ete-Ufọk mmọ, nditiñ eti mbuk idaresit erinyaña nnọ mme ukpọñ eke esopde. Nnyin emi idomode ke eyo emi ndikwọrọ Eti-mbuk Jesus Christ nnọ mme owo imekeme ndibọ eti ukpep-ñkpọ nto ke edu-uwem mme mbet nte mmọ ekekade ke ofuri ererimbot ndikwọrọ Eti-mbuk. Akpana esobo ye mme owo ke usuñ kiet mme eken, edi emi iwọrọke ite ke ana nnyin kiet-kiet isaña ika kpukpru ebiet emi mme owo edude, man ekwọrọ Eti-mbuk enọ mmọ. Paul odu isua iba ke Ephesus, ekpep ke usen ke usen ke ufọk-ñwed Tyrannus, ndien kpukpru owo ke Asia ema ekop Ikọ Abasi.
Mbet Ena Uduọk-Mmọñ Edikabaresit
Paul ama okut ñkpọ nte mbet duopeba ke Ephesus emi mifiọkke ñkpọ ibaña uduọk-mmọñ Christ. Mmọ ekedi nditọ Abasi koro ke adañemi mmọ ekekopde ebaña ukwọrọ-ikọ John Ọduọk-owo-mmọñ, mmọ ke akpanikọ ema ekabare ekpọñ idiọk-ñkpọ mmọ, ema enyuñ ena uduọk-mmọñ nte enye ọkọnọde uyo abaña. Ke adañemi mmọ efiọkde ete ke Enye emi John ọduọk-owo-mmọñ eketiñde abaña ama edi, mmọ ema enyime ukpep-ñkpọ Paul emi ekekpepde abaña Christ ke idaresit, ndien ema eduọk mmọ mmọñ esin ke enyiñ Ete, ye Eyen, ye Edisana Spirit. Itie edikot nnyin emi etiñ ete “mmọ ema ena uduọk-mmọñ esin ke enyiñ Ọbọñ Jesus,” emi owutde ete ke mmọ ekena uduọk-mmọñ nte Jesus ọkọnọde ntọt abaña ke ini Enye ọkọdọhọde ete: “Mbufo eka ekenam kpukpru mme idut edi mbet Mi, enim mmọ baptism esin ke enyiñ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit” (Matthew 28:19). Ndutime iduhe ke Ikọ Abasi, ndien se etiñde ke ebiet kiet edi ukem-ukem ye se ewetde ke ebiet efen.
Ndibọ Edisana Spirit
Mbume Paul, “Nte mbufo ema ebọ Edisana Spirit tọñọ nte ekenim ke akpanikọ?” okonyuñ edi akpan ñkpọ. Ibọrọ mbon Ephesus emi ekenimde ke akpanikọ ete ke mmimọ ifiọkke mme Edisana Spirit odu, ekesin Paul aka iso ndiduñọre mbaña edinim ke akpanikọ mmọ. Ekikere ana iñwañ-iñwañ onyuñ ọwọrọ owut idem ntak mbume Paul, ete edieke mmọ ekedide mbet Jesus Christ ekenyuñ enade uduọk-mmọñ ke enyiñ Ete, ye Eyen, ye Edisana Spirit, mmọ ekpekefiọk ebaña Edisana Spirit, ndusuk ini ekpekena ebọ Enye. Kpukpru mbet ke ntọñọ ufọk Abasi mme apostle emi efiọk ete ke kpukpru owo emi enimde Christ ke akpanikọ enyuñ ebọde edinam asana ekpenyene ndibọ Edisana Spirit.
John ọduọk-owo-mmọñ ama enyene ifiọk emi, ndien edisuan etop esie ekedi kiet ke akpan ukwọrọ-ikọ esie. Ke nditiñ nyarare Christ, enye ọdọhọ ete: “Ami nda mmọñ nnim mbufo baptism, man ekabare esit, edi Enye emi etienede Mi ke edem enyene odudu akan mi, emi mmendotke ndikama ikpa-ukot Esie. Enye eyenim mbufo baptism ke Edisana Spirit ye ikañ” (Matthew 3:11).
