Lesson 343 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “O Jehovah, afo eyekop uyo mi ke usenubọk; ke usenubọk ke nditim mbọñ akam nnọ fi, nnyuñ ntie mkpeme” (Psalm 5:3).

Cross References

I Akam David

1 Enye ekpe Abasi ubọk ete okop ntua-eyet imọ, Psalm 5:1, 2; 3:4; 65:2; James 5:16

2 Enye ọbọñ akam ke usenubọk onyuñ ebet ibọrọ ke mbuọtidem, Psalm 5:3; 88:13; Micah 7:7; Habakkuk 2:1

3 Jehovah asasua kpukpru mme anam ukwañ-ido, Psalm 5:4-6; 55:23; Eriyarare 21:8

4 David edikpono Jehovah oto ke mbọm ye uteñe, Psalm 5:7

5 Enye ọbọñ akam man eda enye usuñ ke usuñ eke enende, Psalm 5:8; Mme Ñke 15:19; Matthew 7:13, 14

6 Enye etiñ ayarade itie idiọk-owo, onyuñ ọdọhọ ete ke mmọ eyeduọñọ ke item idem mmọ, Psalm 5:9, 10; Luke 11:44; Ñwed Mbon Rome 3:13

7 Enye owut idara mmọ eke ebuọtde idem ye Jehovah, ye mme edidiọñ emi etienede, Psalm 5:11, 12; Isaiah 65:13, 14; Habakkuk 3:17-19

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Ndibak Ntuak-ibuot

Ke Psalm emi etienede enye emi, David etiñ ete ke imekeme ndisuhọre nna ke isọñ inyuñ ide idap suñ, koro edi Jehovah anam imọ itie ke ifure. Enye onyuñ edemere ye akam ke inua esie ọnọ Abasi emi ekekpemede enye ke ofuri okoneyo. Ke adaña emi owo akade ndide ye itoro ke mkpọk-inua esie, enye eyenyuñ edemere ye akam ke esit esie. Ọfọn didie nditọñọ utom usen ke akam ye mkpe-ubọk nnọ Abasi emi ekpemede kpukpru!

Ufọn Ndiyire

David ekedi owo emi ekesiyirede ke akam oyom uñwam oto Ebekpo Mfọn ofuri ini. Enye ekekpe Jehovah ubọk ete ọbiọñ utọñ ke ikọ imọ; ke adaña emi ikọ okpude, enye ebeñe ete yak Edidem imọ, andikoñ ñkan, edinen ebierikpe ye Abasi andida usuñ ye Andibot, emi imọ imade inyuñ ikponode, anam mkpe-ubọk imọ, udọñ ye uduak-esit imọ ọwọrọ usuñ. Ndien ke ini ekefikde ukpọñ esie tutu ebe adaña, enyuñ ekabare efuk uduak Abasi, enye ekpe ubọk ete, “Kpañ utọñ ke uyo mfiori mi,” kpa “mmum eke owo mikemeke nditiñ” (Ñwed Mbon Rome 8:26, 27).

David ama ọfiọk ete ke mme asua imọ ewak, ndien ñkukure ukpeme esie ekedi mba Ata Ọkpọsọñ. Eyen Abasi enyene ukem asua oro mfin. Akpan asua kiet osuk esidu kpukpru ini, oro edi andidiọk. Nnyin isosobo ye asua emi ke ukem añwa-ekọñ emi David okosobode. Mme Goliath edu mfin, emi anade isobo ye mmọ, edi ana nnyin inyene mbuọtidem ke ñkpọ-ekọñ emi idade iñwana kpa nte David ọkọbuọtde idem ete Jehovah eyeda ekpri itiat ye ñkpọ-utop-itiat emi enye ekenyenede nte ñkukure ñkpọ-ekọñ, ọtọ asua ke nnen-nnen itie onyuñ akan. Koro ñkpọ-ekọñ eke idade iñwana, idighe ñkpọ-ekọñ obukidem, edi, edi se ikopde idem ke enyin Abasi ndiwuri mkpọsọñ ebiet. “Nnyin iwuri ekikere esit owo, ye kpukpru edikoñ ñkpọ eke emenerede idem ke enyọñ eñwana ye ifiọk Abasi; inyuñ imum kpukpru ekikere nte mbuot-ekọñ, inam mmọ esuk ibuot enọ Christ” (2 Ñwed Corinth 10:4, 5). (Se ke Ñwed Mbon Ephesus 6:10-18).

