Lesson 359 - Junior
Memory Verse
IKỌ IBUOT: “Owo eke ekpemede inua esie ye edeme esie, ekpeme ukpọñ esie ọbọhọ ukut” (Mme Ñke 21:23).Notes
Se Abasi Obotde
Abasi okobot owo esin ke mbiet Esiemọ. Enye ọnọ Adam ye Eve, akpa eren ye ñwan, ediye iñwañ ete eduñ. Mmọ esineme neme ye Abasi ke ini Enye asañade ke iñwañ ke ofum uwemeyo. Mmọ ema esikop ata idaresit do tutu osim ini emi Satan abiañade mmọ ndien mmọ edue. Mmọ etut utọñ ye Abasi enyuñ edomo ndidibe. Idiọk-ñkpọ adadianare owo ye Abasi. Adam ye Eve ikekemeke ndidu aba ke ediye iñwañ oro, koro mmọ ekenamde idiọk. Kiet ke otu nditọ mmọ ama anam idiọk ñko, ndien onyuñ ọbọ ufen ke idiọk-ñkpọ esie. Cain ama owot eyen-eka esie, Abel, koro Cain okofubede eyen-eka esie Abel ufup. Ndien enye osu nsu ọnọ Abasi onyuñ odomo ndidip idiọk-ñkpọ esie edi Abasi ama ọfiọk se ikotibede. Ke ntak idiọk-ñkpọ esie, Cain efehe ọkpọñ iso Abasi ye ebiet iduñ esie. Ini ama edi emi Abasi akatuade mkpọfiọk koro Enye okobotde owo. Utu ke nditiene Abasi, owo akabare ọdiọk akan.
Ke Inemesit Esie
Jesus, Eyen Abasi, ama odu ye Ete Esie ke ini ebotde ererimbot. Nnyin ikot ite, “Ekebot kpukpru ñkpọ oto ke Enye, enyuñ ebot kpukpru ñkpọ enọ Enye” (Ñwed Mbon Colossae 1:16). Ekebot kpukpru ñkpọ ndinọ Abasi ubọñ ye itoro. Ke Eriyarare, nnyin imokut ibaña ikwọ itoro: “Ọbọñ ye Abasi nnyin, Afo omodot ndibọ ubọñ ye ukpono ye odudu, koro Afo okobotde kpukpru ñkpọ; ndien oto uduak Fo ke mmọ edu” (Eriyarare 4:11). Etiñ ete ke kpukpru se Abasi okobotde, ke owo ikpọñ mitoroke Abasi. “Mme heaven ke ebuk ubọñ Abasi, ikpa-enyọñ onyuñ etiñ se ubọk Esie anamde” (Psalm 19:1).
Ikpọhidem owo ekpenyene ndidi Ebiet-iduñ (Temple) odu-uwem Abasi, edi Abasi ikemeke ndiduñ ke ndusuk owo koro idiọk-ñkpọ odude ke uwem mmọ. Ndusuk owo eyak ikpat ukot mmọ ada mmọ esin ke idiọk usuñ. Mmọ eken eda ubọk mmọ eyip inọ, enyuñ enam ibak ye mmọ eñwen. Inua, edeme ndusuk owo etiñ kpukpru ndiọi ikọ.
Edi ñkpọ eke enemde Abasi esit nnyin ndida edeme nnọ Enye Ubọñ. Ke akpatre Psalm, nnyin ikot: “Yak kpukpru ñkpọ eke eduọkde ibifik etoro Jehovah. Mbufo etoro Jehovah” (Psalm 150:6). Ke Psalm efen nnyin ikot: “Mbufo etoro Jehovah, koro ọfọnde ndikwọ Abasi nnyin” (Psalm 147:1). Nditọ Abasi eda edeme mmọ ebọñ akam, esọñọ mbon eñwen idem, eda etiñ ikọ ntiense enyuñ enam mbon efen efiọk ebaña Jesus.
Ekpri Ndido Idem
Okposuk edi nte edeme owo edide ekpri ndido idem, enye edi ndido idem eke esinde ndutime onyuñ ọsọñde ndikara. Mme inuen, unam, mme andinyọni ye mme unam mmọñ edi se owo ama ekekeme ndinam esuk ibuot. Ke ini owo oyomde ndiwat enañ mbakara, mmọ esin ukpaha ke inua esie man mmọ ekeme ndikpeme enye. Ke ndifuri uruk ukpaha emi, enañ oro eyesuk ibuot ọnọ andiwat ke ndiwọñọre enye ñka nnasia, ufien mme nditre isañ. “Edi ama edi edeme, baba owo kiet ikemeke ndisuk enye nnim; edeme edi idiọk-ñkpọ eke esinde ndutime, onyuñ ọyọhọde ye idiọk ibọk eke abiatde uwem”. Edi Abasi ekeme ndisuk edeme nnim.