Jesus ke ediwak ini ama esitiñ ọnọ mbet Esie ete, ke Imọ iyenọ Iberedem, emi edide Edisana Spirit esọk mmọ ke ini Imọ ima ika ikodu ye Ete Imọ. (Se John 14:16-20; 15:7-15). Akpatre ikọ Esie ye mbet mbemiso Enye ọdọk ke Heaven, ekedi ntem: “Sese, nyenyuñ ndọñ uñwọñọ emi Ete Mi ọkọñwọñọde etiene mbufo: edi etie ke obio ebet, tutu esine mbufo odudu emi otode ke enyọñ” (Luke 24:49). Nnyin ifiak ikot ke Utom Mme Apostle: “Ndien ke ini Enye osobode ọtọ kiet ye mmọ, Enye ọnọ mmọ uyo ete ekukpọñ Jerusalem, edi etie ebet se Ete ọkọñwọñọde ndinọ; emi mbufo ekekopde ke inua Mi: koro John akadade mmọñ onim baptism, edi eyenim mbufo baptism ke Edisana Spirit ke usen ifañ mibehe kaña” (Utom Mme Apostle 1:4, 5). Emi edi mme itie ifañ ke ikọ Abasi ndisọñọ akpanikọ emi ete ke kpukpru mmọ emi enimde ke akpanikọ ekpena nte ebọ uduọk mmọñ Edisana Spirit.
“Nte mbufo ema ebọ Edisana Spirit tọñọ nte ekenim ke akpanikọ” edi mbume emi kpukpru mme anditiene-Christ mfin ekpekemede ndibọrọ ke nsọñ-uyo. Edieke odudu miduhe ke mme ufọk Abasi, me ke uwem owo kiet-kiet, edi koro mmọ minimke ọyọhọ-ọyọhọ, item oro Jesus ọkọnọde ete, “Etie ebet.... tutu esine mbufo odudu emi otode ke enyọñ.” Ke ini Paul okodoride mme mbet ke Ephesus ubọk onyuñ ọbọñ akam, mmọ ema ebọ Edisana Spirit enyuñ etiñ ke nsio-nsio usem nte Spirit ọkọnọde mmọ ukeme, ukem ukem nte mme mmọ oro ke ubet enyoñ ke usen Pentecost. Ke eyo emi, nnyin emi ema ekenam isana ke ukem ido oro iyesem ke nsio nsio usem nte Spirit ọnọde ukeme ke ini nnyin ibọde uduọk-mmọñ Edisana Spirit. Ntem nnyin inyene ndikaka iso nsaña ke uñwana Ikọ Abasi nnyuñ nnim mme item Esie, edieke nnyin iyomde odudu emi ikọbọde ke ini nnyin ibọde uduọk-mmọñ Edisana Spirit osuhọ ye nnyin.
Mme Idiọñọ Ye Mme Utibe-Ñkpọ
Utom ukwọrọ-ikọ Paul ama ọwọrọ ada, anana mbume ke esit. Ukpep-ñkpọ emi etiñ ọnọ nnyin ete, Abasi ama anam mme utibe-ñkpọ akpan akpan ebe ke ubọk Paul. Nte ededi, usen utibe-ñkpọ ibehe kaña! Jesus Christ edi ukem-ukem ñkpọñ emi ekebede, mfin ye ke nsinsi; ndien se Abasi akanamde ke ini emi ekebede, Enye ke enyenyene ukeme, onyuñ akaka iso ndinam mfin. Eñwọñọ emi Abasi ọnọde ikọt Esie edi: “Mme idiọñọ emi eyetiene mmọ emi enimde ke akpanikọ: ke enyiñ Mi ke mmọ eyebin mme demon; eyesem mbufa usem; eyemen urukikọt ke ubọk; onyuñ edieke mmọ eñwọñde ñkpọ ekededi eke abiatde uwem, ididiọkke ye mmọ; mmọ eyedori mbon-udọñọ ubọk, ndien mmọ oro eyekop nsọñidem” (Mark 16:17, 18). Ufọk Abasi Jesus Christ onim mme eñwọñọ emi, ndien tọñọ ke eritọñọ Abasi edi akpanikọ ke Ikọ Esie. Ke eyo emi mme owo ebọ erikọk enyuñ enam mme utibe-ñkpọ oto ke utibe odudu Abasi.
