Lesson 341 - Junior

Memory Verse

IKỌ IBUOT: “Kaña utom fo nọ Jehovah, ndien uduak fo eyesọñọ ada” (Mme Ñke 16:3).

Notes

Ñwed Emi Enọde Esọk Owo

Paul ama asaña okosim obio Philippi emi odude ke Macedonia ke isañ ukwọrọ Ikọ Abasi esie ọyọhọ iba ye ọyọhọ ita. Ke mme akam esie, enye ama ọkọm Abasi ke abaña inemesit emi enye ekesikopde ke ini etide mbet emi ekedude do, ye ebuana ke otu mmọ (Ñwed Mbon Philippi 1:3-5). Mbet ke Philippi ema eti Paul ñko. Mmọ ema enọ mme enọ esọk enye man añwam ke utom ukwọrọ Ikọ Abasi esie. Ini kiet mmọ ema enọ owo emi ekekerede Epaphroditus mme enọ mmọ esọk enye. Ke ini Paul ekewetde ñwed ekọm ọnọ esọk mbon Philippi, enye ama ọdọhọ ete: “Edi mmenyene kpukpru ñkpọ uwak-uwak; mmọyuhọ, sia mma ñkọbọ enọ mbufo ke ubọk Epaphroditus; ata edinem ufuọñ ke edi, uwa eke Abasi adarade, onyuñ enemde enye esit eti-eti ndibọ” (Ñwed Mbon Philippi 4:18).

Ñwed emi odude ke Ñwed Abasi emi ediọñọde nte Ñwed Mbon Philippi edi ñwed emi Paul ekewetde ọnọ esọk ufọk Abasi ke Philippi. Edi Abasi ekedemere esit Paul ndiwet enye, ndien ọtọñọde ke ini oro, mme anditiene Jesus ebọ item ye ndọñesit eto enye.

Mme Ekikere

Ñwed Paul etiñ usuñ nte owo Abasi odude uwem ye ndusuk mme utom esie, Paul abat mme nti ñkpọ emi ekemede ndinọ uñwam ke itie ke itie, man mmọ emi enyañade ekpekere ebaña. Mme ekikere owo Abasi ekpuhọre ye se enye ekenyenede mbemiso enyaña enye. Ke ndikot mme owo ete ekabare esit, Isaiah, anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama ọdọhọ ete: “Yak idiọk owo ọkpọñ usuñ esie, yak oburobut owo ọkpọñ ekikere esie: onyuñ afiak etiene Jehovah: ndien enye eyetua enye mbọm; etiene Abasi nnyin, koro Enye eyewak ndidahado” (Isaiah 55:7). Abasi ama etiñ abaña ikọt Esie ete: “Nyesin mbet Mi ke esit mmọ, Nyenyuñ ñwet mmọ ke ọwọñesit mmọ ñko” (Mme Hebrew 8:10).

Nti ekikere ikpọñ inamke owo edi owo Abasi edi ndiọi ekikere ekeme ndida owo nsin ke idiọk-ñkpọ. Ke owo ama ọkọbọ mbọm ye edidahado, ke abaña idiọk-ñkpọ esie, enye oyom ndimum emem oro ñkama ke esit esie. Isaiah, anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama ọdọhọ ete: “Ama edi esit eke eberede (Fi), afo eyekpeme enye ke emem-emem: koro enye ọbuọtde idem esie ye afo” (Isaiah 26:3).

David ñko ama ọdiọñọ nte otimde edi akpan ñkpọ ọnọ owo Abasi ndikpeme mme ekikere esie. Enye ama ebeñe ete yak akam imọ, mme ekikere esit imọ, ọkọrọ ye ikọ inua imọ edi se inemde Abasi esit (Psalm 19:14). David ama ebeñe Abasi ete ọduñọre mme ekikere imọ, onyuñ ese mme usuñ ukwañ odu ke esit imọ (Psalm 139:23, 24).

Abasi ọdiọñọ mme ekikere nnyin, onyuñ onim ñwed eriti ke abaña mmọ oro ekerede ebaña Enye. Malachi, anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama ọdọhọ ete: “Ndien mme abak Jehovah eneme kiet ye kiet: ndien Jehovah akpañ utọñ, onyuñ okop, mmọ enyuñ ewet ñwed eriti ke iso esie enọ mme abak Jehovah ye mme ekere enyiñ esie” (Malachi 3:16).

