Lesson 341 - Senior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “(Koro ñkpọ-ekọñ, eke idade iñwana ekọñ, idighe ñkpọ-ekọñ obukidem, edi se ikopde idem ke enyin Abasi ndiwuri mkpọsọñ ebiet); nnyin iwuri ekikere esit owo, ye kpukpru edikoñ ñkpọ eke emenerede idem ke enyọñ eñwana ye ifiọk Abasi; inyuñ imum kpukpru ekikere nte mbuot-ekọñ, inam mmọ esuk ibuot enọ Christ” (2 Ñwed Corinth 10:4, 5).Cross References
I Mme Akpan-Ñkpọ Ke Edu-uwem Owo Abasi
1 Paul abat ọnọ ndisana nditọ Abasi emi edude ke Philippi nti ñkpọ eke edotde anditiene-Christ ndida ndu uwem erikan, Ñwed Mbon Philippi 4:8
2 Yom ofuri akpanikọ emi odude ke Jesus Christ, ekedi item emi Paul ọkọnọde ndisana nditọ Abasi, Ñwed Mbon Philippi 4:8; Matthew 22:16; John 7:18; 14:6; 1:14, 17; 1 John 5:6, 20
3 Edinam akpanikọ ke kpukpru ñkpọ edi ata akpan ñkpọ ke uwem anditiene-Christ, Ñwed Mbon Philippi 4:8; Utom Mme Apostle 6:3; Ñwed Mbon Rome 12:17; 13:13; 2 Ñwed Corinth 8:21; 13:7; 1 Ñwed Thessalonica 4:12
4 Edinam unen ye eti ubiere-ikpe edi se ekpetimde ekere enyuñ enọde eti idaha ke uwem mme owo, Ñwed Mbon Philippi 4:8; Genesis 18:19; Deuteronomy 16:19, 20; 2 Samuel 23:3; Psalm 82:3; Mme Ñke 11:1; Matthew 23:23
5 Nditọ Abasi enyene nditim mkpeme mme ñkpọ eke edide edisana, Ñwed Mbon Philippi 4:8; 1 Ñwed Timothy 4:12; James 1:27; 3:17; 2 Peter 3:1; 1 John 3:3
6 Akpana ekere ebaña ñkpọ eke odotde ete ema, Ñwed Mbon Philippi 4:8; 2 Samuel 1:23; Ikwọ Solomon 5:16; Mark 10:21; John 11:36
7 Nditọ Abasi ekpena enyene udọñ enyuñ eyom ndiwọrọ eti etop, Ñwed Mbon Philippi 4:8; Utom Mme Apostle 6:3 10:22; 22:12; 1 Ñwed Timothy 3:7; 5:10; Mme Hebrew 11:2
8 Eti ido edi ata akpan ñkpọ ke ebiet ekededi eke ekutde enye, Ñwed Mbon Philippi 4:8; Ruth 3:11; Mme Ñke 12:4; 31:10; 2 Peter 1:3, 4
9 Ido edikpono Abasi ikemeke ndiyọhọ edieke esiode itoro Abasi efep, Ñwed Mbon Philippi 4:8; 1:10, 11; Psalm 33:1; 50:23; Matthew 21:16; Ñwed Mbon Ephesus 1:6; Mme Hebrew 13:15.
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAEkere Mme Ñkpọ Emi
Isọñ ukpep-ñkpọ emi odude ke itie edikot emi nnyin inyenede edi item ọnọ nditọ Abasi ete “ekere”; enyuñ ekere ebaña mme ukpep-ñkpọ itiaita, emi edide: akpanikọ, ukpono, unen, edisana uwem, ñkpọ eke odotde ete ema, eti etop, eti ido, ye itoro. Ekikere esit edi inua-otop ọnọ ukpọñ, ndien mme akwa asua owo ita emi edide ererimbot, obukidem, ye satan etim efiọk ete edieke ekemede ndinam esit owo ekere idiọk, ukpọñ esie eyeduọ ke ini idomo. Eneñere ekut uwut-ñkpọ emi ke ererimbot mfin ke akwa ifik emi mmọ emi enyenede ukara-idem emi baba owo ndomo kiet minyeneke ñkpọ inọ idemesie (Communist) esinde ke ndisuan ukwañ ukpep-ñkpọ mmọ ete ke Abasi iduhe.
