Lesson 344 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Jehovah Abasi nnyin odu ye nnyin ndinyaña nnyin, ndinyuñ ñwana ekọñ nnyin” (2 Chronicles 32:8).Notes
Ndisin Idem Nnam Ñkpọ Abasi
Ndinam utom ubak-esit nnọ Abasi ikenyeneke itie ke uwem Hezekiah. Kot ọyọhọ ukpep-ñkpọ 340 nnyuñ kpep baña mkpọsọñ nti utom emi enye akanamde. Edidiọñ Abasi kpukpru ini etiene mmọ eke enamde ñkpọ enọ Abasi ke ofuri esit; ndien kpa nte Hezekiah, mmọ ñko eyekut unen.
Ata ediwak ini ke mme owo etọñọde ndinam utom Abasi, Satan eyesaña ekpere onyuñ odomo ndibiọñọ utom oro. Ini kiet, Jesus ama ọnọ mbuk abaña owo emi ọkọtọde nti mkpasip ke iñwañ. Edi ke okoneyo, asua ama editọ ndiọi mkpasip ke otu ibokpot oro ndien adaha ọnyọñ (Matthew 13:24, 25).
Mbure Idiọk Edidem
Ke ukpep-ñkpọ emi, nnyin imokut ite ke owo usua ama edi onyuñ odibe ekpere man ọbiọñọ eti edidem Hezekiah ke utom Abasi esie. Sennacherib, edidem Assyria, ama edi ye udim ekọñ onyuñ anam nna ekpere mme obio ibibene Judea, onyuñ ekere ndida mmọ. Yak kaña, nte enye ikekanke ke ediwak mkpọsọñ ekọñ ke eyo esie? Ñwañwadinso ye akwa udim ekọñ esie emi ewakde ebe mkpọsọñ owo 185,000 enye ama obure ete, “Baba abasi idut ekededi, mme eke obio ekededi akanam mikekemeke ndisio ikọt mmọ ke ubọk mi,… ñwañwadinso Abasi mbufo idikemeke ndisio mbufo ke ubọk mi?” Nso ke Sennacherib akañwana nditiñ? Nte enye ọkọdọhọ ete ke Abasi Hezekiah ikenyeneke odudu nte mme abasi idut mme okpono-ndem (2 Ndidem 19:12, 13) ? Yak nnyin ise.
Kpukpru se edidem Sennacherib eketiñde abaña Hezekiah ikotimke ifina enye, edi ke ini ekebọde mme ñwed emi ọkọyọhọde ye mme isuñi emi ekesuñide Jehovah Abasi Israel emi Hezekiah akamade, okokponode, akanamde ñkpọ Esie, okonyuñ okopde uyo Esie, oro ekedi ata akamba usọñ-enyin.
Mbuọtidem Hezekiah
Nte Hezekiah ama ọdọñ mbon ekọñ esie ewọrọ eka ini kiet ekeñwana ye asua emi sia enye ama okotim udim ekọñ esie nte ọfọnde? Ema emek mme etubom ekọñ, ebọp mme ibibene, enam ata ediwak ñkpọ ekọñ. Kpukpru ñkpọ ema edu ke mbeñidem, edi Hezekiah ikọbuọtke idem ke kpukpru mme ñkpọ oro.
Ke efak obio oro, enye ama ọdọhọ mbon ekọñ esie ete ekunyene ndik ebaña edidem mme akwa udim ekọñ emi edude ye enye koro “eke edude ye nnyin ekponde ekan eke edude ye enye.” Sennacherib ọkọbuọt idem ke odudu akwa udim ekọñ esie; edi Hezekiah ọkọdọhọ ete “Jehovah Abasi nnyin odu ye nnyin ndinyaña nnyin, ndinyuñ ññwana ekọñ nnyin.” Nso utọ ikọ nsọñidem emi okotode ada-usuñ mmọ! Ema esio kpukpru ndik efep ke udim ekọñ Judah, koro mmọ ema enyene mbuọtidem ke ada-usuñ mmọ.
Mme Ada-Usuñ Emi Enamde Akpanikọ
Nnyin ikpenyene esit ekọm adaña didie mfin inọ mme ada-usuñ emi etuakde eda enọ Abasi, enyuñ edemerede esit nnyin ndibuọt idem ke Abasi Hezekiah! Edieke nnyin inyenede akwa mfọn-iso ndinyene mme ese-utom mme ọbọk-erọñ ye mme ọkwọrọ Eti-Mbuk emi ebuọtde idem ye Abasi ke adañemi etiede nte asua ọsọñ odudu akan, yak nnyin idara mmọ inyuñ “ikpono mmọ eti-eti ke ima ke abaña utom mmọ” (1 Ñwed Thessalonica 5:13).