Mme Ñkpọ Emi Edide Akpanikọ

Ke ikutde ite ke mme ekikere nnyin edi akpan ñkpọ, nso ke nnyin ikpekere ibaña? Paul ama ọdọhọ ete, “Ñkpọ ekededi eke edide akpanikọ … ekere ñkpọ oro.” Ediwak ñkpọ emi edude ke ererimbot mfin, edi ñkpọ abiaña. Owo edikeme didie ndidiọñọ se idide akpanikọ? Ini kiet, ke Jesus ọbọñde akam onyuñ etiñde ikọ ye Abasi, Enye ama ọdọhọ ete, “Ikọ Fo edi akpanikọ” (John 17:17). Ikọ Abasi edi Ñwed Abasi, ndien Ñwed Abasi edi akpanikọ. Enye ekpep ete ke eñwọñọ Abasi edi akpanikọ. Nnyin imokot ite “mme ikpe Jehovah edi akpanikọ, kpukpru mmọ enen” (Psalm 19:9). Ke mme eñwọñọ Abasi, ke abaña mme edidiọñ ye ubierikpe, nti ekikere eyọyọhọ ke esit. Ndikere mbaña mme ñkpọ emi edide akpanikọ ntem, ekpenyene ndinam owo aduak ke esit esie ndidu uwem nnọ Ọbọñ. Do ndien ke enye edikeme ndida mme utibe eñwọñọ edidiọñ oro nnyene.

Se Midighe Akpanikọ

Satan edi ete kpukpru nsu, ndien baba akpanikọ inyuñ iduhe ke enye (John 8:44). Enye edi asua ukpọñ nnyin, eyenyuñ odomo ndinam nnyin inim, inyuñ ikere ibaña se midighe akpanikọ. Ke ini afo ọdọñọde enye ekeme ndinam fi ekere ete ke Abasi idikọkke udọñọ fo, edi Abasi ọdọhọ ete, “Edi ami Jehovah nnam udọñọ okure fi” (Exodus 15:26).

Emi edi uwut-ñkpọ owo kiet emi ekekerede abaña mme ñkpọ emi mikedighe akpanikọ. Satan ke mbiet uruk-ikọt, ama osu nsu ọnọ Eve ke Iñwañ Eden. Ọkọdọhọ enye ete, “Mbufo idikpaha” (Genesis 3:4). Abasi ama ọdọhọ ete: “Edi ama edi eto ifiọk, eti ye idiọk, kudia ke esit: koro ke usen eke afo adiade ke esit afo eyekpa mkpa” (Genesis 2:17). Koro Eve ekekerede abaña se midighe akpanikọ emi satan eketiñde ọnọ enye, enye ama ọduọ oduk ke idomo onyuñ anam idiọk-ñkpọ. Ema ediañade enye ekpọñ Abasi, enye onyuñ akpa ke spirit. Iketreke do, edi idiọk-ñkpọ ama anam kpukpru owo ekpaña ke spirit. Ñkukure usuñ eke ekemede ndifiak nnam owo enyene uwem edi ndinyene ediyaña nto Iyip Jesus.

Yak ikere ibaña mme ñkpọ emi edide akpanikọ. Etiñ ebaña Jesus nte “ata vine” (John 15:1), “ata uyo” (John 6:32). Ye “ata Uñwana” (John 1:9).

Edinam Akpanikọ

Edinam akpanikọ edi ñkpọ efen emi ekpedude ke ekikere nnyin. Edinam akpanikọ ọwọrọ ndinam nte odotde, ndinyuñ ndi se mbon efen edoride enyin. Ekeme ndidori enyin ke owo emi anamde akpanikọ nte ke enye eyenam se inende. Mme owo ikemeke ndinyene idorenyin ke owo eke minamke akpanikọ. Ke akande oro, mme owo esesua mbon utuk ye mmọ emi ekaride ñkari. Edi akpan-ñkpọ nnyin ndinam akpanikọ, ndinyuñ ñkere mbaña nti edinam. Ini ekeme ndidu ke ufọk-ñwed emi owo oyipde udomo. Satan eyedomo ndinam nditọ eken ekere ebaña ido unana edinam akpanikọ oro. Enye eyetiñ ọnọ mmọ ete ke oro edi ata mmem-mmem usuñ, eyenyuñ ayak ekikere esie ọnọ mmọ ete ke ọfọñ mmọ ñko ndinam ntre. Ke mmọ ekerede, enyuñ eduakde, se idianade edi, edinanam. Imokut ndien ntak emi Paul ọkọnọde owo item ete ekere ebaña mme ñkpọ emi edide akpanikọ.

