Lesson 329 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Uteñe Jehovah asana, odu ke nsinsi: mme ikpe Jehovah edi akpanikọ, kpukpru mmọ enen” (Psalm 19:9).Notes
Ekpeme-Erọñ Akabare Edi Anditiñ Ntiñ-nnim Ikọ
Ediwak ini ke mbuk eset Israel, Abasi ama esidọñ mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ man eketiñ mme ñkpọ-ñtibe ini iso enọ ndimek ikọt Esie. Nte Israel ke ediwak ini ekesikabare ekpono ndem, etop mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ ekesiwak ndidi nduri-utọñ ke abaña ubierikpe.
Ke otu mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ oro ekedi Amos, ekpemerọñ emi okotode Tekoa, ekpri obio emi okodude ñkpọ nte itiat duop ke usuk usuk Jerusalem. Enye akananam ikaha ufọk-ñwed mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ, ikonyuñ imanake iduk ke ufọk emi edide ñwọrọ-nda: edi Abasi ama ese esit esie onyuñ okut ete ke emi edi owo emi Imọ ikemede ndinyene mbuọtidem man ọnọ Israel etop emi otode Heaven.
Amos ikenehekere inem esit nditiñ mbaña kpukpru mfuhọ emi ekenyenede nditiene mmọ, edi nso ke enye ekenyene ndinam ke ini ikot Abasi okosimde enye? “Ọbọñ Jehovah ọdọhọ, anie miditiñke prophecy?” (Amos 3:8). Nnyin imokut ke itie aba ke ntiñ-nnim ikọ esie, “Jehovah ọdọhọ ete,” Amos ekenyene nditiñ mme ñkpọ emi Abasi ọkọdọhọde enye etiñ.
Idiọk Ido Ita
Mme idut emi Amos ekebemde iso etiñ abaña ekedi mmọ emi ekenamde Israel idiọk-ñkpọ. Ke ini Abasi ama okokot Abraham ete akabare edi ete ubon mme Jew, Enye ama etiñ ete: “nyenyuñ ndiọñ mmọ eke edidiọñde fi, nnyuñ nsuñi mmọ eke edidiọkde ye afo” (Genesis 12:3). Ediwak idut mme okpono-ndem ema enam Israel idiọk-ñkpọ ndien ema ewet kpukpru mme idiọk-ñkpọ oro enim. Idahaemi mmọ ekenyene ndibọ ufen. “Idiọk ido Damascus ita ye inañ iyakke mi ñkabare enye (ufen) mfep.” Ediwak ini Amos ama esitiñ ikọ oro: “Idiọk ido ita ye inañ,” emi ọwọrọde ete idighe ke abaña idiọk ido kiet mme iba ke mmọ ekenyene ndibọ ufen, edi ke mmọ ema enam ibak ediwak ini emi okodotde ufen. Ke akpanikọ, idem idiọk-ñkpọ kiet eyeda ufen ọsọk anam-idiọk. Ndien ubiom-ikpe mmọ emi ema ekenam ediwak idiọk-ñkpọ edikpon didie?
Nditọ Israel ema edara ndikop mbaña ubierikpe emi edisimde mme okpono-ndem, edi mmọ eda idem mmọ nte mmọ emi Abasi emekde emi ñkpọ mikemeke ndibiat ebuana mmọ.
Mmọ ekekere ete ke Abasi ekenyene ndisuk ñka iso ñwam mmọ, inyuñ ikereke ibaña idiọk-ñkpọ mmọ. Ediwak owo edu mfin emi ekerede ete ke idi ndimek ikọt Abasi, ndien okposuk edi emi mme imọ inamde ediwak idiọk-ñkpọ ke isuk idi ikọt Abasi, ndien ke iyesuk ika Heaven. Edi Ñwed Abasi ọdọhọ ete “Ukpọñ eke anamde idiọk eyekpa mkpa” (Ezekiel 18:4), ikereke ibaña me enye edi anie.