Kpukpru ini esidu mmọ emi esiñwanade ndinyeñe mbuọtidem mmọ eke eberede ye Abasi ye ada-usuñ mmọ. Owo eyedọhọ ete, “Afo unyeneke nditiene item esie,” me nte Sennacherib eketiñde ete, “ekuyak Hezekiah abiaña mbufo, ekunyuñ eyak enye esin mbufo enam … ekunyuñ enim uyo esie ke akpanikọ.” Edi nnyin imọfiọk ite Abasi odu ye mmọ oro Enye ama ekemek ndikpeme otu-erọñ, ntre edi unen ye ubiọñ-utom nnyin ndibere ofuri-ofuri ke se mmọ ebierede.
Akam Nte Ñkpọ-Ekọñ
Edi ikenyeneke erikan kaña, koro ñkpọ okosuk ọsọsuhọ ndinam. Nditiñ mme ikọ nsọñọ-idem aka anyan usuñ ke ndimenere mmem-mmem owo ke enyọñ. Ikọ ndọñesit kiet, aka anyan ke ndimenere mbuọtidem owo emi ama ekemem. Edi ñkpọ odu ọnọ nnyin ndinam akan ndidọhọ owo udọñọ ete “O, idem eyesọñ fi!” Ñkpọ odu akan ndisak imam mme ndikọm ubọk mme ndida etuek flawa nsọk owo emi mikemeke aba ndiwọrọ añwa, emi osuk añwanade ekọñ ye udọñọ ye mmem-idem. Mme ñkpọ oro edi se itimde ifọn, edi ñkpọ-ekọñ eke ọfọnde akan osuk ododu emi nnyin inyenede ndida ññwana ye asua. Emi edi ñkpọ-ekọñ akam, ñkukure ñkpọ-ekọñ emi ekemede ndisuhọde asua nnim, idighe usọp-usọp akam eke ebọñde ke ekpri ini kiet mme iba, edi utọ eke ebighide enyuñ eyirede tutu ibọrọ edi.
Jacob ama ọbọñ tutu eyo esiere ndien ema ebọrọ akam esie (Genesis 32:24). Elijah ama ọbọñ akam ikatiaba mbemiso enye enyene se esit esie okoyomde (1 Ndidem 18:43). Hannah ama aka iso ke akam ye mmọñ-eyet ke iso Abasi tutu akam esie okut unen, ndien enye, “iduhe aba ke mfuhọ” (1 Samuel 1:10-18). Ndibọñ akam ke utọ usuñ oro ada ibọrọ edi mfin.
Akam Hezekiah
Nte nnyin isuk ikerede ibaña edidem Hezekiah, osuk etie nte imọñ ikut nte enye ebede oduk ke ufọk Abasi. Iso esie owut uyọhọ esit esie ndien ke ubọk esie enye akama ñwed emi Sennacherib, edidem Assyria ekewetde nditọk nnyuñ nsuñi Abasi Israel. Imokut nte Hezekiah ọtọñọde edọñ ke akam; imokop uyo ọdọhọde ete, “Jehovah Abasi Israel, … afo ke idem fo ikpọñ-ikpọñ edi Abasi.” Ke akam esie enye onyime ete ke edidem Assyria ama osobo mme idut ye mme obio eken onyuñ esin mme abasi mmọ ke ikañ. Enye adian ete “koro mmọ mikedighe abasi, edi edi se ubọk owo ekenamde, kpa eto ye itiat: mọdo ekesobode mmọ.” Enye ekpe ye Abasi ete: “Nyaña nnyin sio enye ke ubọk, ndien kpukpru mme idut ererimbot eyefiọk ete ke afo edi Jehovah Abasi, afo ikpọñ-ikpọñ”
Abasi iditreke ndibọrọ akam emi ọwọrọde ke ọwọñ-esit owo eke ekperede Abasi, nte Hezekiah akanamde. Abasi ama ọdọñ isuñ-utom oto ke ọtọ Isaiah, anditiñ ntiñ-nnim ikọ Abasi ọkọdọhọ enye ete, “Mokop se afo ekekpede mi ubọk abaña Sennacherib” (2 Ndidem 19:20). Abasi ama ọdọhọ ete ke Sennacherib inyeneke ndiduk ke obio oro, idinyuñ itopke baba idañ kiet isin do inyuñ idaha otu-ekọñ idi enye ke iso, edi enye eyesaña ọnyọñ kpa ke usuñ oro akasañade edi. “Ami nyenyuñ ñkpeme obio emi, nnyuñ nnyaña enye mbaña idem mi, ye David owo mi.”