Ke akamba itie ufọk-Abasi Apostolic Faith, esibọ mme ñwed ebeñe-akam eto ke nsio-nsio itie ke ererimbot, ke ndusuk ini ebup ebaña ukwọhọre-inua emi ebọñde akam esin enọ mbon udọñọ. Se Abasi anamde ọnọ owo kiet Enye eyenam ọnọ owo efen, ndien ke item emi odude ke Utom Mme Apostle 19:12, enọ mme ukwọhọre-inua emi esọk mbon udọñọ ye mmọ eke edude ke mfina. Ukwọhọre-inua emi ekeyetde aran ke Enyiñ Ọbọñ edori enye ke enyọñ Edisana Ñwed Abasi Ibom emi ekubọrede enim, ndien mme ọkwọrọ-ikọ edori ubọk mmọ ke enye enyuñ ebọñ akam ete yak Abasi ọkọk owo-udọñọ emi ọbọde enye. Ibọrọ esiwọrọ utibe-utibe ọnọ mme mmọ emi ewetde ebeñe akam ye ukwọhọre inua emi ema ekeyet aran! Ata ediwak ikọ ntiense emi owo mikemeke ndifaña edu, emi etode iren ye iban emi ebọde erikọk eto Abasi, ebe ke akam ye ukwọhọre-inua emi eyetde aran.
Edidori Ubọk
Tọñọ nte Akpatre Edim ekedep ke 1906 ediwak mme nsu-nsu ukpono abasi edaha eda nditap owo nsio ke ata eti usuñ utom Abasi. “Ebup ewuhọ, ye ñwed ntiense: ke mmọ minyimeke ndidọhọ nte ekemde ye ikọ emi, ke edi mmọ eke midikwe usiere” (Isaiah 8:20). Nte Ikọ Abasi edide nnyin inyene ndiduñọre kpukpru ñkpọ ye owo kiet kiet oto ke Ikọ Abasi, ndien edieke misañake ukem-ukem ye se “Ọbọñ ọdọhọ ete,” mmọ edi inọ ye mbon abiaña. Ama ododu, onyuñ odu mmọ emi edọhọde ete ke mme imọ imenyene mme enọ ye ukeme emi midighe nte Ikọ Abasi ekpepde. Ediwak mme abiaña abiaña emi etiñ ete ke mme imọ imenyene “enọ” ndidori ubọk, mmọ enyuñ etiñ ete ke imenyene ukeme ndinọ mme owo Edisana Spirit oto ke edidori ubọk mmọ ke idem owo emi oyomde enọ uduọk-mmọñ Edisana Spirit, ke ndiọk-iso mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ nsu eda emi ebiaña ediwak owo. Edieke mme owo ema ekebọ ñkpọ ekededi oto oruk mme abiaña abiaña oro, ke akpanikọ ikedighe Edisana Spirit.
Iduhe itie ke Ikọ Abasi emi etiñde ete ke “edidori ubọk” edi kiet ke otu mme enọ Spirit. Ikọ Abasi itiñke añwa-añwa ete ke Paul me Peter me kiet ekededi ke otu mme Mbet, ama enyene utọ odudu oro. Edi akpanikọ ete ke Edisana Spirit ama odoro mme owo ke ini mme Mbet emi ema ekedori mmọ ubọk. Nte ededi, edidori ubọk ekedi ndikot edidiọñ Abasi nnọ enye oro ikpọñ-ikpọñ. Edidori ubọk edi se Abasi okonimde nte usuñ edidiọñ owo mme otu man enam uduak ye utom Abasi. Mfin emi mme ebio owo ye mme ọkwọrọ-ikọ ufọk Abasi edori ubọk mmọ ke idem mmọ emi edọñọde ke ini mmọ ebọñde akam man idem ọsọñ mbon udọñọ ye ke ini edidori mme ọkwọrọ-ikọ ubọk, ndien ekese ini mme ọkwọrọ-ikọ ye mme anam-utom eyedori ubọk mmọ ke idem mmọ emi ebọñde akam eyom erinyaña me ntọtuñọ ifiọk mfọn ke uwem mmọ. Iduhe ata owo Abasi emi etiñde ete imenyene odudu ndinọ owo Edisana Spirit. Edisana Spirit edi ọyọhọ owo ita ke Ibuot Abasi kiet, ndien idighe odudu owo ndomo kiet akama Enye. Mme owo ebọ uduọk-mmọñ Edisana Spirit koro mmọ ebọñde akam, eyakde uwem mmọ enọ Abasi, enyuñ enọ Enye ñkpọ utom emi Abasi ama akanam asana. Uduọk-mmọñ Edisana Spirit edi etiene enye emi ema ekenam uwem esie asana, ndien idighe itiene owo koro edidoride mmọ ubọk.
