Utom Mme Apostle 15:1-41

Lesson 333 - Junior

Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ntem ke ibet ekedi andikpeme nnyin, emi adade nnyin ọsọk Christ, man enam ikpe etebe nnyin ke mbuọtidem” (Ñwed Mbon Galatia 3:24).
Notes

Erinyaña Emi Otode Christ

“Koro enyiñ baba kiet efen inyuñ iduhe eke enọde ke otu owo ke idak ikpa-enyọñ, eke enyenede ndida nnyaña nnyin” (Utom Mme Apostle 4:12). Enyiñ oro edi enyiñ Jesus. Nnyin imekpep ke ukpep-ñkpọ nnyin ke ñwed Utom Mme Apostle ite ke ñwọrọ-nda ukpep-ñkpọ mme Mbet ekedi Jesus emi ekekọñde ke krọs emi ọtọñọde ntak eset. Ikọ oro ọdọhọde ete ke Jesus ama ọtọñọ ntak eset ke mkpa ọsọñọ owut ete Enye ekedi Eyen Abasi. Ama oto ke enyiñ Jesus mme Mbet esaña enam mme ikpọ utibe-ñkpọ enyuñ ekut ediwak owo nte emanade eduk ke ubon Abasi.

Mmọ-oko (Gentile) ye mme Jew kpukpru ekekut ukem edinyaña oro kpa ke ukem usuñ oro. Mmọ ekeyarade mme idiọk-ñkpọ mmọ, ekabarede ekpọñ mme idiọk ido emi mmọ ekenamde, enyuñ enim ke akpanikọ ete ke Jesus eyenyaña mmọ. Akwa idara ama odu ke otu owo ke adaña oro mmọ ebọñde akam ekut unen enyuñ enam emem ye Abasi.

Mme Okpono Abasi Ke Edu Mme Jew

Ke ufọt akwa idara emi okodude, ama odu mme owo emi eketode ke Judea emi ekeyomde ndida mbet Moses mfik mbufa mme anditiene-Christ. Ke ediwak mme isua emi ekebede tọñọ nte ekenọ ibet ke obot Sinai, mme oku mme Jew ema enim mme edinam ye mme usọrọ. Ke utọ ini oro mmọ ema etim ekpeme ndikut nte ke mme Jew enim mme ewuhọ oro. Edieke owo eke midighe Jew oyomde ndiduk ke ukpono Abasi mme Jew, enye enyene ndinim mme ewuhọ oro ñko.

Ediwak nneme ye mfaña ema edu ke otu owo ke abaña se mbufa mme anditiene-Christ enyenede ndinam. Mmọ ema ebọñ akam ekut mfọn enyuñ enyaña mmọ oto ke mbuọtidem ke Jesus, mmọ enyuñ edi mme anditiene-Christ ke akpanikọ. Edieke mmọ ekade iso edu uwem nte odotde, ekot Ñwed Abasi enyuñ ebọñ akam, mmọ eyenyene ima Abasi ke esit mmọ. Ekenyaña mmọ ke mbuọtidem, idighe ke utom eke mmọ ekenamde. Edi mme Jew emi minyimeke mi, emi ekotde mmọ mme okpono-Abasi ke ido mme Jew, ikekereke ite ke ndibọ erinyaña ekem. Mmọ ekpenyene ndina mbobi nte ibet Moses etemede.

Emi ekedi ata akamba mbume, ndien Paul, Barnabas ye Peter ema eka ke Jerusalem ndineme emi ye mme Mbet eken. Mmọ-oko (Gentile) ema ebọ erinyaña oto ke ukwọrọ-ikọ Peter emi mitiñke ñkpọ ituk ibet. Ekenyaña mmọ ke mbuọtidem, ndien enyene ndibuana ke ubọhọ emi odude ke Eti-mbuk. Ntak emi mfina emi ekpedide ke utọ ini emi, emi mme Jew edoride mme anditiene-Christ ke otu Mmọ-oko (Gentile) mbiomo emi ọkọsọñde mme Jew (emi ema ekemehe ke esit) ndibiom?

