Lesson 346 - Senior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Ọfọfọn ọnọ mbufo ke adaña emi owo edisuñide mbufo, enyuñ enam mbufo isin-enyin, enyuñ etiñ kpukpru oruk idiọk-ñkpọ ke nsu edian mbufo kabaña Mi. Edaresit, edara eti-eti: koro utip mbufo ke Heaven omokpon: koro kpa ntre ke mmọ ekenam mme prophet emi ebemde mbufo iso edu isin-enyin” (Matthew 5:11, 12).Cross References
I Eyen-Ufọk Ye Ete-Ufọk Esie
1. Jesus ama ọnọ mbet Esie ntọt abaña ukọbọ eke edidide, Matthew 10:16-18, 21-23; 24:9-14; Luke 21:12, 16, 17; Micah 7:5, 6; Mark 13:9, 12, 13.
2. Jesus ama ọnọ mbet Esie item ete ke Abasi eyenam mmọ etiñ ebe ke spirit, ikọ eke odotde mmọ nditiñ nnyaña idem mmọ ke ini edikọbọde mmọ, Matthew 10:19, 20; Luke 21:13-15; Exodus 4:10-12; Jeremiah 1:6-9; Daniel 3:16-18; John 7:46; Mark 12:34.
3. Jesus ama anam akamba ukpep-ñkpọ oro añwaña mbet Esie ete ke eyen-ufọk ikponke ikan ete-ufọk, Matthew 10:24, 25; Luke 6:40; John 13:13-16; 15:20.
4. Ema etiñ enọ mbet ete ekufehe mmọ emi ekemede ndiwot ikpọhidem, edi yak efehe enye emi ekemede ndisin ukpọñ ke hell, Matthew 10:26-28; Luke 21:18, 19; James 4:12; Psalm 119:120; Ecclesiastes 5:7; Jeremiah 5:22; Amos 5:6
II Ndutime Ke Ephesus
1. Ukọbọ emi eketienede ukwọrọ Eti-Mbuk Jesus Christ okoto nte Demetrius, odom-usọ sidibe (silver), ekesinde nsọk, Utom Mme Apostle 19:21-28; 2 Ñwed Timothy 4:14; 3:11, 12
2. Otu mbon-ntime ema ebumere emum mbon nsaña Paul, Utom Mme Apostle 19:29
3. Mme ufan Paul ema ebiọñọ enye ete okuwọrọ añwa okoduk ke otu mbon-ntime man enye okuda uwem esie esin ke afanikọñ, Utom Mme Apostle 19:30, 31; 21:12; John 11:8
4. Ewet-ñwed obio ke akpatre ama anam otu mbon-ntime edobo, onyuñ anam mme owo enyọñọ, ke ntre ọbiọñọ idiọk-ñkpọ nditibe nnọ mbet, Utom Mme Apostle 19:32-41.
Notes
SE EKPEPDE EBAÑAMme Ndutuhọ Eke Enyenede Mbet
Ema etetiñ ete, “Afanikọñ edi ñkpọ emi edade edomo edu-uwem ese.” Enye onyuñ edi se edade edomo idaha erinyaña emi odude ke esit mmọ emi etienede Christ. Ndusuk owo ema enyene ata erinyaña, edi oto ke ukọbọ, mmọ ema ekop mmem-idem enyuñ efiak edem nditiene Jesus.
Jesus akananam itemeke owo ite enyene idorenyin ete ke usuñ Abasi edi mmem-mmem usuñ, mme, ndidọhọ ke edi enye emi miyomke ọyọhọ iwuk ye akwa mbiomo. Ñke emi Jesus eketiñde abaña owo emi ọkọtọñọde ndibọp enyọñ-ukpeme (tower) minyuñ ikemeke ndikure, oto ke unana mbeñidem, ekpedi ikọ nduri-utọñ ọnọ mmọ emi ebumerede edomo ndidi mbet Esie. Fiak kese “Ekọm-urua emi nnyin inyenede ndikpe” ke ñwed ukpep-ñkpọ 12, ọyọhọ ukpep-ñkpọ 149, ke mme ukpep-ñkpọ ikọ Abasi eke Apostolic Faith.
Mbon ererimbot esiwak ndinyene mme owo emi etienede mmọ oto ntak kiet me eken, edemere udọñ mme owo ini kiet edi itiñke inọ mmọ ñkpọ-ndik emi odude ke esit. Abasi itiñke akpanikọ ubak-ubak, mme ndikọ mme owo mbe ke nditre nditiñ nnọ mmọ mme afanikọñ emi mmọ edikutde ke ini iso. Abasi etiñ ọyọhọ akpanikọ, ifukke, inyuñ idianke ñkpọ man ada ufọn ọsọk utom Esie. Abasi ọfiọk ete ke mmọ emi enyenede udọñ ke esit ndinam ñkpọ nnọ Imọ idikereke se iditibede inọ mmọ, edi eyesọñọ eda tutu ebọ anyanya uwem, enyuñ ewut idem mmọ nte ata mbet Ọbọñ.
