Lesson 347 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Edieke owo ekededi ọkwọrọde gospel ọnọ mbufo ọkpuhọre ye se mbufo ekebọde, osuk ọdọdiọk ọnọ owo oro” (Ñwed Mbon Galatia 1:9).Notes
Ndimum Mbuọtidem Ñkama
Paul ama asaña ekpere utit isañ ọyọhọ ukwọrọ-ikọ esie ita.
Ediwak owo ema ebọ erinyaña oto ke ukwọrọ-ikọ esie; edi ke kpukpru ebiet emi enye okodukde, ama odu mme owo emi ekeñwanade ye Eti-Mbuk emi enye ọkọkwọrọde.
Utom ukwọrọ-ikọ Paul ikedighe mmem-mmem. Ọbọñ ama ebem iso etiñ ọnọ enye ke ini Enye okokotde Paul ke akpa ini ete ke ediwak ufen edu ke iso ọnọ Enye. Edi Paul ikayakke oro etre ukwọrọ-ikọ esie. Ke kpukpru ukọbọ enye ekenyene ndiyọ, onyuñ etiñ ke utit uwem esie ete, “mma nsọñọ mmum mbuọtidem ñkama.”
Ama odu ediwak mkparawa mme ọkwọrọ-ikọ emi eketọñọde ye uko ọkọrọ ye udọñ ndikwọrọ ofuri Ikọ Abasi; edi ke isua mmọ ekade iso, mmọ ema eduọk eti udọñ ndikwọrọ ofuri Ikọ Abasi. Nnyin ikpọkọm Abasi didie ke ndinyene Paul nte uwut-ñkpọ, emi owutde ete ke edi mmem-mmem ñkpọ ndimum udọñ ye nsọñọ-nda oro ñkama tutu osim utit uwem nnyin. Imọkọm Abasi ke eyo nnyin ñko ibaña mmọ emi ekenamde akpanikọ tutu mkpa.
Paul ama anam utom emi Abasi okokotde enye ete edinam, ikekereke mme mme owo ema enyime ndikpañ utọñ nnọ enye me inyimeke. Enye ete: “Koro mmeñkefeheke ndikwọrọ ofuri uduak Abasi nnọ mbufo.”
Urua Kiet Ke Troas
Paul ye mme ufan esie ema etie ke Troas ke usen itiaba, ndien ke usen-Ọbọñ mmọ ekesobo ye mme mbet ke obio oro ndikpono Abasi. Mme owo emi ema enyene ekpri ifet ndikop nto Paul, ke ntre enye ama enyene ediwak ñkpọ nditiñ nnọ mmọ. Ukwọrọ ikọ esie ama aka iso tutu osim ufọt okoneyo. Ekpri akparawa kiet ama odu emi mikekemeke nditaba idap. Enye eketie ke ekpri usuñ-ofum (window); edi nte enye edede idap enye ọwọrọ ke ekpri usuñ-ofum (window) ọduọ. Ekedi enyọñ ita tutu osim isọñ, enye akpa oto ke iduọ oro. Ofuri otu owo ema edu ke akamba mkpa-idem. Paul, nte ededi enyene mbuọtidem ete ke Abasi eyefiak ọnọ akparawa emi uwem. Enye anam ukem-ukem nte Elijah ye Elisha ekenamde ke ini mmọ ekenamde owo ọtọñọ ntak odu uwem: “enye ama ọduọ ofuk enye,” afat enye, onyuñ ọbọñ akam ke ofuri esit esie. Ndien enye etiñ suñ-suñ ọnọ mmọ, “Ekunam ndutime: koro uwem odu enye ke idem.” Enye akanam enye eset ke mkpa oto ke enyiñ Jesus Christ, emi Paul okonyimede ndikut ndutuhọ nnyuñ nnyime ewot enye ke ntak Esie.
Ke ofuri isañ utom Paul, ukot ukwọrọ-ikọ esie akabaña Jesus Christ, edisana Eyen Abasi. Ndien oto ke akwa mbuọtidem esie ke Jesus, enye ama ekeme ndinam mme utibe-ñkpọ oto enyiñ Esie.