Uwut-ñkpọ efen edi nte mme asuan-etop eyo emi eñwanade ke ofuri usuñ nte ekekeme, nditiñ nsọñọ nyire ke ndimenere mme ñkpọ urua ñwut man ebe oduk ke esit owo. Mme usiak-ifia emi enamde ufiop mmin ye sika ebiat ata ediwak okuk kpukpru isua ke ndisuan etop ñwut mme owo ufọn eke odude ke mme ñkpọ urua mmọ. Usiak-ifia sika ema enyam ata ediwak sika ke isua kiet oto ke ndibiat ediwak okuk ndinam iban etim efiọk ete ke ọfọn ndiñwọñ sika.
Mme ebiet emi enyamde ñwed-mbuk eyo mfin eyọhọ ye mme ñwed eke abiatde eti edu uwem. Ñkpri nditọ edu ke idomo ke ofuri idaha oto nte mme usiak-ifia emi misañake ke item enamde ñkpọ urua mmọ anyama, edi ikereke ibaña idiọk-ñkpọ emi otode utọ edinam oro. O, mme ete ye eka emi efiọkde Abasi ekpekam ekpeme mme ñwed emi nditọ mmọ ekotde, ekpenyuñ ebọk enyuñ ekpeme ekikere mmọ ke usen ke usen ke ndikot Ñwed Abasi nnọ mmọ.
Anditiene-Christ inaha enyene ndik ete ke Ñwed Abasi imọ akabare akani, inyuñ ikemeke aba ndisaña ñkekem ye mme ñkpọ eyo emi. Andiwet ñwed Abasi edi Abasi, Enye ọyọhọ ye odudu. Tọsin isua etie nte usen kiet ọnọ Enye. Ikọ Abasi inyeneke ibat isua, enye ekem onyuñ ada owo Abasi usuñ ndidu uwem eke ọfọnde ke eyo emi kpa nte ekedide ke akpa. Item emi Paul ọkọnọde nti ikọt Abasi ke Philippi ete “ekere mme ñkpọ oro” osuk enyenyene ufọn kpa nte ekedide.
Mme usen Paul ekewọrọ idiọk etop ke abaña ediyom inemesit otime-otime, ye idiọk-ñkpọ. Edi akpanikọ ete ke ediwak ñkpọ ema edu ndidomo anditiene-Christ emi okodude ke eyo Paul kpa nte onyuñ edide ke ofuri emana. Ke ntọñọ eyo mme anditiene-Christ, mme ñkpọ emi edade eyom inemesit, emi edude ke eyo emi nte ekebe-ndise, ekebe utiñ-ikọ ye ufọk uwut-ndise, ikoduhe, edi ifet ama osuk odu ndikọmọ ke idiọk-ñkpọ. Owo ekededi eke ekpepde ñkpọ abaña mbuk eset ọfiọk udomo idaha idiọk-ñkpọ ye ibak emi ekekade iso edu ke eyo mme Mbet nte ido emi emehede ke esit. Nso ke eketeme ikọt Abasi ke eyo oro ete enam ndida mbiọñọ mme ñkpọ eke etiede ntre? Ekere ebaña mme ñkpọ Abasi, ye mme ñkpọ oro eke edide edisana enyuñ efọnde!
Inenke ndikere ete ke anditiene-Christ ekeme ndikọmọ ke mme nsio-nsio ekikere emi ọbiọñọde ye Spirit Abasi ye mme ñkpọ Abasi ndien nnen-nnen ido ukpono Abasi osuk odu ke esit esie. “Koro enye etiede kpa nte ekerede ke esit esie” (Mme Ñke 23:7). Owo kiet ama etiñ ete “owo idifọnke ikan mme ñwed emi enye okotde.” Akpan-akpan Ñwed kiet kpọt odu ọnọ anditiene-Christ, oro edi Ñwed Abasi. Edieke owo edinamde akpanikọ ke ndikot nnyuñ ñkere ikọ Abasi ke usen ke usen, oro eyemenere onyuñ ọbọk ekikere ye ukpọñ esie. Ñwed Abasi edi ñwed emi okponde akan ke otu mme ñwed emi eyakde esin mme owo ke ubọk. Enye odu ke nsinsi; onyuñ ọyọhọ ye kpukpru ukpep-ñkpọ ke abaña nti edu-uwem. Enye edi andiyarare Abasi ye edinen ido Esie, enye onyuñ edi ñkukure odudu emi etemede owo eti usuñ ndidu uwem. Ke eyo mfin emi uyo tọsin duop efioride ndiduri owo nsin ke idiọk-ñkpọ. Ñwed Abasi osuk ọsọsọñọ ada, okoñ nte ikpọ obot, onyuñ ofiori nte uyo obuma ete ke usuñ Abasi enen. Kpa nte itie edikot nnyin etemede, anditiene-Christ enyene ndiyak ofuri ekikere nnọ ke ndikere mme ñkpọ Abasi.
