Lesson 352 - Senior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Eyenyuñ ekwọrọ Gospel Ubọñ Abasi emi ke ofuri ekondo nte ntiense enọ kpukpru mme idut, ndien adañoro ke utit eyedi” (Matthew 24:14).

Cross References

I Utom Andikebem Christ Iso

1. Ema eda ikọ idọñesit emi mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ ekewetde enim, etiñ enọ Israel, Isaiah 40:1, 2

2. John ọduọk-owo-mmọñ ekenyene ndidi nte andibem Ọbọñ iso, Isaiah 40:3; Malachi 3:1; Matthew 3:1-3; Mark 1:1-3; Luke 1:13-17; John 1:19-30

3. Edidi John akana ayarade owut emana obufa Eti-Mbuk, Isaiah 40:4-8; Matthew 3:5-12; 11:2-15; Mark 1:4-8; Luke 1:57-80; 3:7-18; John 1:30-37

II Emana Obufa Eti-mbuk Ye Ọyọhọ Idaha Esie

1. Sia uwem emi mibighike ana nte edisuan Eti-Mbuk edi usọp-usọp, Isaiah 40:6-8; 1 Peter 1:24, 25

2. Ñkpọ utom usuan Eti-Mbuk Abasi emi edide Ufọk Abasi enyene ndiyọhọ ye ifiop-esit ke utom Ọbọñ, Isaiah 40:9-11; 52:7-10; John 4:35; Utom Mme Apostle 1:8; 1 Ñwed Corinth 9:19-22; James 5:20; Jude 23

3. Eyarare ewut ọyọhọ odudu Abasi ye ekpri ukeme owo, Isaiah 40:12-17; 43:13; Eriyarare 19:6; 1 Chronicles 29:12; Job 26:12; Psalm 115:3; Matthew 19:26

4. Enam ido ukpono-ndem ye ntañ-idem owo ọwọrọ ikpikpu, Isaiah 40:18-24; Daniel 4:37; 1 Samuel 5:1-12

5. Emen Ubọñ Abasi ye idorenyin nditọ Abasi ewut ke nde ke nde, Isaiah 40:25-31; Psalm 19:1-14; 89:6; 73:25

Notes

SE EKPEPDE EBAÑA

Mme ndinem ye ñkpọsọñ ikọ Isaiah ediwak ini esinyene mme otut-utọñ Nditọ Israel, ediwak ini ñko esidi etop emi edọñde enọ ofri ererimbot. Sia uyo otode Ikọ emi ọyọhọde ye odudu, nnyin imọfiọk ite ke akpa ntọñọ Isaiah ibuot 40 edi ntiñ-nnim ikọ emi abañade edidi John ọduọk-owo-mmọñ, nnyin ñko imenen ke idọhọde ite mme ubak ufañ ikọ oro edi kiet ke otu ndiye etop emi ekekwọrọde enọ mme idut, ke ndisuan Eti-Mbuk ye edidi Messiah emi ekedọñde John ete edidiọñ usuñ.

Etop Idọñ-Esit

Isaiah ibuot 40 etim etiñ abaña etop ndọñesit emi ekedọñde enọ Jerusalem ye mme Jew edieke mmọ edinyimede Jesus Christ nte Messiah mmọ; edi ererimbot ediọñọ ete ofuri mme Jew ema esin Eyen Abasi ke ini Enye ekedide ke isọñ. Ke ini mme Jew ekesinde etop idọñesit, Eti-Mbuk ama akabare ebine Mmọ-oko (Gentile), emi ediwak ukpọñ ekemanade eduk ke Obio-Ubọñ Christ, ebọ idọñesit ke edifen mme idiọk-ñkpọ ye odudu ndidu uwem edikan idiọk-ñkpọ ke uwem emi ye idorenyin nsinsi uwem ke mkpa ebede.