Ndise Enyọñ

“O Jehovah, afo eyekop uyo mi ke usenubọk.” David ama ebiere ete, ke akpa ye kpukpru ini emi imọ inyenede iyeyak inọ edibọñ akam ye edikere mbaña ikọ Abasi, ndisin ofuri ekikere, ndinyuñ ntat esit esie nnọ ikọ Abasi man oto do imọ ikpekeme ndifiọk ekikere ye uduak Abasi.

Ami nyetim “mbọñ akam nnọ fi,” oro edi, nyetim nnim ebeñe mi ke iso Fo. Nyeda itoro ye ekọm ndi; nyeda ebeñe, mfaña ye mkpe-ubọk mi ndi. Ido emi ọbiọñọde akam edi emi owo ayakde ekikere esie oyo ke ini emi owo oyomde Abasi. Kpukpru odudu ye ukeme nnyin, oro edi, uduak esit, ye ekikere ye kpukpru enyene ndikọñọ ke Abasi. Nso ke Abasi edikere abaña utọ akam emi owo ọbọñde, edieke ekikere esie esinede ke mbubehe esie ye ubon esie ye ke mme ñkpọ uwem emi me ke ñkpọ ekededi? Edi eti ñkpọ ndibeñe Jehovah ete emen utọ ido oro efep, onyuñ ọnọ nnyin ukeme ndifiop ke akam ye nsin-ifik. Heaven eyetọñọ ndiberede; ndien Abasi eyetọñọ ndinam utom ke ibuot nnyin. “Mkpe-ubọk edinen owo enyene odudu eti-eti ndinam ñkpọ” (James 5:16).

David ọkọdọhọ ete ke iyetie “ikpeme” man ibọ ibọrọ, oro ọwọrọ ndibet Abasi ye eñwọñọ Esie ke mbuọtidem. Abasi ọkọdọhọ ete “Ebeñe, ndien eyenọ mbufo; eyom, ndien mbufo eyekut; etuak, ndien eyesio usuñ enọ mbufo.” “Edieke nnyin ibeñede ñkpọ ekededi nte ekemde ye uduak Esie, Enye ọbiọñ utọñ ke ebeñe nnyin; ndien edieke nnyin ifiọkde; ite Enye ọbiọñ utọñ ke ebeñe nnyin, nnyin imonyuñ ifiọk ite, imọbọ se ikebeñede Enye” (1 John 5:14, 15).

Ndibeñe ke ubak-ubak esit akabare edi ido ndusuk owo; mmọ ebọñ akam ye unana idorenyin ndibọ ibọrọ akam mmọ. Edieke mmọ mibọhọ ibọrọ mfin, mmọ ekere ete, ndusuk iyebọ mkpọñ. Ndiyoyom edi ibọhọ ibọrọ akabare edi ido emi emehede–mehe mmọ. Ke adaña emi owo ọduọde oduk utọ usuñ oro, enye ekpenyene ndibeñe Abasi osio enye efep ke esit, onyuñ anam ñkpọ ọnọ enye, man ekeme ndibọ ibọrọ emi otode enyọñ. “Mbufo eyeyom mi, enyuñ ekut mi, koro mbufo edibinede mi ke ofuri esit mbufo” (Jeremiah 29:13).