Eti Ye Idiọk
Ifiọk idiọk-ñkpọ emi anam-idiọk enyenede oto ke ndinam idiọk edi ubet ekikere emi onyuñ ekemede ndikabare ndi ata idiọk asua esie ke ini enye ama akakabare esit. Erinyaña ukpọñ edi enọ Abasi, oto ke mfọn Abasi esioño mme owo ke mme idiọk-ñkpọ mmọ enyuñ enam mmọ esana oto ke Iyip Christ. Okposuk edi edide ntre, man owo ekeme ndisọñọ nda ke erinyaña emi enye ọbọde oto Abasi, enye enyene ndika iso nsin ifik. Ifọnke anditiene-Christ ndiyo nsaña ifu-ifu ke uwem, edi isinke ifik ke ndinam Spirit Abasi ọkọri ke esit esie. Edisana owo kiet ke mme isua emi ekebede ama etiñ abaña ufọn ndinam erinyaña nnyin ọwọrọ ada oto ke ntiñ enyin “Idighe nti ifiop-esit, mme ini ntọtuñọ ekikere mbaña ntañ-ndọk ye ebuana ọtọ kiet ekeme ndida itie ọkpọsọñ utom ye nsin-ifik emi ọnọde erikan ke kpukpru ñkpọ eken, emi onyuñ akande, kpa oro ñko onyuñ ọnọ erikan ke enye emi.”
Eve ndinyime idiọk-ñkpọ emi andidiọk ekemende owut enye ndinam akada iduọ ọnọ owo. Ndikpañ utọñ nnọ mme ekikere emi otode Satan ada ikpat kiet ọkpọñ ukem idiọk-ñkpọ oro. “Tim kpeme esit fo kan kpukpru se ekpemede; koro uwem otode enye” idighe ikpikpu ntọt. Ọkwọrọ-ikọ ama etiñ ete, “Afo eyekpeme enye ke emem-emem: koro enye ọbuọtde idem esie ye afo” (Isaiah 26:3).
Ekpenyene nditi ete ke ndiyak ndiọi ekikere ọyọhọ ke esit eyebiom nnyin ikpe ke iso Abasi nte mme anam-idiọk. Emi ekedi ubiom-ikpe mmọ emi ekebemde ukwọ iso edu, anam “Jehovah okut idiọk-ñkpọ owo nte okponde ke isọñ, kpukpru ñkpọ ke ekikere esit esie enyuñ esuk edi idiọk kpukpru ini” (Genesis 6:5). (Kot ke Deuteronomy 29:19, 20; Matthew 15:19). Abasi ama etiñ abaña Israel ete ke Imọ iyeda idiọk-ñkpọ itiene mmọ, kpa mfri ekikere mmọ, koro mmọ esinde mbet Esie (Jeremiah 6:19). Ñko, Abasi ama obiom Israel ikpe ke mmọ ndisaña ke itun esit mmọ (Jeremiah 9:14). Spirit Abasi ama emen Ezekiel owut idiọk-ñkpọ Israel nte mmọ edipde idiọk-ñkpọ ke ubet esit mmọ (Ezekiel 8:12). Edi ata akpanikọ ete ke esit edi inua-otop ọnọ ukpọñ.
Ndikere Mbaña Abasi
Abasi ọfiọk ekikere mme anam-idiọk ukem nte ọfiọkde ekikere ndinen owo. Eñwọñọ akwa edidiọñ enọ mmọ eke ekerede ebaña Enyiñ Esie. Nnyin imokot ite: “Ndien mme abak Jehovah eneme kiet ye kiet: ndien Jehovah akpañ utọñ, onyuñ okop, mmọ enyuñ ewet ñwed eriti ke iso esie enọ mme abak Jehovah ye mme ekere enyiñ esie” (Malachi 3:16).