Ini kedi, idinyuñ ibighike, emi mme Jew edikutde Jesus Christ ke editọñọ ntak ndi Esie ke ererimbot ndinim Ebekpo Esie nnyuñ ñkara ke tọsin isua kiet. Kpukpru mme Jew emi edidude uwem tutu osim usen oro eyetre nsọñibuot mmọ enyuñ edara Jesus nte Messiah mmọ. Ke akpanikọ, ke usen oro, ekeme ndineñere ndọhọ ete: “Edọhọ ye Jerusalem ufan-ufan, enyuñ ekwọrọ enọ enye, ete, Ke ekọñ esie ọmọyọhọ, ke emefen idiọk ido esie: Ke enye ọmọbọ Jehovah ke ubọk utim ikaba abaña kpukpru mme idiọk ido esie” (Isaiah 40:2). Mme ufen, unana emem ye ukọbọ emi Nditọ Israel ekebede ke esit ke ediwak isua ikpekeduhe, ndien ndọñ esit Abasi ekpekenyene mmọ, edieke mmọ ekpekenyimede Jesus Christ nte Messiah mmọ.

Ukem akpanikọ emi ana ọnọ Mmọ-oko (Gentile) kiet-kiet mfin emi. Ikọ Abasi edi ñkpọ emi ekemede ndida mbọ nsinsi uwem nnyene, onyuñ ekeme ndito ke enye ukpọñ akpa. Owo emi esinde ndinam ñkpọ nnọ Christ nnyuñ nsuk ibuot nnọ Ikọ Abasi oyom nsio-nsio ufen ọnọ idem esie ke uwem emi, ndien edieke enye osuk ọsọñọde eyire ke nsọñibuot esie, enye eyebọ nsinsi ufen ke ikañ Hell; ke ini owo emi anamde ñkpọ ọnọ Christ enyenede uñwọñọ uwem emi, ye enye emi edidide. Edọñ etop idọñesit Abasi enọ ofuri ererimbot, edi edifọn ye mmọ emi edibọde enye.

Spirit Ye Odudu Elijah

“Sese, ami nyedọñ prophet Elijah utom ke ọtọ mbufo, ke akwa ye ndik-ndik usen Jehovah mika-idighe kaña” (Malachi 4:5). Jesus ke nditiñ mbaña idorenyin mme Jew, ọdọhọ ete, “Ñkọm ndọhọ mbufo nte, Elijah ededi ama, ndien mmọ ikọdiọñọke enye, edi ema enam Enye se mmọ emade. Kpasuk ntre ke Eyen owo ñko eyekut ukut ke ubọk mmọ.” Ekem mbet efiọk ete Enye etiñ ye mmimọ abaña John ọduọk-owo-mmọñ (Matthew 17:12, 13). Angel ama etiñ nte anditiñ ntiñ-nnim ikọ abaña John: “Ndien enye eyeda spirit ye odudu Elijah ebem Enye (Messiah) iso, man enye akabade esit mme ete ọnọ nditọ, onyuñ akabade mbon nsọñibuot anam mmọ esaña ke ọniọñ ndinen owo: onyuñ anam mmọ emi ekenimde enọ Ọbọñ ebeñe idem ebet Enye” (Luke 1:17).

Nso idi ntak emi Spirit ye odudu Elijah edide akpan ñkpọ? Elijah akada ke ibuot mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ ke ini Akani Ediomi, kpa nte Moses akadade ke ibuot Ibet. Ke adaña emi John edide ke spirit ye ke odudu ke ibuot mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ, ada akwa itie, anam utom mme anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi etre, onyuñ ada ke enyin usuñ Obufa Ediomi “Ibet ye mme prophet ekedu tutu osim ini John: tọñọ ke ini oro ekwọrọ eti mbuk Obio Ubọñ Abasi, kpukpru owo enyuñ enam unyaña eduk ke esit” (Luke 16:16).