Edisana-Uwem Me Hell

Abasi edi edisana. Enye ama edisana uwem onyuñ asua idiọk-ñkpọ. Idiọk idinyuñ iduñke ye Ata Ọkpọsọñ. Oro edi ntak emi idiọk-ñkpọ mikemeke ndiduk ke Heaven okposuk edi oro Abasi asuade idiọk-ñkpọ, Enye osuk amama ukpọñ mme anam-idiọk. “Abasi akamama ererimbot ntem, tutu Enye osio ikpọñ-ikpọñ Eyen emi Enye obonde ọnọ, man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye Enye okutak, edi enyene nsinsi uwem” (John 3:16). Abasi ama onim ñkpọ ufak, man ukpọñ ekededi emi idiọk-ñkpọ ama akasabare ekpekeme ndikabare, nyom mbọm ke mbuọtidem ke Iyip usio-isop Jesus Christ, man enam enye ọbọhọ idiọk-ñkpọ, enyuñ eyet ọfọñidem esie ke Iyip Eyen Erọñ. Enye ekeme ndisaña ndien ubọñ-ubọñ mbe nduk ke Inua-otop Pearl, nnyuñ nduñ ye edisana Abasi ke edisana Heaven ke nsinsi.

David ama ọfiọk ete ke ndisime ididaha Abasi ke iso. Owo ekeme ndikere ete ke imọ imekeme ndinam idem imọ odot ndida ke iso Abasi, oto ke nti utom emi inamde, edi utọ owo emi eyekut ete imọ idi ikpikpu ye ukpọk, ebighide-bighi me onyuñ awarade-wara, uwem unana erikan eyewut enye ndisime esie ete, ke enye ikpọnọkede usuñ ye ekikere esie inim ñkañ-ñkañ, ikabare ibuọt idem ke nda-usuñ Abasi kpukpru usen nte David akanamde. (Se ke Luke 14:28-33.)

Edi edieke ukpọñ ekededi osuk eyirede ke ndinam idiọk-ñkpọ onyuñ esinde mbọm Abasi, eyebin enye ke iso edisana Abasi efep ke nsinsi, enye ñko idinyuñ inyeneke unen ndidu ke edisana Heaven ye ndisana owo. Mme itie efen ke Ikọ Abasi esọñọ ete, ke mme anam ukwañido, ye mme osu-nsu, ye mme owot-owo ye mbon abiaña edinyene udeme mmọ ke mkpọdiọhọ emi asakde ikañ ye brimstone (Eriyarare 21:8 ye Psalm 101:7). Edi mmọ emi esañade ke nde ikpat Jesus, “Enye ikanamke idiọk-ñkpọ, akanam inyuñ ikwe Enye abiaña ke inua” (1 Peter 2:22), eyeda, “inyuñ inyeneke ndo ke iso ebekpo Abasi” (Eriyarare 14:5). Owo eketiñ ikọ emi ete, ke midighe “edisana-uwem edi hell.”

Mkpe-mbiere David

“Edi ama edi ami, nyeduk ke ufọk fo ke uwak ima fo; nyeda uteñe fo ntuak ibuot nse edisana temple fo.” David ama ọfiọk ete ke ini kiet, imọ ima idiọk, inyuñ isime, ndien ke okoto ke mbọm Abasi ke ekenyaña imọ. Apostle Paul ke ndiwet ñwed nnọ esọk Titus ewet ete:

“Koro nnyin ke idem nnyin ima inana ibuot tutuko, ima itut-utọñ, inyuñ idue; iduk ufin inọ nsio-nsio idiọk udọñ ye mbre; ima idu uwem inam ibak, inyuñ ifibe ufup; nnyin ikedi se owo esuade, nnyin ikonyuñ isua kiet eken.