Jesus ikabiatke ini nditiñ nnọ mbet ete ke mmọ eyenyene akwa ukọbọ ke ntak enyiñ Imọ. Sia ima ikebebem iso ibọ nduri-utọñ ito Abasi ibaña mme mfina emi edidude, inaha emi ababuat nnyin, imekeme ndien ndidọhọ ye Paul ite “ema enim mi ete ññwana eñwan gospel” (Ñwed Mbon Philippi 1:16). Ke mmikpedighe ntre Satan, asua Abasi ye ikọt Esie, akpanam nditọ Abasi enim ke akpanikọ ete ke Abasi ọkpọñ mmọ ke ini ukọbọ adahade ada ye mmọ.
Mbuk Ufọk Abasi Christ otim owut ke akwa idaha nte ukọbọ emi Jesus ọkọnọde nduri-utọñ abaña okosude. Mbuk eset etiñ ete ke John Edima ikpọñ edi ñkukure mbet ke otu duop-eba, emi owo mikowotke-wot ke ntak ikọ Abasi. Ata ediwak ñko ema eyak uwem mmọ enọ ke ntak Eti-Mbuk utu ke ndikañ mbuọtidem emi mmọ ekenyenede ke Abasi.
Christ Ye Beelzebub
Nso idi ntak emi ekọbọde mme anditiene-Christ? Ikọ Abasi ọnọ ọyọhọ-ọyọhọ ibọrọ. Jesus ọdọhọ ete: “Edieke ererimbot asuade mbufo, mbufo emefiọk ete, enye ama ebem iso asua Mi, ndien edisua mbufo” (Kot John 15:18-25).
Ubiom-ikpe Abasi ke abaña idiọk-ñkpọ edi se idemerede iyaresit ke ukpọñ mme owo, emi esiwakde ndisuñọ ke edidaha nda mmọ ye iyaresit andidiọk ññwana ye Christ, ññwana ye Spirit Abasi, nnyuñ ññwana ye kpukpru mmọ emi Spirit Abasi oduñde ke idem. Satan ekedi akpa andibiat ibet Abasi; ndien ke ini Adam ye Eve etutde utọñ ye Abasi, idiọk-ñkpọ ye se idiọkde okoduk uduot-owo. Mme odudu Satan, ye ediwak usuñ edinam ñkpọ ke ererimbot eñwañwana ye Abasi ye Christ ñko, ye ikọt Esie toto ke ini oro, (Kot Psalm 2:1-4). Adaña nte idiọk-ñkpọ odude ke esit mme owo: adaña nte akamba urukikọt oro, Satan, osuk ọyọrọde ke ererimbot; adaña nte mmọ emi mibakke Abasi midiọñọke se anade nte mmọ enam enọ Christ; ntre isin-enyin eyesuk aka iso ndidaha nda ññwana ye Abasi, Eyen Esie, ikọt Esie, uduak Esie ye Obio-Ubọñ Esie. Edi akpanikọ: “Edieke ererimbot asuade mbufo... enye ama ebem iso asua Mi, ndien edisua mbufo.”
Ete-Ufọk Ye Ọbọñ
Ke ini ukọbọ ọsọñde ye ikọt Abasi, mme owo esiwak ndibup mbume emi: Nso idi ntak emi Abasi ayakde ikọt Esie edu ke akwa ubiak ye unan, ke ini edide Enye ekeme ndibiọñọ ñkpọ emi edieke Enye amade? Ñwed Abasi itiñke ibọrọ mbume emi otim añwaña. Ata ediwak ntak emi Abasi ayakde ukọbọ osim mme owo eyena ntre ye unana ibọrọ tutu osim akwa usen emi Abasi edinamde ikọt Esie efiọk kpukpru mme utọ ndedibe ñkpọ oro.