Mme Enyene-Ñkpọ Emi Ekefikde Owo
Ke ini Amos ama eketiñ ikọ ubierikpe abaña mme okpono-ndem ama, enye ama akabare ese Israel onyuñ etiñ se Abasi akaduakde abaña mmọ. Ke ini emi Israel ekedi idut emi ekenyenede erikan, ndien ema enyuñ etañ idem ebaña odudu mmọ. Ediwak mme enyene ñkpọ ema edu ke idut oro, emi ekedude uwem uyuhọ inyene mmọ, emi ekenyuñ efikde mme ubuene. Nditọ Israel emi ema esinyam mme owo nte ifin.
Ibuot ukwọrọ-ikọ Amos ekedi edinen ido Abasi. Abasi oyom ikọt Esie ema kiet eken, efọn ido ye mme ubuene, enọ mbon unana uñwam, akande oro, ekpe edinen ikpe. Amos ama etiñ, afiak etiñ ọnọ mmọ ete, man mmọ ekpeduñ ọtọ kiet ke inemesit ekpenyuñ edara ke mfọn Abasi, mmọ enyene ndifọn ido ye kiet eken enyuñ ema mbọm.
Mbon ibuk emi ekerede ebaña idem mmọ ye ufọk mmọ ikpọñ, enyuñ ebiatde ofuri ini mmọ ndikọ ñkpọ nnọ idem mmọ inyeneke inemesit. Mme owo emi enyenede inemesit edi mmọ emi enọde mbon efen ñkpọ enyuñ eñwana ndiñwam mmọ emi edude ke unana.
Eñwọñọ Edidiọñ Etiene Edinam Owo
Abasi ke akpanikọ ama etiñ ete ke Israel edi ndimek ikọt Imọ. “Koro afo edide edisana ikọt Jehovah Abasi fo: Jehovah Abasi fo ama emek fi ete edi ata ikọt Imọ, akan kpukpru mme idut emi edude ke iso ererimbot” (Deuteronomy 7:6). Edi ekenam eñwọñọ edidiọñ enọ mmọ edieke mmọ edinamde ewuhọ Abasi. Amos idaha emi eketiñ ọnọ mmọ ete ke mmọ ikenimke mme ewuhọ oro, ke ntre ikodotke ndinyene edidiọñ emi mmọ ekekerede ke enyene mmimọ.
Ke ini Moses eketiñde ete ke Abasi edinim ediomi ye mmọ emi emade Enye tutu osim tọsin emana, enye ama adian ete “onyuñ osiode usiene ye mme asua enye ke iso esie, ke ndisobo mmọ” (Deuteronomy 7:9,10).
Mme ubierikpe Abasi edi ata akpanikọ. Sededi emi Abasi eketiñde eyesu. Mme ete ye eka ekeme ndidomo ndinọ nditọ mmọ ufen oto ke ntut-utọñ, edi ke ini eyen otutde utọñ mmọ efre ndinọ ufen. Edi idighe ntre ye Abasi. Se Enye eketiñde eyewọrọ osu. Ikpetiñ enyin didie ke ndinam mme ibet emi Abasi ọnọde nnyin ke Ñwed Abasi man ikpekeme ndinyene mme edidiọñ emi Enye ọkọñwọñọde, akan ndibọ ubierikpe emi edidide etiene mbon ntut-utọñ.
Utọñ Emi Esiride
Mbio Israel ikamaha ikọ Amos ndien mmọ ekedọhọ enye ete okutiñ ntre ye mmimọ. Ediwak owo mfin iyomke ndikop mbaña ubierikpe Abasi, edi ubierikpe eyesuk edi okposuk edi mmọ mikopke. Nte afo ukpamaha ndifiọk ñkpọ mkpa emi odude ke iso man efehe ọbọhọ? Edieke ikañ okpodukde ufọk fo, nte afo okpoyom mme owo edip fi akpanikọ koro midighe eti etop? Nte afo ukpakam umaha ndifiọk akpanikọ man ekpekeme ndikot mmọ emi esede ñkpọ ebaña ikañ mbemiso ufọk fo ata ikañ ama?