Ke eyo unana erinim ke akpanikọ eke nnyin idude ke esit, akwa unana erinyime ọyọhọ ke uwem mme owo ndikut ufọn eke odude ndinam akpanikọ ke ọwọñ-esit, ye ñkpọ eke enende, ye ñkpọ eke asanade ye ñkpọ eke odotde ete ema. Yak edi nte ededi, iduhe ñkpọ eke añwanade ye idiọk-ñkpọ, emi odobide onyuñ ọsọpde, nte edisana uwem anditiene-Christ. Ke ñwed emi ekerede “Mme Utom John Wesley” nnyin imokut nte ekikere emi ọwọrọde ada: Ke ini mbubiam ñkpọ ọtọde oduk udim-udim, onyuñ etiede nte spirit ye uwem edikpono Abasi mmọñ osop, ata eti usuñ ndiñwana ye utọ idomo oro edi mme anam-utom Abasi (oro edi kpukpru nditọ Abasi) ndiyak idem mmọ edi uwut-ñkpọ nti ido emi mme owo ekutde enyuñ ekopde ebaña, oro edi, eyak ñkañ-idem ye uwem obio Abasi emi mmọ edude owut idem, ana añwa-añwa, onyuñ ọsọñọ ada ke ndisuene mme ikpikpu uwem eken.
Mme ekikere nnyin eyarade ewut se esit nnyin oyomde onyuñ akamade. Ke ebighide mme awarade nnyin iyesio ekikere oro itiñ ndien uwem nnyin eyedi ukem ye ekikere nnyin, koro nnyin idide se nnyin ikerede (Mme Ñke 23:7). Ke ndikere mbaña mme ñkpọ emi edinamde nnyin iwọrọ eti etop, nnyin iyeda mme ñkpọ oro inyene nte eke nnyin. Ọkpọsọñ edikere ke abaña mme ñkpọ emi eyenam mmọ ekabare edi mbak ukpọñ nnyin. Akpanikọ ye unen eyekabare oduk ke esit-esit uwem nnyin. Nnyin iyekop udọñ ibaña mme nti ido emi enyenede ukpono, emi enyuñ edemerede erinyaña ke ukpọñ nnyin. Nneme nnyin eyebaña obio-ubọñ Abasi, ebuana nnyin eyenyuñ edi ye mmọ eke enyimede utọ ido oro. Nnyin iyenyene ebuana ye Ọbọñ, koro “Nte iba eyesaña kiet ye kiet ke mmọ midighe esit kiet?” (Amos 3:3).
“Ke akpatre item, nditọ-ete, ñkpọ ekededi eke edide akpanikọ, ye ñkpọ ekededi eke enyenede ukpono, ye ñkpọ ekededi eke enende, ye ñkpọ ekededi eke edide edisana, ye ñkpọ ekededi eke odotde ete ema, ye ñkpọ ekededi eke ọwọrọde eti etop; edieke eti ido odude ke ñkpọ, edieke itoro onyuñ odude, ekere ñkpọ oro” (Ñwed Mbon Philippi 4:8).
Questions
MME MBUME1 Nso idi mme ñkpọ itiaita emi edọhọde anditiene-Christ ekere abaña?
2 Nso inam edide akpan ñkpọ ndikere mbaña mme ñkpọ oro?
3 Nso inam mme asuan-etop eyo emi edomode ofuri ukeme ndiyip esit owo?
4 Nso idi inua-otop inọ ukpọñ?
5 Nte imekeme ndidi ñkpọ kiet ke esit nnyin, inyuñ idi efen ke ekikere?
6 Didie ke andidiọk añwana ndinam man idomo osim owo?
7 Nte ikpe obiom nnyin ke ikọde ndiọi ekikere ibon ke esit nnyin?
8 Nso utọ ñwed ke ana ete anditiene-Christ esin ifik okot?
9 Nte Ñwed Abasi osuk akaka iso ọnọ eti item abaña nte ekpedude uwem nte anditiene-Christ ke obufa eyo emi? Nam ibọrọ fo añwaña.
10 Nso ke afo ọfiọk abaña eti ido? Kabare se edisana ido ye unen-ikpe ọwọrọde.