Editiñ Inem-inem Ikọ Iduhe
Paul ama etie ebighi ke Ephesus, enye okoyom ndinyene nneme ini kiet efen ye mme ada ibuot ke ufọk Abasi oro. Enye ama ọfiọk ete ke imọ iditọñọke ntak isobo ye mmọ aba, enye ama okot mmọ man ọnọ mmọ akpatre item, nnyuñ nduri mmọ utọñ mbaña ñkpọ-ndik eke odude ke iso.
Paul ama ọkwọrọ ete ke owo enyene ndimana obufa. Enye ama oduri mmọ utọñ abaña kpukpru idiọk-ñkpọ, abaña ukpono ndem ye mmọ eke ekedomode ndika Heaven ke ndinam nti utom utu ke ndinim Jesus ke akpanikọ. Akanam enye itiñke “inem-inem ñkpọ” inọ mme owo ndinam mmọ ema enye, enyuñ enam enye ọwọrọ etop ke otu mmọ. Enye ama enyene mbiomo ke esit esie abaña ukpọñ mmọ. Enye ama ọfiọk ete ke kpukpru mmọ eke ekekpañde utọñ enọ enye eyeda ke iso Jesus usen kiet man ekpe ikpe mmọ. Edieke mmọ mibọhọke ke idiọk-ñkpọ eyeduọñọ mmọ ke itie nsinsi ufen.
Ekpedi didie edieke Paul mikpetiñke inọ mmọ ite ke mmọ enyene ndibọ erinyaña ñwọrọ ñkpọñ idiọk-ñkpọ? Mmọ ekpetak, ndien ekpedi ndudue esie. Edi Paul ama ekeme ndidọhọ ete “ñkefeheke ndisian mbufo se ededi eke odorode mbufo ñkpọ.” Enye ñko ama etiñ ete, “iyip owo baba kiet ikọbọke mi.”
Mbon Ukpeme
Nso uyuhọ ke enye ekenyene ke ndifiọk ete ke imọ ima inam kpukpru se ikekemede man mmọ ebọ erinyaña! Mmọ ikemeke ndida ke ikpe mme ndinyan enye nnuen-ubọk ubiom-ikpe ete “Akananam afo utiñke unọ mi.”
Ini kiet anditiñ ntiñ-nnim ikọ ama ewet ete edieke andikpeme editrede ndiduri mbon obio utọñ, ndien mmọ ebọ ufen, Abasi eyeyom iyip mmọ oto andikpeme obio oro. Paul ama oduri mbon Ephesus utọñ ete ke ñkpọ eyen utom idiọk-ñkpọ edi mkpa, ndien ke ana nte mmọ ekabare esit enyuñ ebọ erinyaña man oto do mmọ eka ke Heaven; ke ntre enye ama ọbọhọ ke iyip mmọ.
Mme Ndiọi Unam
Mme owo ke ufọk Abasi ke Ephesus ema enim ukwọrọ-ikọ Paul ke akpanikọ enyuñ ebọ erinyaña, edi oro ikedighe utit eñwan mmọ ye Satan. Paul oduri mmọ utọñ ete ke imọ ima inyọñ, ke “idiọk unam” eyeduk ke otu mmọ, “idinyuñ ituaha otu erọñ mbọm.”