Abiaña

Uwut-ñkpọ odu ke Ñwed Abasi ke abaña mmọ oro ekekerede ebaña abiaña. Ndusuk mbet ema enyam inyene mmọ enyuñ eda okuk oro esọk mme mbet. Ananias ye ñwan esie, Sapphira, ema ekere usuñ nte mmọ ekpenamde man owut nte ke mmọ ema enam ntre ñko. Mmọ ema enyam inyene mmọ. Mmọ ema ediomi enyuñ ebiere se mmọ edinamde. Ananias ama ada ubak okuk oro ọsọk mme Mbet. Enye ama anam ñkari nte ke oro ekedi ñkukure okuk. Enye akababiaña ikonyuñ inamke akpanikọ. Ufen mmọ mbiba Ananias ye Sapphira, ekedi mkpa. Nsu ifọnke, ke edinanam mme ke editetiñ. Nnyin inyene ndinam akpanikọ nnyuñ ñkere mbaña mme ñkpọ emi edide akpanikọ.

Enen Onyuñ Asana

Owo ndidi edinen, nte ibet Abasi asañade, edi ndinyene ido eke enende ye uwem akpanikọ, emi asañade ekekem ke eti idaha, nte Ñwed-Abasi etemede. Ndisana ọwọrọ ndinana ubiom-ikpe, nnana idiọk-ñkpọ, nnyuñ nnana ndek. Kere mme ñkpọ oro. Mme edikot ñwed mbuk ye mme ñwed ñkpọ-ntibe eke owo okotde, mme ndise ñwed ye mme edinam eke owo esede, mme ikwọ ye mme mbuk eke owo okopde, kpukpru enyene ukeme ndikara mme ekikere owo ke eti mme ke idiọk. Utọ odudu oro ikarake mme ekikere ikpọñ, edi ekeme ndikara mme udọñ ye mme edinam ñko. Ñkpri nditọ ye mkparawa akpan-akpan edi mmọ emi ediọñọde nte mmọ emi enamde mme ukem ndiọi ñkpọ emi mmọ esikutde ke ufọk ndise, ye ekebe ndise enyuñ ekop eto ekebe-utiñ-ikọ. Mmọ ekere ebaña mmọ, ewuk esit ke mmọ, ndien mmọ eyedomo ndinam mmọ. Ke ndusuk idaha, emi ama ada mmọ ọkọsuñọ ke mkpa, midighe mkpa mbon efen ndien ada ufen ọsọk mmọ.

Kukere ete ke owo ekeme ndiwuk enyin nse idiọk-ñkpọ ndien oro etre ndiduk ke esit esie. Oro añwam Satan ndida mme ndedehe ye mbukpo ekikere nsin ke esit man owo edue. Nso edi ntak owo abiatde idemesie ye mme ndek-ndek ñkpọ ntem, ke ini nti ye ndiye ñkpọ edude enọ nnyin ndidara mbaña? Nso edi ntak mukotke nti ñwed? Nso edi ntak mukpañke utọñ unọ nti ikwọ? Nso edi ntak muwukke enyin use mme utom-obot? Mmọ inukke owo isin ke idomo man edue. Mme utom-obot, oro edi ediye iñwañ flawa, ediyibe ikpa-enyọñ ke ini utin osopde, idim obot, kpukpru mmọ, ke nsio-nsio usuñ enọ Abasi itoro, enyuñ eti nnyin ete ke nnyin ikpenyene ndinam kpasuk ntre.

Mme Ñkpọ Eke Eyede

Kere baña ñkpọ eke eyede! Nso idi se iyede? Mme ñkpọ eke edemerede udọñ ye ima nnyin. Ikwọ eke abañade mbọm Abasi, utọ eke abañade ukama Esie, ndise eke abañade uwem Jesus, nte mmọ idemekere esit nnyin ndima Enye ñkan? Kere ete ke Christ ama otim ama nnyin ke ndiyak uwem Esie nnọ man enyaña nnyin. Nte emi inamke fi ama Enye? Nnyin ima Enye koro Enye ekebemde iso ama nnyin.

Nte afo emekere abaña nti edu-uwem nditọ ufọk-ñwed mbufo, eke mme ufan fo ye eke nditọ Abasi? Satan edi andidori nditọ-ete nnyin ikọ. Enye oyom ikere ibaña ndudue owo efen, ikọ mme edinam emi ifiọk midughe ke esit, mme ikere ibaña ñkpọ emi ekenyenede mbiet idiọk-ñkpọ. Edieke imumde mme utọ ekikere oro ikama, mmọ eyeda unana ima ke abaña kiet eken edi. “Edieke eti ido odude ke ñkpọ, edieke itoro onyuñ odude ekere ñkpọ oro”. Ekpri ibat owo edu ke ererimbot emi nti ñkpọ ye ñkpọ itoro miduhe ke mmọ. Owo ekpenyene ndikere nti edu-uwem eke edotde itoro ke uwem nditọ-ete esie ke Christ, onyuñ esin ifik ọbọñ akam man Abasi añwam owo kiet-kiet ndidi ata eti owo Abasi emi ọsọñọde “ada ke kpukpru nti utom ye ikọ.” Eyak nnyin ikere ibaña mme ñkpọ eke edidemerede nnyin ndinyene ima nnọ Abasi ye ikọt Esie.