Jesus ọdọhọ ete: “Ekem eyen ukpep-ñkpọ nditie nte andikpep enye, asaña-utom ndinyuñ ntie nte ete-ufọk esie.” Nnyin iyeyuhọ ye ikọ oro. Abasi ikosioho Jesus ifep ke akwa ukọbọ emi eketienede Enye. Akamba ufọn ama odu emi akanade nte enyene eto ndutuhọ Jesus ke ubọk mme ndiọi owo nte ikpọbọde edieke Abasi ọkpọkọbiọñọde ukọbọ oro. Osu ntre ọnọ kpukpru ikọt Christ. Abasi ekeme ndibiọñọ kpukpru oruk ukọbọ, ke usuñ ekededi eke enye akpadahade ada ye owo ekededi me ye kpukpru nditọ Esie, edi Enye esiyak otibe. Ekeme ndidi ñkpọ eke ọsọñde ye ekikere owo ndikut mme ufọn eke ukọbọ ekemede ndida ndi, ke ini etiede nte enam akwa ubiak ye unan esim mmọ emi enyenede ebuana ke ikpọhidem Christ, ye ke ini ebiọñọde edikwọrọ ikọ Abasi me nditetre. Yak edi nte enye ededi, ikọ Abasi edi akpanikọ ndien nnyin imekeme ndinyene idorenyin ke enye kpukpru ini tutu ke nsinsi, inyuñ iyak uwem inọ ke ntak akpanikọ. “Ti” Jesus ọkọdọhọ ete: “Ikọ eke ñketiñde nnọ mbufo nte, Asañutom ikponke ikan ete-ufọk. Edieke mmọ ekesinde Mi enyin, eyesin mbufo enyin ñko.”
Mbuọtidem nnyin ke Abasi inaha nte enyek, edieke ukọbọ, tutu osim idem mkpa, okposimde nnyin. “Edieke mmọ ema ekot ete-ufọk ete, Beelzebub, ñwañwa-ediso ke mmọ edikot nditọ-ufọk esie ntre.” Nnyin ikunyuñ ikere ite edi esen ñkpọ edieke nnyin inamde eti ndien ebiom nnyin ikpe ete ke inam idiọk. (Kot Matthew 12:24-28; Isaiah 5:20).
Ikọ-ntiense Nnyin
Ñwed Abasi etiñ ete ke ikọ-ntiense emi nnyin itiñde inọ mmọ emi ekọbọde nnyin edi ata akpan ñkpọ. Jesus eketeme mbet Esie ete ekukere se editiñde ke ini esude nsu edori mmọ. Abasi eyenọ mmọ se editiñde, idinyuñ idighe ikọ idem mmọ ke mmọ editiñ, edi Spirit Abasi emi odude mmọ ke idem editiñ ifiọk Abasi. Enye ọkọdọhọ ete: “Koro Ami nyenọ mbufo inua ikọ ye eti ibuot, eke kpukpru mme asua mbufo midikemeke ndikañ mme ndineni” (Luke 21:15).
Jesus ọkọdọhọ mmọ ete, “Emi eyekabare edi ntiense ọnọ mbufo” (Luke 21:13). Paul eketiñ abaña Jesus ete, “Emi eketiñde eti ikọ mbuọtidem ke iso Pontius Pilate” (1 Ñwed Timothy 6:13). Ke akpatre nnyin ikot ke Eriyarare: “Mmọ ema ekan enye oto ke iyip Eyen-erọñ, onyuñ oto ke se mmọ etiñde nte ntiense. Mmọ imaha uwem mmọ tutu osim mkpa” (Eriyarare 12:11). Okposuk mitimke iñwaña nnyin ata akpan ntak emi akpanade nnyin itiñ ikọ-ntiense nnyin inọ mme idiọk owo ibaña odudu Jesus Christ, edi, edi ata ñkpọ emi anade inam enye nte Jesus ọkọdọhọde, ye Spirit Abasi emi etiñde ikọ Abasi ebe ke nnyin.
Nnyin imọfiọk ite ke Abasi isinamke idiọk-ñkpọ man eti ñkpọ ọwọrọ edi. Abasi ikpayakke ekọbọ ikọt Esie ke ntak editiñ ikọ-ntiense nnọ mme idiọk owo ikpọñ-ikpọñ. Mme ata ikpọ ñkpọ emi ekponde ekan emi esine do, edi nnyin ikemeke ndifaña se ikọ-ntiense ekemede ndinam ke utọ ini ntem.
Bak Abasi
Nso ke anditiene-Christ edinam ke ini editiñde ikọ mkpa ndinam enye edighe oto ke ntak edisuk ibuot esie nnọ Christ? “Ekunyuñ efehe mmọ emi ewotde ikpọhidem, edi mikemeke ndiwot ukpọñ edi ekam efehe Enye emi ekemede ndisobo ukpọñ ye ikpọhidem ke hell.” Ndusuk mme ikọ emi ekpedi ndisime ikọ, edieke ekpedide owo efen etiñ mikpedighe Jesus Christ etiñ, edi mmọ edi ikọ eke enende enyuñ enyenede odudu sia edide Enye eketiñ. Abasi okut kpukpru ñkpọ ukem nte mmọ edide. Enye idaha se ibañade uwem owo inam mbubru, koro edi Abasi okowuk ete, “Kuwot owo.” Edi mme owo enyene ndinyime, edieke anade nte mmọ eyak uwem mmọ enọ ke ntak akpanikọ Abasi ye erinyaña emi Christ ekedepde, utu ke mmọ enyime enọ idiọk-ñkpọ ye abiaña.