Enye iketiñke ibaña mme unam edi mme nsunsu mme ọkwọrọ ikọ emi edikwọrọde ke otu mmọ ndibiat se Paul ama ọkọkwọrọ. Paul etiñ ete: “Edi ekpedi nnyin ke idem nnyin idi idikwọrọ okponyuñ edi angel edito ke heaven ọkwọrọ gospel ọnọ mbufo okpuhọre ye se nnyin ikwọrọde, osuk ọdọdiọk ọnọ andikwọrọ oro” (Ñwed Mbon Galatia 1:8). Enye ama ọdiọñọ ete ke mme ọkwọrọ ikọ eyedi emi edidọhọde ete ke ufọn itimke idu owo ndimana obufa. Ndusuk eyetiñ ete ke owo ekeme ndibọ edifen ye edinam asana ini kiet. Ndusuk eyetiñ ete ke itim idighe akpan ñkpọ owo ndikeneñere ukwañ usuñ ye mmọ emi nnyin ikeduede. Kpukpru ñkpọ oro ye ediwak mmọ eken edidi nsu nsu ukpep-ñkpọ. Eyedọdiọk ọnọ owo eke ọkwọrọde utọ ñkpọ emi.
Akada Iyip Esie Edep
Ufọk Abasi ekedi ọsọñ-urua ñkpọ ọnọ Paul. Enye ama ebeñe idem ndiyak uwem esie nnọ man mme owo ebọ erinyaña ukpọñ. Edi ufọk Abasi okosuk edi ọsọñ-urua ñkpọ ọnọ Ọbọñ, koro Enye akadade iyip Esie edep enye. Ekọm-urua efen ikoduhe emi okponde ekem ndikpe ke kpukpru mme idiọk-ñkpọ nnyin. Jesus ekenyene ndiduọk iyip Esie man ekpekpe ekọm urua nnyin, oro anam nnyin idi ata ọsọñ-urua ñkpọ inọ Enye.
Ñkpọ-Ekọñ Satan
Idighe mme ọkwọrọ ikọ abiaña ikpọñ ediduk ke otu mmọ man edomo ndida mmọ ñwaha nduk ke mmem-mmem usuñ, edi ndusuk ke otu mmọ eyekañ mbuọtidem. Mmọ eyekabare etañ idem, eyenyuñ eyom mme owo ema enyuñ ekpono mme imọ utu ke ndikpekpono nnyuñ mma Jesus ye ndimek mme ọkwọrọ-ikọ Esie. Mmọ eyeda nnem inua enam mme owo enyime mmọ oto ke erinọ ubọk edem, enyuñ eduri mme owo esioño ke ufọk Abasi man etiene obufa ukpep-ñkpọ.
Emi ikotibeke ke ufọk Abasi Ephesus ikpọñ. Kiet ke otu ọsọñ-odudu ñkpọ ekọñ emi Satan adade añwana ye anditiene-Christ edi iseri. Enye eyesaña ekpere owo emi adade ọfọn ke spirit onyuñ ọdọhọ enye suñsuñ ke utọñ nte enye ọfọnde onyuñ anamde ediwak utom. Ndusuk enye eyedian do ete ke mme owo imaha inyuñ inemke esit ke sededi eke owo oro anamde, onyuñ ọdọhọ enye ete oyom otu owo emi edimade nti utom esie.
Ndusuk owo edọhọ ete, “Daha mi ke usuñ, satan … koro afo mmumaha ñkpọ eke edide eke Abasi, edi amade se ibañade owo.” Utọ mmọ oro ekọñ mbuọtidem mmọ ke Abasi ye ke idem mme andida mmọ usuñ. Edi mmọ eken eyekpañ utọñ enyuñ esọp ndikere nte ke ekeme ndidi mmọ efen imaha inyuñ inemke esit ibaña mme imọ. Edieke mmọ mmikemeke ndiwọñọre ofuri esit ufọk Abasi nnọ idem mmọ, mmọ eyeda ekpri otu eke emade mmọ enyuñ etọñọ obufa ufọk Abasi. Oro edi nte ata ediwak nsunsu ido ukpono Abasi eketọñọde.
Jesus ama etiñ ete edieke edimenerede Enye ke enyọñ, Enye eyeduri kpukpru owo ọnọ Idemesie. Paul ekesikwọrọ Jesus kpukpru ini, inyuñ imenekere idem esie. Enye ama etiñ ete ke imọ ima inam utom Ọbọñ “ye kpukpru esit nsuhọridem, ye ediwak mmọñ eyet, ye mme idomo.”