Eke Ọwọrọde Eti Etop

Nditọ Abasi ekere ebaña mme ñkpọ eke ọwọrọde eti etop, utu ke esin esit ekere ebaña mme etop emi ekemede ndisin mmem-idem ye eyighe ke uwem mmọ. Owo Abasi inyeneke ndikpañ utọñ ñkop idiọk-ibaña, mme nditie ñkere mbaña. Ñwed Abasi ọnọ uwut-ñkpọ ke abaña ndusuk owo emi ekekerede ebaña idiọk etop. Ema enọ mbon uyep duopeba eka ekeyep Isọñ Canaan. Ke unyọñ mmọ, mbon-uyep duop ema esuan etop emi ọkọnọde owo mmem-idem, ke ini mmọ etiñde ebaña mme obio ibibene ye mbon uko emi ekoñde eti-eti. Kiet ke otu mbon-uyep emi ọkọnọde eti etop, ọkọdọhọ ete “Yak nnyin idọk ini kiet, ikada enye inyene: koro nnyin imetim ikem ubọk ye enye” (Numbers 13:30). Mbon oro ikekereke ibaña mme eñwọñọ Abasi. Mmọ ekekere ebaña idiọk etop, enim enye ke akpanikọ ndien eduyo ke akai-ikọt ke isua aba.

“Edieke eti ido odude ke ñkpọ, edieke itoro onyuñ odude, ekere ñkpọ oro.” Ndusuk mme ikọ emi ekeme nditañ mme item eken eke ebañade ekikere nnyin ọdọñ kiet. Nnyin imekeme ndida emi ndiọñọ se idide eti mme idiọk ekikere: Nte eti ido odu ke esit, eti edu-uwem odu, ata akpan ñkpọ eke ọfọnde odu ke esit? nte enyene itoro ke esit, nte odot se enọde unyime, nte ukpono odu ke esit?

Ndisuhọre Nduk Esit

Owo ikemeke ndibiọñọ mme ekikere ndibe nduk esit esie, edi enye ekeme ndinam man mmọ ekusuhọ do. Sioño mbukpo ekikere emi Satan odomode ndinuk nsin do, midighe ntre enye eyebe oduk esit fo onyuñ akabare edi idiọk-ñkpọ. Enọ uwut-ñkpọ emi: Owo ikemeke ndibiọñọ inuen ndife mbe etiñ-ibuot esie, edi enye ekeme ndibiọñọ enye ndibọp efọk ke idet esie. Ke ukem ido oro, owo ikemeke ndibiọñọ ndiọi ekikere ndiduk ke ekikere esie, edi enye ekeme ndibiọñọ mmọ ndisuhọ do edieke enye otimde ekere abaña Abasi ye Ikọ Esie. Ke nditiñ se ewetde ke Ikọ Abasi, Jesus ama anam andidiọk adaha ọkpọñ Enye. Nnyin imekeme nditi mme ikọ-ibuot emi ikekpepde, me mme itie Ñwed Abasi emi ikokotde ke ini akam-nyak-idem ke usen ke usen; ndien ke ini inamde esit nnyin ọyọhọ ntem ye mmọ, andidiọk eyekpọñ nnyin.

Paul ama ọdọhọ ete: “Edat esit ke Ọbọñ kpukpru ini:…… Ekutimere esit ke baba ñkpọ kiet, edi ke kpukpru ñkpọ, esaña ye akam ye mkpe-ubọk ye ekọm, esian Abasi se mbufo eyomde. Ndien emem Abasi, emi ayañade ifiọk owo, eyekpeme mbufo esit ye ekikere ke Christ Jesus.” (Ñwed Mbon Philippi 4:4-7).

Questions

MME MBUME

1. Anie ekewet ñwed emi ọnọ mbon Philippi?
2. Ini ewe ke enye akaka ke Philippi?
3. Nso ke eda eti Lydia, ye ekpeme ufọk-ñkpọkọbi ke Philippi?
4. Nso usuñ ke mbon Philippi ekeda eti Paul?
5. Didie ke Paul eketi mmọ?
6. Nso ukpuhọre odu ke abaña ñkpọ eke owo ekerede?
7. Didie ke mme ekikere ekeme ndikara mme edinam owo?
8. Nnyin ikeme didie ndidiọñọ mme ekikere edi eti, mme idiọk?
9. Siak ndusuk ñkpọ obot emi etorode Abasi emi ekpenamde nnyin itoro Enye ñko.
10. Siak ndusuk ñkpọ efen emi ekemede ndikara mme ekikere nnyin.