Ikureke ke Mmọ-oko (Gentile) ndibọ erinyaña ke mbuọtidem, ema enyuñ enam mmọ esana, enam esit mmọ asana. Mmọ ñko ema ebọ uduọk-mmọñ Edisana Spirit. Nso ñkpọ okpon akan oro eke akpanade mmọ eyom? Ke akpanikọ, mmọ emi edi mme edidiọñ eke ekponde ekan ekededi eke ekebọde oto ke ido edinim ibet. Ñko Abasi isinke ubahare ke ufọt Jew ye Mmọ-oko (Gentile).

Mbume emi ama onyuñ ọwọrọ owut idem ke ediwak idaha ke ini isañ Apostle Paul. Ikpọdọhọ ite kpukpru ñwed emi enye ọnọde mbon Galatia akabaña ibuot ikọ emi. Enye ọkọdọhọ: “O mbon Galatia, emi enanade ibuot, anie ekebre esin mbufo ewọñọre ekpọñ Jesus Christ; emi ekesiode ke iso mbufo nte owo emi ewotde ke cross?” (Ñwed Mbon Galatia 3:1). Ema enyaña mmọ oto ke edinim Jesus Christ ke akpanikọ. Ntak emi mmọ ekpefiakde ebine usọrọ ibet? “Nte mbufo ekebọ spirit koro enamde utom ibet, mme koro mbufo ekopde ikọ Abasi ye mbuọtidem?”

Edinen Ido Emi Otode Mbuọtidem:

Toto ke eyo Abraham ewuhọ ekedi, “Edinen owo edida mbuọtidem odu uwem,” koro “Abraham ọkọbuọtde idem ye Abasi, ndien ebat oro enọ enye ke edinen ido.” (Ñwed Mbon Galatia 3:6). Ekedi mmem-mmem owo ndibọ erinyaña mbemiso edinọ ibet.

Abasi ama anam ediomi ye Abraham. Enye ama ọdọhọ ete edieke Abraham edikopde uyo Imọ onyuñ ọkpọñde obio emana esie emi mme owo ekponode ndem, onyuñ edidu ke Canaan, oto enye kpukpru oruk ererimbot eyekut mfọn. Usen kiet Abasi eyenọ owo kiet edimana ke ubon Abraham emi edidide Andifak. Owo kiet oro ekedi Jesus.

Abraham ikọfiọkke udomo ini edidade mbemiso Jesus edidi, edi enye onim Abasi ke akpanikọ; ndien oto ke mbuọtidem emi enye ekenyenede ke Jesus, Abraham ama ọbọ erinyaña. Jesus ikamanake tutu isua 1500 ke iso, Edi Enye ama ọdọhọ ete: “Ete mbufo Abraham akadat esit ndikut eyo emi: enye okokut, onyuñ adat esit.” Abraham okokop inemesit oto ke ndinim Jesus ke akpanikọ kpasuk nte afo ye ami ikopde inemesit ke ini ibọde erinyaña oto ke ndibuọt idem ye Enye.

Ibet Nte Andikpeme

Sia ikutde ite mme owo ema ekeme ndibọ erinyaña mbemiso edinọ ibet, ntak ekenọde enye? Paul ama etiñ ọnọ mbon Galatia ete ke ekeda ibet edisin, man ndudue owut idem, tutu edisim ini Jesus edidide. Jesus ekedi “Mkpasip” oro ekenwọñọde enọ Abraham emi editode enye kpukpru oruk ererimbot ekut ufọn.

Edi kpukpru nditọ Abraham, nditọ Israel, ikenyeneke ukem mbuọtidem nte enye ekenyenede. Mmọ eyom ñkpọ ndiwut mmọ mme ukpep-ñkpọ emi ekutde kut ke abaña Christ emi enyenede ndidi. Mmọ ekabare ebiet ñkpri nditọ emi eyomde owo eteme mmọ se mmọ minyeneke ndinam. “Ku …..” oro esin Abasi ọnọ mmọ ibet.

Ekedi ke isua 430 nte Abasi akanam ediomi ye Abraham ke Abasi okosobo ye Moses ke obot Sinai onyuñ ọnọ enye ibet. Mme owo ema ekop nte Abasi etiñde ikọ oto ke Heaven, mmọ enyime ndinam kpukpru se Enye ọdọhọde. Oro ekedi ọyọhọ ediomi iba, unyime efen, emi etienede enye emi ekenamde ye Abraham.