Erikan
Hezekiah ama añwana ekọñ oro ke edọñ esie, ndien erikan ama odu ke iso. Ikotopke baba ikañ, inyuñ itopke baba idañ, baba nsuñ-ikañ ekọñ ikọwọrọke ke nna ekọñ mme asua. Ke okoneyo, ke ini udim ekọñ Abasi esuk edude ke nduọk-odudu, angel Abasi ama asaña ebe ke nna-ekọñ mme asua. Ke usenubọk ke ini ikọt Hezekiah edemerede, mmọ ema ekut mme okpo 185,000 ke nna ekọñ mme asua! Sennacherib, akwa obure-mbure oro, ama afiak ọnyọñ ke obio esie ye but emi ekekande enye.
Mme Nsu Andidiọk
Oro edi usuñ nte abasi ererimbot emi anamde ñkpọ, enye ọñwọñọ erikan, idara, inyene, emem ye uforo. Mmọ emi esinimde nsu esie ke akpanikọ ke ediwak ini, esitaba kpukpru se idide eti, kpukpru se ifọnde ye kpukpru se idotde ukpono. Abasi ererimbot emi ama okim ediwak mkparawa iban enyin, ntre mmọ ema enyam uyai, edisana uwem ye nti uduot oto ke ndinim mme nsu andidiọk ke akpanikọ ndien baba ñkpọ kiet isuhọke ye mmọ ke mibọhọke mkpọfiọk. Andidiọk esida mme eñwọñọ uwọrọ etop, mme ediwak okuk ye ekikere nte ke imekeme ndinam idiọk-ñkpọ ndien owo ikwe mmọ, abiaña mkparawa iren ñko.
Jehovah Abasi, Andikara Kpukpru
Ini enye emi, Abasi emi ọsọñde odudu akan Nisroch, edima abasi Sennacherib ema ekan Sennacherib. Nso eketibe? Nisroch abiaña fi, Sennacherib. Nso idi ntak emi afo muwọñọkere utiene Abasi Hezekiah? Nso idi ntak emi muyimeke ete ke Enye kpa Enye ikpọñ-ikpọñ edi Jehovah Abasi?
Sennacherib ama afiak aka ufọk Nisroch, ini kiet efen ndikpono imum ndem emi. Abasi ke Heaven okut kpukpru. Ekem ndien! Akpatre edi emi, afo Sennacherib ndikpono abasi fo mme abasi eñwen. Usuñ mbọm ebere abaha fi. Ifet afo ndikabare esit ebe ọkpọñ fi idahemi. Nditọ esie ema ewot enye kpa ke usen oro nte enye osuk odude ke ufọk abasi esie.
“Yak edi nte idiọk owo anamde idiọk ido utim ikikie, onyuñ ebighi anyan uwem, edi ami mmotim mfiọk nte ke edifọn ye mmọ eke ebakde Abasi” (Ecclesiastes 8:12).
Questions
MME MBUME- Nso ke Hezekiah akanam ndikpeme mme obio esie? Nte mbuọtidem esie ekesine ke mme ñkpọ oro?
- Tiñ baña mme ikọ nsọñidem emi enye eketiñde ọnọ udim ekọñ esie. Nte mbon-ekọñ esie ema enyene mbuọtidem ke idem ada-usuñ mmọ?
- Nso ekedi mbure Sennacherib? Nte akananam ekan enye?
- Nso utọ ñwed ke enye ọkọnọ esọk Hezekiah?
- Nso ke Hezekiah akanam ke enye ọbọde mmọ?
- Didie ke enye ọkọdiọñọ ete ke ebọrọ akam esie?
- Sennacherib ọkọbuọt idem ke nso?
- Tiñ se ikotibede ke nna mme asua ke okoneyo.
- Nso ekedi utit Sennacherib?
- Nso ke ukpep-ñkpọ emi ekpep nnyin?