Edi Spirit emi ekekpemede onyuñ adade John Ọduọk-owo-mmọñ usuñ ke Elijah ekenyene, ndien utom mmọ ekedi ukem-ukem ke ndikabare esit Nditọ Israel mfiak nnọ Abasi mmọ. Elijah ama ọbọñ akam: “Yere mi, O Jehovah, Yere mi, man mbio emi efiọk ete ke afo edi Jehovah Abasi mmimọ, ete ke afo onyuñ akabare esit mmọ efiak” (1 Ndidem 18:37). Angel ama etiñ abaña John ọduọk-owo-mmọñ: “Enye eyenyuñ anam ediwak Nditọ Israel ekabade etiene Jehovah Abasi mmọ” (Luke 1:16). Elijah ye John ọduọk-owo-mmọñ ekenyene ukem-ukem edu-uwem, ekedu ikpọñ-ikpọñ ke akai-ikọt, iyomke ikpikpu nti ñkpọ uwem emi enyuñ eyom ata ekpri ñkpọ ndida ññwam uwem emi. Mmọ mbiba ekedi mbon uko emi ekesitiñde mkpọsọñ ikọ emi otode Abasi; mmọ mbiba ema esida ke iso ndidem ndisua idiọk-ñkpọ; mmọ mbiba ema esikut ukọbọ oto ke editiñ akpanikọ uko-uko. Jezebel ama ọkọbọ onyuñ oyom usuñ nte akpadade uwem Elijah, ke ini Herodias akañwanade tutu ke akpatre emen uwem John ọduọk-owo-mmọñ efep. Ntem ke uwem mmọ ekebiet tutu mme Jew edọñ mme oku ye mme Levi ekebup mme John edi Christ mme edi Elijah. John ama afaña ete ke imọ idighe Christ me Elijah, edi ọdọhọ ete ke imọ idi “Uyo andifiori ke desert, ete, Eneñere usuñ Jehovah” (John 1:23). Ke akpanikọ John ọduọk-owo-mmọñ ekedi ke odudu ye spirit Elijah.

Editeñe Enyin Iduhe

Abasi iteñeke owo enyin. Owo ekededi eke onyimede ndikpe ekọm-urua ekeme ndinam akwa utom nnọ Abasi ke utom Eti-Mbuk. Okuk ke idem esie ikemeke ndidep odudu ye mfọn Abasi, koro Abasi oyom uwem emi eyakde enọ Enye ofuri-ofuri man Enye ada anam utom. Elijah ye John ọduọk-owo-mmọñ ema enyam uwem ye mme udọñ mmọ, enyuñ enyene mme mfọn Abasi emi edide edinen ido, mbọm ye odudu. Jesus ama etiñ abaña John ọduọk-owo-mmọñ: “Mbufo ekewọñọ eka ke desert ndise nso? ndi nyanyaña eke ofim enyeñede?” (Matthew 11:7). Baba, John ikedighe nyanyaña eke ofim enyeñede, koro ukwọrọ-ikọ John ọkọyọhọ ye spirit Abasi, enyene nsọñọ-nda emi ñkpọ baba kiet mikemeke ndinyeñe. Edieke ikọ John ekpekenyeñede, mme owo ikpọkọwọrọke ikpọñ mme ufọk mmọ, ikpọñ utom, ye obio mmọ idi ke akai-ikọt ndikop ikọ esie. Mme owo emi ekedide ekedi idiọñọ ndiwut ete edieke Ọkwọrọ-ikọ enyenede ọyọhọ Spirit Abasi ke etop esie, enye eyenyene otu owo ndikpañ utọñ nnọ enye.

