Lesson 332 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ami ndi Jehovah, ndien efen iduhe du” (Isaiah 45:5).Notes
Ñkop-Uyo Ye Unana Ñkop-Uyo
Tọñọde ke usen emi eka ofuñde ibuot ọdọhọ nsek eyen esie ete, “ih, ih,” eyen oro eyetọñọ do ekpep ete ke odu mme ñkpọ eke imọ minyeneke ndinam. Nte enye osuk ọkọride, enye ọfiọk ete idomo ekeme ndisim imọ man inam ndusuk ñkpọ, edi enye ọfiọk ete imọ inyeneke ndinam; ñko ke mme ñkpọ edu eke imọ inyenede ndinam, edi idomo eyedi man imọ itre ndinam. Nte ededi, nnyin imọfiọk ite ke nditọ-ọwọñ emi enyenede erinyaña efọn enyuñ ekop item edi mmọ eke minyeneke erinyaña ediwak ini esọñ ibuot ye ete ye eka, mme andikpep, mme mmọ efen emi ekarade mmọ. Yak ida esisit ini itiñ ibaña nditọ eke minyeneke erinyaña.
Edieke nditọ-ọwọñ ekade iso ke nsọñ-ibuot, ini eyedi eke kpa ete emi edide ata owo ime enyenede ndinọ mmọ ufen. Ke akpanikọ, edi utom ete ye eka emi emade nditọ mmọ ndinyene mfọnido ñkesim nditunọ nditọ ke ini mmọ eyomde ntunọ, ke abaña ufọn nditọ oro ke ini iso.
Abasi, emi enyenede mfọnido ñko, edide Ete ima ọnọ nditọ Esie, onyuñ ọfọn ido ye mmọ emi ekopde uyo Esie; edi ukem nte ete ererimbot, Enye enyene ndineñere nditọ Esie ñko, ke ini anade nte enam oro.
Nsọñ-ibuot Israel
Yak nnyin ida ekikere ika mme ñkpọ oro Abasi eketiñde ọnọ nditọ Israel ete ekunam, emi mmọ ekenamde ikereke mme ntọt Esie. Enye ama ada mmọ ọwọrọ ke Egypt ke idak ibak-ibak edidem Pharoah ke ediwak isua emi ebede onyuñ ayarare owut mmọ ete ke imọ idi Abasi mmọ. Enye ama etiñ iñwañ-iñwañ ete, “Kunyene abasi efen ukọrọ ye ami” (Exodus 20:3). Ediwak ini mmọ ema ebiat mbet emi; mmọ ema ebak mme abasi efen emi ekedide mme mbiet ye mme ndem. Ndien, nte ñkpọ eke etiede nte Abasi ke Heaven ikwe, mmọ enam ndibe-ndibe ñkpọ eke mifọnke. Mmọ ekpekenyene ndifiọk nte ke Abasi ama okut mmọ nte mmọ ekebotde mme mbiet oro enyuñ emende mmọ enim “ke enyọñ kpukpru nkokoño obot, ye ke idak kpukpru awawa eto” (2 Ndidem 17:10). “Do ke mmọ enyuñ efọp incense ke kpukpru edikoñ ebiet, kpa nte mme idut..... mọ enyuñ enam ọburọbut ido, enyuñ eyat Jehovah esit” (2 Ndidem 17:11). Abasi ama etiñ ete, “Mbufo ekunam ñkpọ emi” (2 Ndidem 17:12), ndien mmọ ekpekenyene nditi. Ini kiet efen mmọ enam nditọ enañ iba enyuñ etuak ibuot enọ mme ntanta-ọfiọñ, utin ye ọfiọñ, enyuñ enam ñkpọ Baal, ndem oro Elijah ama okowut ete ke ikemeke ndikop ikọ, ikemeke ndikut usuñ, mme nditiñ ikọ.
Ikot Spirit
Ke ini Abasi ọkọdọhọde ete, “Ekabare,” mmọ esọñ obot itọñ, midighe, ke ikọ efen, mmọ ke itun esit eñwana ye uyo Abasi. Ikọ Esie ọdọhọ ete, “Owo eke ewakde ndiduari enye, ndien enye ọsọñ obot itọñ, eyebiara usọp-usọp, ndien ididighe nte ekọkde enye” (Mme Ñke 29:1).
Ufañ ñwed oro osuk edi akpanikọ.Ndusuk mkparawa iren ye mkparawa iban eka iso ke idiọk-ñkpọ inyuñ ikabakere itiene Abasi. Ediwak ini mmọ eka ke ufọk Abasi enyuñ eduk ukpep-ñkpọ ke Sunday, ndien ke ini enọde ikot ubọñ akam mmọ esaña ewọrọ utu ke ndika ke ñkpọ-itie akam ñkọbọñ akam. Ndusuk mme ete ye mme eka ekpe nditọ mmọ ubọk ndiyak esit mmọ nnọ Abasi, ndusuk ini ọkwọrọ-ikọ eyetiñ ye akparawa abaña enye ndiyak esit nnọ Abasi, edi enye esin. Enye anam nte nditọ Israel oro ekenamde: enye “ọsọñ obot itọñ esie,” midighe ke itun esit enye esin ikot Abasi.
Ufen
Yak ise se ikotibede inọ Nditọ Israel emi. Ke akpa ifet, Abasi ayak edidem emi okotode ke isọñ mme okpono-ndem, Assyria, oduk edi onyuñ enyik mbio oro ete mmọ ekpọñ mme ufọk mmọ ye isọñ mmọ eka ke esen idut, ekeme ndidi man mmọ ekekabare edi ifin enọ mbon Assyria. Nnyin ikot ite ke Jehovah “emen mmọ ke iso esie ọduọk” (2 Ndidem 17:20). Enye ikemeke ndika iso aba ke ndiyọ idiọk-ñkpọ ye ibak mmọ.