Edi ke ini mfọnido Abasi Andinyaña nnyin ama ọbiọñọre, ye ima emi Enye amade nnyin, itoho ke ñkpọ eke nnyin inamde ke edinen ido, edi oto ke mbọm Esie ke Enye akanyaña nnyin, ọtọñọ ntak obot nnyin ke eriyet nnyin isana, onyuñ anam nnyin iwọrọ idi obufa ke odudu Edisana Spirit, emi Enye ama añwaña ọnọ nnyin uwak-uwak ke Jesus Christ Andinyaña nnyin; man nnyin ibọ utebe-ikpe ke mfọn Esie, inyuñ ikabare idi mme enyene udeme, nte idorenyin nsinsi uwem edide” (Titus 3:3-7).

Ndisime owo edi enye emi esinde Abasi. Enyene-ibuot owo emek erinyaña ye nsinsi uwem. Nte afo ememek eti udeme oro? Edieke mumekke, emekeme ndinam oro mfin. Owo baba kiet akananam idotke mbọm Abasi ndibọ, edi Abasi, ke akwa ima emi Enye osuk amade uduot owo emi ema ekeduọ osuk atua nnyin mbọm. Nnyin ikeme didie ndisin Enye?

Uteñe Abasi

David ama enyene uteñe Abasi ke esit, ntak oro akanam enye atuak ibuot ọnọ Jehovah onyuñ efehe ndik man ediyat Enye emi edide ọkpọsọñ ye edisana, esit, emi enyenede odudu nditiñ ikọ ndien ererimbot ọwọrọ odu – mbak enye ñko ediduọ ọkpọñ mbọm ye mfọn Abasi. “Mmọdo yak owo eke esede ete imọ imọsọñọ ida ekpeme mbak enye ediduọ” (1 Ñwed Corinth 10:12).

Abasi odot ọyọhọ uteñe. David ama ọfiọk ntre, onyuñ ọdọhọ ete: “Nyeda uteñe fo ntuak ibuot nse edisana temple fo.” Ọfiọk-ñkpọ owo oro ọkọdọhọ ete: “Bak Abasi, nyuñ nim mbet esie: koro emi edi eke kpukpru owo.”

Akam ke Abaña Nda-usuñ

David ọkọbọñ akam man Abasi ada enye usuñ ndisaña ke nnen-nnen ye mfafaha usuñ edinen ido. Enye ama ọfiọk ete ke mme ñkpri usuñ efen edu emi edade owo eyo. Ekese abiaña edu ke mme usuñ ukpono Abasi ke ererimbot mfin, oro edi mme ñka abiaña ye nsu-nsu edu-ukpono Abasi ke kpukpru ebiet. John ọdọhọ ete: “Koro ediwak mbon abiaña ema ewọñọ ekeduk ke ererimbot” (2 John 7). Ererimbot ọyọhọ ye mbon abiaña. Mme ọkwọrọ-ikọ ifañ ekwọrọ ete ke hell mmọdo odu, enyuñ edọhọ ke ikọ Jesus ete: “Edi ke mbufo mikabakere esit, mbufo kpukpru eyetak kpa ntre” (Luke 13:3)? Ifañ enọ ntọt ebaña enyene-ndik idiọk-ñkpọ emi ọyọhọde ekondo mfin, oro edi, efibe. Mme ñkpọ-itie ufọk Abasi mfin eyọhọ ye iban ye irenowo emi eduñde ye mme ebe mbon efen, me ye iban mbon efen. Ifañ ekwọrọ ete: “Mbufo enyene nditọñọ ntak mmana”? Ñko ke ọtọñọde ntak amana, afo enyene ndineñere ukwañ-usuñ? Ifañ edọhọ ete ke ana eyet fi asana, man enyene edisana esit, enyuñ ewubere nda-mmana idiọk-ñkpọ oro efep? Ekese ufọk Abasi ikwọrọke ibaña mme akpan ukpep-ñkpọ emi. Nte ededi, mme akpanikọ emi mmọdo ke Ñwed Abasi, ndien Ñwed Abasi ọdọhọ ete, edieke owo osiodesio, me adiandedian ke ikọ Abasi, enye idinyeneke ebuana ye Abasi. “Kuda ikọ efen ukọrọ ke ikọ esie, mbak enye edisua ọnọ fi, edinyuñ abat fi ke osu-nsu” (Mme Ñke 30:6). (Se ñko ke Deuteronomy 4:2; 12:32; Joshua 1:7; Eriyarare 22:18, 19.)