Jesus aka iso ke mbume, “Ndi owo eke esinede eti ọfọñidem?” Idighe, mmọ emi esinede eti ọfọñidem edu ke ufọk mbọñ, edi inamke utom idọk ke iñwañ Ọbọñ. Eti-Mbuk oyom ete mmọ emi enyimede enyene ndiwa idem ke ndinam utom Eti-Mbuk. “Edieke owo ekededi amade ererimbot, ima Ete iduhe enye ke esit” (1 John 2:15). Jesus ke utit mbume Esie ete: “Eka ekese prophet? Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, enye onyuñ ọsọñọ okpon akan prophet. Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo … akananam owo idahake ida emi okponde akan John Baptist: edi owo emi ekpride akan ke Obio Ubọñ Heaven okpon akan enye” (Matthew 11:9, 11). Owo emi ekpride akan ke Obio Ubọñ Heaven edi owo emi ọbọde ata erinyaña emi otode Iyip Jesus onyuñ odude uwem nte ikọ Abasi etemede, okpon akan John ọduọk-owo-mmọñ. Ke nditiñ ntem Jesus ayarade owut akwa ikot ye ata akpan idaha emi mme ata andinim ke akpanikọ enyenede ke akwa ye utibe uduak Abasi. Nte nnyin nditọ Abasi imodu uwem ikekem nte Abasi oyomde oto nnyin?

Usọp-Usọp

Ke adañemi Spirit Abasi etiñde ebe ke inua anditiñ ntiñ-nnim ikọ, owut unana idorenyin ke uwem ye nte ekpekwọrọde Eti-Mbuk usọp-usọp. Eda uwem owo edomo ye mbiet, idorenyin uwem esie onyuñ etie nte flawa ke iñwañ. Ke ekerede ebaña nsinsi ini, ikọ emi edi ata akpanikọ. Ke ekpesiode ima ye mbọm Abasi ke ndikpeme nnyuñ mfak nditọ owo, owo ndomo kiet ikpeduhe uwem isim mme usen mmọ. Ana nte ekwọrọ ikọ Abasi usọp-usọp ye eñwọñọ nsinsi uwem oto ke Iyip ufak emi Jesus ọkọduọkde oto ke mkpa ye odudu eriset Esie.

Abasi enyene ndimek ñkpọ utom emi edide ikọt Esie emi efakde emi enyenede ndisuan Eti-Mbuk ke ofuri isọñ. Eti-Mbuk erinyaña ama osim esit kpukpru owo, ema enyuñ ekwọrọ ke ediwak usuñ tọñọ ke usen emi Jesus ekesetde ọdọk ke enyọñ. Akpa otu mme andinim ke akpanikọ ema ekpri eti-eti, edi utom mmọ, odudu ye uteñe mmọ ema esọp ndifuk ofuri idut. Mfin emi edinam ñkpọ Christ edi akpan ñkpọ, idighe inọ owo kiet-kiet ikpọñ, emi efiọkde Abasi, edi, edi ọnọ ofuri ererimbot. Kpukpru owo kiet-kiet enyene ukpọñ emi anade nte odu ke nsinsi ini ke oruk itie iba emi edude, ke Heaven me hell. Nditim mfiọk nte imenyene iduñ nsinsi ye Abasi ke Heaven, owo enyene ndinyene mbuọtidem ye Jesus Christ onyuñ anam mme item Esie. “Erinyaña inyuñ itoho ke baba owo kiet efen: koro enyiñ baba kiet efen inyuñ iduhe eke enọde ke otu owo ke idak ikpa-enyọñ, eke enyenede ndida nnyaña nnyin” Utom Mme Apostle 4:12). Mi ke ikut ntak eke eyomde esuan ikọ Abasi usọp-usọp, ndien utom edisuan Eti-Mbuk emi otim ọduọ odoro mmọ emi ebọde ima Abasi ke esit mmọ.