Amos akañwana ndiñwam nditọ Israel. Enye ikoyomke ndikut nte mmọ ebọde ufen. Edi mmọ ikadaha nsin-ifik esie nte akpan ñkpọ, kpa ye mme okpono Abasi nde. Akwa oku ama ọdọñ ikọ esọk edidem ete ke Amos ekedi enye emi abiade idut esie mbia. Amos ama ọnọ ntiñ-nnim ikọ ete ke edidem eyekpa, ndien ke mme asua eyetañ Nditọ Israel nte mbuot-ekọñ, edi oro ekedi akpanikọ ikedighe ndudue Amos. Abasi ọkọdọñ ubierikpe abaña mme idiọk-ñkpọ Israel.
Ke ini Jesus okodude ke ererimbot Enye ama oduri mme owo utoñ ete ekabare esit midighe mmọ eyetak. Mmọ ikakpañke utọñ inọ Enye, edi etiñ ete “Men owo emi fep.” Mmọ ema ewot Enye kpa nte mmọ ekewotde ediwak mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ emi ekebemde Enye iso. Edi ikọ emi Enye eketiñde ema etọñọ ndisu usọp-usọp, ndien ke ufọt isua 40, ñwak ñkan million Jew kiet ema ekpaña ndien ediwak million efen ema esaña ebe ke ata ọkpọsọñ ukut. Yak nnyin kpukpru ini iti ite ke ikọ emi Abasi eketiñde enyene ndisu.
Etua Mbọm
Ndusuk ubierikpe emi Abasi ọkodọhọde Amos etiñ ema enyene ndik tutu Amos ọtọñọ ndibọñ akam mbaña mmọ “Ọbọñ Jehovah, mbọk tre: Jacob edinam didie adaha ada? koro enye emekpri.” Amos ekekpe ubọk oyom mbọm abaña nditọ Israel. Abasi ama okop akam oro onyuñ etre ndinọ ubierikpe oro. Kpa ye oro Israel ikakabakere esit.
Abasi ama omum ubierikpe akama anyan ini abaña idut nnyin koro odu ediwak owo emi ebọñde akam eyom mbọm Abasi. Mme owo esuk edodu kaña emi edinyañade. Edi ini nte Abasi edimumde ubierikpe emi akama nnyin ifiọkke. Usen kiet ekededi Abasi ekeme nditiñ ete, “Ekem.” Enye eyemen ndinen ikọt Esie efep ke ererimbot, ndien kpukpru iyaresit Ini Ukut eyesiaha odoro mmọ emi ekesinde ndikpañ utọñ ñkop.
Ñkukut
Akpa ubierikpe emi Abasi ọkonọde Amos ekedi nditetiñ ikọ. Edi nte ini akakade iso, eriyarare oro ama aka iso ọsọñ akan, ndien Abasi ama owut Amos mme ñkukut ñkpọ emi edidide. Ke akpatre Amos ama okut ke ñkukut nte Ọbọñ adade ke itie-uwa: etiñ ete ke kpukpru mme anam-idiọk eyekpaña, “Mmọ ekpetibi eduk ke hell, ubọk mi okposio mmọ do: ekpenyuñ edọk ke enyọñ, ñkpanam mmọ eto do esuhọre..... ekpedibe mi ke enyin ke idem isọñ akamba mmọñ, ñkpowuk urukikọt mi nte oto aka okodom mmọ do.” (Amos 9:1-3).