Ini kiet otu owo ema etọñọ ndima Paul. Mmọ efen ke otu oro ema enyuñ ema ọkwọrọ ikọ efen, oro ekedi Apollos. Paul ama obup ete, “Apollos edi nso? Paul onyuñ edi nso? mmọ edi mme isuñutom, emi okotode mmọ mbufo enim” Jesus ke akpanikọ (1 Ñwed Corinth 3:5). Enye ama obup ete: “Nte ekewot Paul ke kros enọ mbufo? Mme ekenim mbufo baptism esin ke enyiñ Paul” (1 Ñwed Corinth 1:13). Utom nnyin edi ndikwọrọ Jesus, nnyuñ mfre mbaña owo. Okposuk edi nte nnyin ikponode inyuñ iteñede mmọ emi etiñde ñkpọ ebaña Jesus enọ nnyin; edi eyak nnyin iti ite Jesus edi itiat eke ebọpde mbuọtidem nnyin edori ke esit. Okposuk edi kpukpru owo edikpude, Enye eyeda ke nsinsi.
Spirit Ndinyik
Ke ofuri isua ita Paul ọkọnọ mme owo ntọt abaña mme ñkpọ-ndik emi edude ke iso. Idaha emi ana nte enye ọkpọñ mmọ, enye onyuñ ọbọñ akam ebeñe ubọk ukpeme Abasi ndimum mmọ ñkama.
Mme ñkpọ emi ekanade ebet Paul ke ini iso ikedighe mmem-mmem. Enye ama ọdọhọ ete: “Ndien ke emi sese spirit enyik mi ete ñka Jerusalem; ndien mfiọkke se idiwọrọde mi do, ke mibọhọke emi Edisana Spirit ọdọhọde mi ke kpukpru obio ete ñkpọkọbi ye ukut ke ena ebet mi.” Nte nnyin imekeme ndika iso ye uko nte Paul edieke ikpọdiọñọde ite ke se inade ke iso nnyin idighe ñkpọ efen ke ebede mfina? Edieke ikpọdiọñọde ite ke kpukpru obio eke ikodukde ke owo ama odu do ndinam nnyin idiọk? Nte ikposuk ika iso ndisuan etop erinyaña?
Nte nnyin imabat Eti-Mbuk ke akpan ñkpọ eke okponde ekem nte ikpayakde uwem nnyin inọ ke ntak esie? Mme anana ibat tọsin mme owo ke ofuri emana ema enam ntre. Mmọ ikabatke uwem mmọ ke ñkpọ tutu osim mkpa, ndien ema ekeme nditiñ nte Paul: “Ema enim anyanya eti ido ebeñe mi, emi Ọbọñ, kpa Edinen Ebiere ikpe, edinọde mi ke usen oro; idinyuñ inọhọ mi ikpọñ, edi eyenyuñ ọnọ kpukpru mmọ emi emade erinyaña Esie” (2 Ñwed Timothy 4:8).
Questions
MME MBUME- Nso ke Paul eketiñ abaña mbuọtidem ke ini enye akasañade ekpere utit uwem esie.
- Mme “item Abasi” ifañ ke Paul ọkọkwọrọ?
- Nso ikotibe inọ akparawa oro okotode ekpri usuñ-ofum (window) ọduọ ke ini Paul ọkọkwọrọde ikọ tutu osim ufọt okoneyo?
- Nso ke Paul eketiñ abaña oruk ukpep-ñkpọ efen emi ọkpuhọrede ye se enye ọkọkwọrọde?
- Nso idi ntak emi ufọk Abasi edide ọsọñ-urua ñkpọ ọnọ Jesus?
- Mme anie owo ke Paul eketiñ abaña ke ini enye eketiñde ikọ abaña mme anawuri ekpe?
- Siak ñkpọ-ekọñ andidiọk kiet emi ọdiọkde eti-eti?
- Didie ke Satan odomo owo Abasi?
- Didie ke Paul akada Eti-Mbuk nte ata akpan ñkpọ?