Paul ama etiñ ete ke ibet ekedi “andikpeme nnyin, emi adade nnyin ọsọk Christ, man enam ikpe etebe nnyin ke mbuọtidem.” Ndusuk owo etiñ enọ nnyin ete ke ibet edisuk odu tutu osim ini ukara ke Tosin isua ke adaña oro ke Jesus edinam obufa ediomi ye mme Jew. Edi Paul enehere etiñ ete ke enyene ndidu tutu ini Christ. Edi kini mbuọtidem ama ekedi, nnyin iduhe aba ke idak andikpeme” (Ñwed Mbon Galatia 3:25). Edieke ekenyañade mmọ emi eto ke mbuọtidem ke Jesus, ufọn iduhe aba ndiyom ibet, mme “andikpeme,” ndida mmọ nsọk Christ.

Ubon Abraham

Mme Jew ekedọhọ ete mmimọ idi nditọ Abraham. Mmọ ema edọhọ Jesus ete, “Ete nnyin edi Abraham” (John 8:38). Edi Paul ọdọhọ ete: “Edi edieke mbufo edide eke Christ, mbufo enyuñ edi nditọ Abraham; nte uñwọñọ edide, mbufo edi mme ada-udeme enyene.” (Ñwed Mbon Galatia 3:29). Ke ini otode ke mbuọtidem ke Jesus nnyin ikabare idi ata mme okpono Abasi, nnyin, ñko, idi mkpasip Abraham. Ibet, emi ekesinede ke ufọt ediomi Abasi ye Abraham ye edidi Jesus, inyeneke odudu ke edinyaña nnyin.

Paul aka iso etiñ ọnọ mbon Galatia ete, Edieke mmọ eyomde. ndisaña ke utom Ibet nyene utebe-ikpe, ke mmọ emeduọñọ ekpọñ mfọn Abasi, “Ke emebahare mbufo ye Christ” (Ñwed Mbon Galatia 5:4).

Paul ama otim ofiọk se enye etiñde abaña. Enye ama ekpep Ibet ọyọhọ-ọyọhọ, onyuñ ọkọbọ ikọt Abasi koro ekerede ete mmọ ikpemeke mbet. Edi enye etiñ ete ke ikanam oro ke unana ifiọk, ndien Jesus ama atua enye mbọm onyuñ efen ọnọ enye. Abasi ama ayarade owut enye ete ke Ibet ekenyene uyọhọ ke Christ, ndien ke emi inyeneke aba ufọn.

Ikedighe mmem-mmem inọ Paul ndikpọñ ñkani ñkpọ oro enye okonimde ke akpanikọ, man enye ọfiọk nte editiñde añwaña mmọ efen ukpuhọre emi odude ke emana ibet ye emana mfọn. Enye ama etiñ ete ke Jesus okonim imọ ete ida ke ibuot mmọ emi editienede ebuọt idem ye Enye ikosim uwem nsinsi. (1Ñwed Timothy 1:16).

Paul ekenyene nditọñọ ntak ntiñ mme ikọ eñwọñọ oro ke ñwed emi ọkọnọde esọk mme anditiene-Christ ke otu nditọ Hebrew. Mbon Hebrew ekedi mmọ emi eneherede ekpeme Ibet, edi Paul anam mmọ efiọk ete ke Ibet ekedi mbukpọñ ñkpọ eke enyenede ndidi. Ekeda enye edori mmọ tutu osim “ini obufa editim ñkpọ,” ini Jesus edidide kpukpru uwa emi akasañade ye ediduọk iyip ufene ekesine ke Ibet. Kpukpru ekedi ukpep-ñkpọ emi enamde nam ewut, mme ndise, emi ewutde Jesus nte Eyen erọñ Abasi. Ke Jesus ama ọkọduọk iyip Esie, ufọn iduhe aba ndiyom unam ke ñkpọ uwa.

Obufa Ediomi

Ke ama ọkọnọ ibet ke Obot Sinai, Abasi ọdọhọ ete: “Sese, mme usen ke edi Eke ndinamde obufa ediomi ye ufọk Israel ye ufọk Judah; idibietke ediomi oro ñkodiomide ye mme ete mmọ ke usen oro ñkomumde mmọ ke ubọk nda mmọ ñwọrọ ke isọñ Egypt;... Emi edi ediomi eke ndinamde ye ufọk Israel. Ke mme usen oro ema ebe, Nyesin mbet mi ke esit mmọ, Nyenyuñ ñwet mmọ ke ọwọñesit mmọ ñko; Ndien nyedi Abasi mmọ, mmọ eyenyuñ edi ikọt mi” (Mme Hebrew 8:8-10).