Ke Enyiñ Jesus
Akamba utibe-ñkpọ ama ada itie ke Ephesus emi ekemenerede ubọñ Christ emi okonyuñ adade ediwak ukpọñ ọnọ Abasi oto ke ibọrọ oro. Owo Jew itiaba emi ekedide mbia idiọñ, ema edomo ndikot ndidehe Spirit mbe ke Enyiñ Jesus emi Paul ọkokwọrọde. Idiọk Spirit ọdiọñọ Enyiñ Jesus Christ ye Paul, edi okobup mme ndiọi Jew emi ete, “Mbufo edi mme anie?” Owo oro, ndidehe spirit okodude enye ke idem ama añwana ye mme Jew oro onyuñ amia kpukpru mmọ idiọk-idiọk, oro ekesin mmọ efeñe. Ema efiọk emi ke ofuri Ephesus, akamba ndik ama onyuñ osim ediwak owo, ndien ema etim eteñe Enyiñ Jesus Christ, oro akanam ediwak owo ekedi ediyarare mme idiọk-ñkpọ mmọ añwa-añwa enyuñ ebọ Eti-mbuk. Ediwak mmọ emi ekesibrede idiọñ ekedi enyuñ efọp mme ñwed mmọ añwa-añwa, ndien ekọm urua mmọ ekedi mbak silver tọsin aba ye duop.
“Ntem ke ikọ Ọbọñ ọkọri ọkpọsọñ onyuñ akara.” Ke ini ekwọrọde Ikọ Abasi ke idak emi eyetde aran ye odudu Edisana Spirit, enyaña ediwak ukpọñ, mbon udọñọ ye mmọ eke mfina osimde ebọ erikọk, ndien mmọ emi ekenyenede ndedehe spirit ebọhọ mfina emi ñko, koro Jesus Christ (Ikọ edi “ukem-ukem mkpọñ emi ekebede, ye mfin ye ke nsinsi.”)
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi Ephesus ekedide nnen-nnen itie ukwọrọ Eti-mbuk?
- Paul ekebighe didie ke Ephesus?
- Nnyin isaña didie ifiọk ite ke mbet ke Ephesus ikọfiọkke ibaña uduọk-mmọñ Christ?
- Nso idi ntak emi Paul akafiakde onim mmọ uduọk-mmọñ ke ini mmọ ema ekena uduọk-mmọñ nte John ọduọk-owo-mmọñ okonimde?
- Nso idi ntak emi Paul okobupde mmọ mme mmọ ema ebọ Edisana Spirit?
- Nso idi ntak emi nnyin ikpekerede ite ke Abasi oyom kpukpru nditọ Abasi ebọ uduọk-mmọñ Edisana Spirit?
- Oto ke ewe itie ke Ñwed Abasi ke Ufọk Abasi Apostolic Faith enyene odudu ndinọ ukwọhọre-inua emi ekeyetde aran esọk owo udọñọ?
- Nso idi ufọn edidori ubọk emi mme ọkwọrọ-ikọ Abasi esidoride?
- Nso idi ntak emi mme nyoñ Jew mikekemeke ndibin ndidehe spirit ke Enyiñ Jesus?
- Nso ikotibe oto ntak unana ukeme mmọ ndibin ndidehe spirit nduọk?