Usen Ọbọñ
Nditọ Israel ekeyom usen Ọbọñ. Mmọ ekekere ke Abasi ke akpanikọ ediñwaña ufen ọnọ mme okpono-ndem onyuñ ọnọ Israel odudu ndikara ofuri ererimbot. Edi Amos ama oduri mmọ utọñ: “Tim idem man osobo Abasi fo.” Enye ama etiñ ete ke usen Jehovah edidi usen ọkpọsọñ ekim, edi idighe uñwana. Edieke mmọ ekekerede ete iyenyene uñwam ke usen oro mmọ eyebiet owo emi efehede oyom ndibọhọ edi-ikọt edi ekesobo ye ekpe; me enye emi ọnyọñde ufọk esie ekere ete imọbọhọ, ndien urukikọt okodom enye do. Urukikọt ndidom enye ọdiọk akan emi bear okpokodomde. Ñkukure usuñ kiet okodu emi mmọ ekenyenede ndifehe mbọhọ iyaresit Abasi, oro ekedi mmọ ndikabare esit nnyuñ ñwọñọre mkpọñ kpukpru idiọk-ñkpọ mmọ.
Mme owo ekpetiñ nte etetiñ ebaña Ñwed Abasi enyuñ enyime ete imedi nditọ Abasi, edieke mmọ mimanake obufa idorenyin mmọ ndibọhọ ubierikpe Abasi iduhe.
Akañ Ikọ Abasi
Amos ama etiñ abaña ini emi akañ emi ọsọñde odudu akan unana uyo edidide. Mme owo esibọ ufen ọkpọsọñ ke ini mmọ minyeneke se ediade. Ndien mmọ ekere ete imekeme ndika iso mfọn-mfọn ke mminyeneke Ñwed Abasi. Edi ini ke edi emi mme owo ediyode eka mi ye ko, efefehe ñko, man eñwana ndikop ikọ Abasi. Mme owo emi ekesinde ndikpep mme ibet Abasi, emi ekesakde mme ukpep-ñkpọ Jesus, emi eketiñde nte mme Jew, “Men owo emi fep” eyeyom ndikop Akpanikọ, edi mmọ idikemeke ndikut. Ñkukure idorenyin mmọ eyekpu mmọ.
Ikpotim ikpeme Ikọ Abasi adaña didie! Ikọ edi uñwana ndida nnyin usuñ ke idiọk ererimbot emi, ndinyuñ nda nnyin ñkosim ubọñ ke emem. Enye edi ndọñesit nnyin mi. Enye edi udia nnyin emi otode Heaven, ọkọk udọñọ nnyin, ọsọñọ nnyin idem ke kpukpru utom.
Tọsin Isua
Amos okosuk ọnọnọ mmọ idorenyin. Okposuk edi emi Abasi edinọde Israel ubierikpe, kpa ye oro Enye eyenyaña usuhọ. Ibat ibat eyefiak etiene Abasi enyuñ edia ufọn Canaan ke ini edimende isuñi efep. “Nyeda ikọt mi Israel emi eketañde efep nnyọñ ndi: ndien mmọ eyebọp mme obio emi enade ikpikpu, ndien eduñ (Ke esit); mmọ eyenyuñ etọ iñwañ-vine, enyuñ eñwọñ wine mmọ: enyuñ enam iñwañ, ndien edia mfri mmọ. Ndien nyetọ mmọ ke isọñ mmọ, ndien ididibekede aba mmọ ifep ke isọñ mmọ emi ñkọnọde mmọ, Jehovah Abasi fo ọdọhọ.”
Amos ama anam akpanikọ ke nditiñ kpukpru enyene ndik ubierikpe emi editienede mmọ, ndien Abasi ama ọnọ enye inemesit ke ndinam mmọ enyene idorenyin ini ukara Tọsin isua emi kpukpru owo emi edude uwem ke Christ Jesus edinyenede.
Questions
MME MBUME- Amos ekedi anie?
- Nso idaha ifiọk ke enye ekenyene man odot ndidi anditiñ ntiñ-nnim ikọ?
- Amos ekebem iso etiñ abaña mme anie?
- Nso ikedi ntak emi ubierikpe editienede mme idut oro?
- Nso ikedi ntak emi Israel ekekerede ke ufen idisimke mmimọ?
- Nso ke Nditọ Israel ekebuọt idem ebaña usen Jehovah?
- Nso ke Amos eketiñ abaña akañ Ikọ Abasi?
- Nso ke Abasi edinam ọnọ mme Jew ke ini Tọsin isua?