David ama ọfiọk ete ke mbon ererimbot ke ekpekpeme imọ. Enye okoyom kpukpru se imọ itiñde inyuñ inamde odori ubon Abasi udori, onyuñ ada ukpono ọsọk akwa enyiñ Ete esie ke enyọñ. “Koro inua-otop emi adade owo osim uwem afafaha, usuñ onyuñ esire; ndien mme andikut enye iwakke” (Matthew 7:14).

Esua Idiọk-ñkpọ

Psalm emi etiñ ọnọ nnyin ete ke Abasi “asasua kpukpru mme anam idiọk ido.” Edieke ukpọñ osuk akade iso ọsọñ ibuot ke ikot mbọm emi Abasi okotde anam-idiọk ete akabare, onyuñ aka iso ke idiọk, edisana ido Abasi enyene ndiyarare ñwut. “Afo amasana enyin akan nte okutde idiọk, unyuñ ukemeke ndise utuk” (Habakkuk 1:13).

Jehovah akanam ikañ ye itai edep ke Sodom ye Gomorrah, sia idiọk-ñkpọ okokponde. Ke eyo Noah, mme owo ema ediọk tutu Jehovah atua mkpọfiọk ke ndikobot owo ke isọñ, ndien esit onyuñ ayat Enye. Abasi ayat esit mfin ye mme anam-idiọk ido, ndien idibighike, eyefiak añwaña edinen ubierikpe Esie ke isọñ.

Mme Edidiọñ Ndinen-owo

“Ndien kpukpru mmọ eke ebuọtde idem ye afo eyedat esit: mmọ eyedara ke nsinsi, afo eyenyuñ ekpeme mmọ: ndien mmọ eke emade enyiñ fo eyedara fi.” Ekese eñwọñọ edu enọ ndinen-owo emi ekpesinde mmọ edat esit okoneyo ye uwemeyo. Ndibọhọ ke uwem idiọk-ñkpọ anam esit mmọ ọyọhọ ye emem. Eñwọñọ nsinsi uwem ọnọ ukpọñ idara. Idorenyin Heaven anam ukpọñ ọkwọ itoro Abasi. Peter etiñ ete ke erinyaña emi anam nnyin idara “ye idaresit eke ayañade owo nditiñ onyuñ ọyọhọde ye ubọñ.”

Andidiọk asasua eyen Abasi, mme anam-idiọk enyuñ ese mmọ ke ñkpọ nsahi. Edi enye edi se Ete amade, se Jesus ekpemede ye se Edisana Spirit onyuñ ọdọñde esit. Enye onyuñ enyene eti idorenyin ndikut Jesus usen kiet nnyuñ nduñ ye enye ke nsinsi ke eti ye edisana Obio emi John okokutde nte ọsuhọrede oto Abasi ke Heaven edi.

Questions

MME MBUME

1. 1 Ini ewe ke David ọkọbọñ akam ọnọ Abasi?

2. 2 Nso ke Jesus eketiñ abaña ndiyire ke akam?

3. 3 Nso ikanam David ọbọñ akam oyom nda-usuñ Abasi?

4. 4 Nso uteñe ke David ekenyene ke ini enye akade Itie-ukpono ndituak ibuot?

5. 5 Nso idi edinam Abasi ke abaña ndiọi owo?

6. 6 Ndiọi owo ediduọñọ ke item anie?

7. 7 Wut ukpuhọre emi odude ke ufọt idiọk ye eti owo.

8. 8 Siak ndusuk mme ñkpọ emi anamde edinen owo adara.