Ndibin mmọ mkpọñ ufọk ke ntak idiọk-ñkpọ, ekpenyene ndidi ntak eke ekpanamde mmọ efiak edem etiene Abasi. Nnyin imeti nte ikotde ibaña idiọk Udọ emi ekefehede ọkpọñ ufọk ye ete emi akamade enye. Ke ini enye ama akabiat ofuri okuk esie, ini kiet efen enye ama ọtọñọ ndikere mbaña ufọk, ndien usọp-usọp enye ama afiak etiene mmọ emi ekesuk ebetde bet enyuñ eyomde yom enye.
Mbon Nineveh ema enim anditiñ ntiñ-nnim ikọ eke Abasi ke akpanikọ enyuñ ekabare esit ekpọñ idiọk-ñkpọ mmọ. Edi ikedighe ntre ye mbon emi ekeduñde ke Samaria. Oku ama edi onyuñ odomo ndikpep mmọ, edi mmọ ema eka iso ke idiọk-ñkpọ mmọ. Ema enam nsio-nsio ndem, emi mme owo ekekponode: kiet ekedi ke mbiet ebot, efen ke mbiet ekikọ unen, ebua, enañ mbiomo, enañ mbakara, unen mbakara, ye eku mbakara. Kere baña utọ edu ukpono oro nte ekedide ñkpọ ndọk.! Ikot ite mme owo oro “ebak Jehovah, enyuñ enam ñkpọ mme abasi idem mmọ” (2 Ndidem 17:33). Edu-ukpono Abasi mmọ akabare abuaha eti ye idiọk. Edi utọ edituak ibuot oro ọdiọk akan nte owo mikpatuakke ibuot baba kiet. Akparawa añwan kiet ama esiduk ke ufọk Abasi ke Usen-Ọbọñ edi aka ke mme ufọk ndise ye mme itie inemesit idiọk-ñkpọ efen ke ufọt urua, edi Abasi ama owut enye ete ke Eti-mbuk ye mme ñkpọ ererimbot ikemeke ndibuaha.
Ekeme ndidi Nditọ Israel ema enyene ndik Abasi, edi mmọ iketeñeke Enye inyuñ inyeneke udọñ ndinam ñkpọ Esie. Enọ nnyin uyo ete: “Bak Abasi, nyuñ nim mbet esie: koro emi edi eke kpukpru owo” (Ecclesiastes 12:13). Mmọ ikenyeneke udọñ ndinim mme mbet Abasi, oro okonyuñ anam Jehovah “ọduọk” onyuñ “otuk” mmọ onyuñ esin mmọ ke ubọk mbon ñwo “tutu enye emen mmọ ke iso esie ọduọk” (2 Ndidem 17:20).
Ke idut nnyin emi enyenede ntarenyin mme owo ituakke ibuot inọ mme ndem emi enamde ke eto ye ke itiat; kpa ye oro, nnyin ima ikpep ke mme ukpep-ñkpọ edem nte ke owo mme ñkpọ eke ededi eke adade ke ufọt nnyin ye Abasi edi ndem ke uwem nnyin. Kiet ke otu mme ñkpọ emi ekemede ndikot ukpono ndem ekeme ndidi udọñ ndiwọrọ usen kiet ñka ke ererimbot nnyuñ nnyene “ekpri inem uwem.” Okposuk edi nte mme Ete ye Eka emi efiọkde Abasi esibiọñọde ediwak mkparawa iren ye mkparawa iban; kpa ye oro mmọ esinam ekikere ndiduk ke idiọk-ñkpọ nnyuñ nse se inemesit ererimbot edidade idi, ke ini mmọ ema ekponi. Ata ediwak mkparawa enam oro enyuñ etua mkpọfiọk ebaña akpa usen emi mmọ ekekpọñde ukpep-ñkpọ ete ye eka mmọ.
Mbọm Ye Ikpe
Edi akpanikọ ete ke Abasi edi Abasi mbọm, ye ima, ye mfọnido, “inyuñ iyomke baba owo kiet atak, edi oyom kpukpru owo etua mkpọfiọk ekabare esit” (2 Peter 3:9). Edi Enye ñko edi Abasi ikpe ye Abasi usiene; ndien ke “cup idiok-ñkpọ” ererimbot emi ama ọyọhọ, Enye eyedọñ nsobo esim mme idiọk owo.
Kpukpru eren-owo, ñwan, akparawa eren, mme akparawa añwan emi minyeneke erinyaña odu ke idiọk itie ke abaña usen iyaresit emi ọsọpde edi. Yak kpukpru owo eke miduhe ke mbeñe idem ndisobo ye Ọbọñ ke emem, eyom iso Esie mfin, koro “Sese, ini mfọn-ido mi; sese usen erinyaña mi” (2 Ñwed Corinth 6:2).
Questions
MME MBUME- Nso ke edidem Assyria akanam ke Israel?
- Ntak emi Abasi akayakde emi otibe ọnọ Israel?
- Nso idi akpa ke otu ibet duop?
- Tiñ nte mme owo emi ekebiatde ibet emi.
- Nso ikotibe ke ini kiet ke otu mme oku ekedide ke Assyria?
- Anie ke mmọ ekpekebak enyuñ etuak ibuot enọ?
- Anie ke mme owo mfin ekpebak? Nte mmọ ke enam ntre?
- Siak mme ñkpọ emi ekemede ndikabare ndi mme ndem ke uwem nnyin.