Se Miwọrọke Ñkpọ Edi Odu Ke Nsinsi

“Ke adañemi nsede enyọñ, utom nnuen-ubọk fo, ọfiọñ ye ntantafiọñ emi afo owukde; nso ñkpọ idi owo eke afo etide enye? nso ñkpọ idi eyen owo eke afo edide edise enye?” (Psalm 8:3, 4). Isaiah, anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama etiñ abaña mkpọsọñ utom ọkpọsọñ Abasi ye unana ukeme ke owo. “Sese mme idut ebiet ntọi mmọñ ke abañ, enyuñ ebat mmọ nte obu ke balance: Sese, enye eyemen mme isuo nte ata ekpri ñkeñe’ (Isaiah 40:15). Edi akpanikọ nte owo ekpri akan ke otu kpukpru se Abasi obotde; ndien ibọhọke Abasi onyime ndifiak nti owo, inyeneke se owo akpanamde ndibọ mfọn Abasi. Edi Abasi onyime nditi uduot owo nnyuñ ndiọñọ owo ñkan nte owo adade idem esie. Abasi onim owo kiet-kiet uwem, onyuñ etiñ enyin ke mme ekikere ye mme edinam owo kiet-kiet. “Abasi eyekot kpukpru ñkpọ emi enamde edi ikpe, ọkọrọ ke kpukpru ndibe-ndibe ñkpọ, edide eti, enyuñ edide mme idiọk” (Ecclesiastes 12:14). “Ndien ñkut mme akpa-mkpa, ikpọ ye ñkpri, nte edade ke iso ebekpo. Ndien ekibọre mme ñwed; enyuñ ekibọre ñwed eñwen emi edide ñwed uwem enyuñ eda se ewetde esin ke ñwed oro ekpe ikpe mme akpa-mkpa nte ekemde ye se mmọ ekenamde” (Eriyarare 20:12).

Ndisọñọ Owo Idem

Edieke owo ekpenyenede ndida nti utom esie nnam erinyaña esie ọsọñ ada, owo okponyuñ odori enyin ete mfọn ido esie eyeda enye osim Heaven, idorenyin esie ekpedi ikpikpu; edi ata anditiene-Christ odori enyin ke Abasi ndien mbuọtidem esie edi ke uduak erinyaña Abasi. “Sese, ubọk Jehovah ikabakede imuhọ ikan nte Enye anyañade; utọñ Esie inyuñ idobike ikan nte Enye okopde” (Isaiah 59:1). “Ñkọdọhọke ke ndibe ebiet, ke ñkim-ñkim ebiet isọñ: ndọhọke ubon Jacob, nte mbufo eyom mi ikpikpu: ami Jehovah ndọhọ akpanikọ, ntiñ se inende” (Isaiah 45:19). “Nte afo akanam ukopke? Jehovah emi okobotde mme utit ererimbot edi nsinsi Abasi; Enye ikpaha mba, inyuñ ikpọtke; idighe nte eduñọrede asian Esie. Enye ọnọ mbon mba odudu; onyuñ anam ukeme awak ọnọ mmọ eke minyeneke nsọñidem. Idem mkparawa eyekpa mba enyuñ ekpọt, nyara owo eyenyuñ eduọñọ: edi mmọ eke eberede ye Jehovah eyekop obufa nsọñidem; eyedọk ke mba nte nturukpom; eyefeñe, ndien idikpọtke, eyesaña, edi idikpaha mba” (Isaiah 40:28-31). O, utibe eñwọñọ! O, mmọ emi ediọñde, emi esañade ke uñwana ye uduak Abasi! Owo akpanam didie esin utibe ikot Eti-Mbuk emi?

Questions

MME MBUME

1. Ke nso ntọ usuñ ke anditiñ ntiñ-nnim ikọ ọkọñwọñọ idọñesit ọnọ nditọ Israel ye mbon Jerusalem?
2. “Uyo andifiori ke Wilderness” ekedi anie?
3. Didie ke uyo andifiori ke akai-ikọt akasaña ekekem ye Jesus ye uduak Eti-Mbuk?
4. Etiñ didie ebaña ibio uwem owo ke ukpep-ñkpọ emi?
5. Didie ke edi ata akpan ñkpọ owo ndiyak uwem esie nsin ke utom Abasi ke ini enye odude uwem mi ke isọñ?
6. Ikọ emi ọwọrọ nso “Andikara kpukpru ñkpọ”?
7. Wut mme ufañ ñwed ke ukpep-ñkpọ emi, emi owutde ete ke Abasi edi Andikara kpukpru ñkpọ.
8. Abasi ada mme idut ererimbot odomo ye nso?
9. Nso ikọ nsọñidem ke enọ mmọ emi ebuọtde idem ye Abasi?