Okposuk edi ndikpa ke uwem ikpọhidem emi ke ubọk mbon ibak ekpetiede nte se ikponde ikan ke kpukpru unọmọ emi ekemede ndisim nnyin ke isọñ mme andidu uwem, edi Abasi etiñ ọnọ nnyin ete ikufehe ndik ke abaña mkpa ikpọhidem me se owo ekemede ndinam nnyin. Akwa ndik emi mme owo ekpenyenede ke esit mmọ akpabaña Abasi emi enyenede ukeme, emi edinyuñ emende ikpọhidem ye ukpọñ mme idiọk owo ọduọk esin ke hell. Ñkukure se owo ekemede ndinam edi ndida ubiak ye ndutuhọ nnọmọ obukidem ke ibio-ibio ini. Abasi emekeme ndimen owo nduọk nsin ke ebiet nsinsi ndutuhọ, emi udomo ndutuhọ ye ubiak miduhe, utit esie minyuñ iduhe ñko. Edi anditiene-Christ, emi ọfiọkde ete ke se idisimde enye ke ntak Christ edidi ke ekpri ini, ekeme ndidu ke ọyọhọ mbeñidem ndisọñọ nda nnyuñ ññwana ke ntak ikọ Abasi, tutu osim mkpa. “Mkpa mbon ima Jehovah edi ñkpọ-uto ke enyin Esie”; ndien edieke idude ke ndutuhọ mi ke ntak enyiñ Christ, Abasi eyekọk mme unan ye ubiak nnyin, ndien mme nsinsi edidiọñ eyesuhọ ọnọ mmọ emi edisọñọde eda ye Abasi tutu osim akpatre.
Eyen-Eka Asua Eyen-Eka
Ikọ Abasi ke osu ke eyo emi ukem nte Jesus eketiñde: “Eyen-eka eyenyuñ ada eyen-eka ọnọ mkpa, ete eyenyuñ ọnọ eyen esie: nditọ eyenyuñ edaha eñwana ye mme ete ye mme eka mmọ, enyuñ esin ewot mmọ.” Ke ukara emi baba owo ndomo kiet minyeneke ñkpọ inọ idemesie (communism) emi odude ke China ye Korea, ye mme idut efen ke idak ukara Russia, se ikade iso idahemi edi ndusuk owo ke ufọk eyebahare eda eñwana ye owo emi onimde Christ ke akpanikọ emi mimaha ndidi owo ñka mmọ.
Ke China ye Korea, ema ewot ediwak ubon ke ini ekefiọkde ete ke mmọ oro edi ufan ye mme anditiene-Christ, ye edieke mmọ enyenede Edisana Ñwed Abasi me ñwed ikwọ ufọk Abasi. Ini ekọñ nditọ Abasi ke abaña idiọk-ñkpọ, ererimbot, obukidem ye andidiọk ibehe kaña ifep. Mme ikọ nduri-utọñ ye item Jesus edi ukem-ukem mfin kpa nte Enye ekebemde iso etiñ ọnọ mbet Esie. “Ekem eyen ukpep-ñkpọ nditie nte andikpep enye, asaña utom ndinyuñ ntie nte ete-ufọk esie.”
Questions
MME MBUME- Nso idi ntak emi mme ukọbọ esidahade eda ye mme anditiene-Christ?
- Nso idi ntak emi ekekọbọde Jesus?
- Nso idi ntak emi Abasi okonyimede ndiọi-owo ekọbọ Jesus?
- Nte Abasi ekeme ndikpan mme owo ekukọbọ ikọt Esie?
- Nso idi ntak emi Abasi esinyimede ekọbọ ikọt Esie?
- Nso ke mme anditiene-Christ ekpetiñ ke ini ekọbọde mmọ ke usuñ eke midotke?
- Owo Abasi akpanam nso ke ini etiede nte uwem esie ọmọñ ebe efep?
- Anie ke nnyin ikpeneñere ifehe?
. Ewe edi mkpon-ñkan ibak eke owo ekemede ndinam nnyin?
- Nso ke Abasi ekeme ndinam ye owo, emi owo mikemeke ndinam?
- Afo ekere ete ikọ emi Jesus etiñde ete “Ekem eyen ukpep-ñkpọ nditie nte andikpep enye” ọwọrọ didie?