Emi edi ediomi emi Abasi edinamde ye mme Jew ke ini mmọ `ema enyime Enye nte Messiah mmọ; edi oto ke mbuọtidem ke Jesus nnyin imenyenyene ebuana ke ediomi emi. Mme Jew inimke Jesus ke akpanikọ kaña, ke ntre Enye inyeneke mmọ nte idut kaña. Edi kpukpru mmọ emi ema ekenyaña ke mbuọtidem enyene ebuana ke ediomi emi. Ke ini Jesus ekedide ke ererimbot onyuñ ayak idem Esie nte uwa, Enye ama ọdọhọ ete, “Sese, mmedi ndinam uduak fo,” Enye emen akpa ñkpọ efep, man Enye ọtọ udiana ñkpọ (Mme Hebrew 10:9).

Jesus edi Akwa Oku nnyin. Ke ñwed Mme Hebrew nnyin ikot ite ke idaha oku Esie idighe nte Ibet asañade. Jesus edi “oku ke nsinsi Nte utọ Melchizedek asañade” (Mme Hebrew 7:17). Mme Oku ke idak Ibet eketo ke ubon Aaron, onyuñ edi akpanikọ ñko, ke ini mmọ ema ekesọñ mmọ ekpa. Edi Jesus nnyin odu uwem ke nsi nsi. Enye odu ke Heaven ke emi, ke ekpe Abasi ubọk ete efen ọnọ owo kiet ekededi emi oyomde erinyaña.

Nte afo omokut nte Jesus okponde akan kpukpru mme oku emi ekenamde utom ke idak Ibet? Kpasuk ntre ke erinyaña nnyin ke ini mfọn okpon akan se ikodude ke ukpono Abasi emi ọyọhọde ye mme usọrọ ke idak Ibet.

Ataya David

Jesus ke ọtọñọ ntak edi ke ediyarare idem Esie ndiwuk obio ubọñ Esie ke isọñ. Ke usen oro Enye eyetọñọ ntak ọbọp “ataya David emi ama ọkọduọ.” Se Abasi ọkọñwọñọde ọnọ David ekedi ke edieke enye edisañade ke item Ata Edikoñ ke akpanikọ, ke ubọñ esie eyesọñọ ada ke nsinsi. Oto ke nsọñibuot nditọ David, obio ubọñ oro ama emem; edi ke ini ukara ke Tọsin isua, eyefiak ọsọñọ ada, ndien Jesus, emi edide owo ubon David eke ubon ererimbot, eyedi Edidem ndidem ye Ọbọñ mme mbọñ.

Ebiere Ikọ

Ke utit esop emi akadade itie ke Jerusalem, ema enọ mme ñwed esọk mme ufọk Abasi emi ekenyenede mfina, enam añwaña nte ke nditọ Abasi ikọbọbọke ke uruk Ibet Moses, edi ke mmọ enyene “ndibet mme ñkpọ eke ewade enọ ndem, ye iyip, ye unam eke eyiride, enyuñ etre use.” (Acts 15:29) Jesus ama anam Ibet ọyọhọ, ndien idaha emi mme owo edu ke idak mfọn, edi Jesus ke Idemesie ama anam añwaña ke idaha edu-uwem owo Abasi akam okpon ke idak mfọn akan nte ekedide ke idak Ibet.

Ema emen etop oro esọk mme ufọk-Abasi, ndien kpukpru owo ema edat esit ke ubiere oro Edisana Spirit akadade mme owo ke Jerusalem ndibiere.

Questions
MME MBUME
  1. Nso ke owo enyene ndinam man enyaña enye?
  2. Eda enyiñ anie enyaña nnyin?
  3. Okpono Abasi ke ido mme Jew etie didie?
  4. Mmọ eketiñ nso enọ mbufa mbon Abasi emi ekedarade ke erinyaña mmọ?
  5. Didie ke Abraham ekenyene erinyaña?
  6. Nso ikedi utom Ibet?
  7. Anie edi “mkpasip” Abraham?
  8. Ini ewe ke ibet ọkọyọhọ?
  9. Anie edi Akwa Oku nnyin?
  10. Nso utọ ediomi ke Jesus edinam ye mme Jew ke ini ukara ke Tọsin isua?