Ikañ
Edeme edi ekpri ndido ke idem nnyin edi enye ekeme ndida akwa ñwure edi. Se ema eketiñ, ema etetiñ. Mme ñkpọ eke nnyin itiñde, owo eñwen ekeme nditi ke ini nnyin ima ikefre ke anyañ ini.. “Edeme edi ikañ”. Ikañ ekeme ndidi edidiọñ onọ owo. Eda ikañ etem udia, eda enam ufọk ofiop, enyuñ eda enam mme nsio-nsio nti ñkpọ ke etimde ekpeme. Edi ikañ ekeme ndinam ñko akwa ñwure odu. Ekpededi ekpri ikañ! Ke mikpemeke, eyesak onyuñ atara tutu ke ndusuk ini mme ufọk iduñ ye mme ufọk eken ye uwem owo nde ekeme nditak. “Edeme edi ikañ.” Edeme ekeme ndida uwak edidiọñ ndi. Enye ekeme ndida ñko ekpri ibaña edem owuri akwa ñkpọ emi owo mikemeke ndifiak ndiọñ. Uwem owo ye enyiñ owo ema eda unan, ewure, enyuñ ebiara oto ke edeme emi owo mikemeke ndisuk nnim.
Nditiñ Idiọk
Enyene mme ini eke mme owo ekoidekoi etiñ obukpo ye uyat-uyat ikọ. Mmọ eda ke idem mmọ ndisio “Usiene” mme ndinọ mmọ eñwen ufen oto ke ikọ mmọ. Etie nte ndusuk owo emama ndinam mmọ eken ebọ ufen ke usuñ oro. Edieke ubiere-ikpe ye ufen odude, oro edi utom Abasi ndinọ “Ekuda idiọk esio owo usiene idiọk … Jehovah ete, Usiene enyene Mi, Ami nyesio usiene” (Ñwed Mbon Rome 12:17-19).
Ndusuk ini edi se idotde mme andikara, mme ete ye eka, mme andikpep, mme ọkwọrọ-ikọ nditunọ nditọ-ọwọñ ye mme owo eñwen. Okposuk edi nte inem mididuhe ke ñkañ mbiba,. Mme ikọ oro enyuñ etiede idiọk-idiọk ke ini oro, Abasi oyom ntunọ. Ke Mme Ñke nnyin imokot: “Tunọ eyen fo ke ini idori-enyin odude” (Mme Ñke 19:18). Ndien, “Kutre nditunọ eyenọwọñ” (Mme Ñke 23:13).
Mme ini edu emi ndusuk owo etiñde ikọ nsu ye abiaña. Okposuk edi ke ediwak idaha mmọ ekeme ndikut udori ke nditiñ ntre, edi mmọ etim eda unan. Ke Mme Ñke nnyin ikot: “Inyene eke edeme nsu ọkọde ebiet edinime ibifik mmọ eke eyomde mkpa” (Mme Ñke 21:6). “Jehovah ese mkpọk-inua nsu ke mbubiam” (Mme Ñke 12:22), ye “Ikpe iditebeke ntiense nsu: ndien eyesobo etiñ ikọ nsu” (Mme Ñke 19:9). “Kpukpru mme osu nsu” edu ke otu mmọ oro edimende isin ke akwa mkpọdiọhọ emi asakde ye ikañ ye brimstone, ndisak ke nsi nsi (Eriyarare 21:8).
Ndudue Ke Edeme
Ke ini ndusuk owo etiñde idiọk ikọ mmọ edomo ndinọ mfaña enyuñ etiñ ete edi edeme esin mme imọ idue. Mmọ ekeme nditiñ mme ikọ eke mmọ mikpamaha nditiñ, edi koro ndiọi ikọ oro edude mmọ ke esit, mmọ eyewọrọ. Iyaresit ye usua ke esit esin edeme etiñ ndiọi ikọ. Ke ini idiọk-ñkpọ odude ke esit, mme idem eken ebiara. Idiọk-ñkpọ, ukem nte leaven, abiat ofuri idem owo. “Ekpri leaven ananam ofuri uyo ofut” (Ñwed Mbon Galatia 5:9). Nte esit etiede enyene odudu ndinam owo etiñ mme ikọ onyuñ anam ñkpọ. “Tim kpeme esit fo kan kpukpru se ekpemede; koro uwem otode enye” (Mme Ñke 4:23). Jesus ama ọdọhọ ete “Edi ñkpọ eke ewọrọde owo ke inua eto ke esit; edi mmọ esabare owo” (Matthew 15:18).
Ke Esit
Idiọk-ñkpọ ke esit ekeme ndidibe ke enyin owo edi anam ñkpọ ke ikọ oro ọwọrọde ke inua. Ekeme ndida uñwọñọ ye nsu-nsu ikọ, ibaña edem ye ndek-ndek mbuk ye obukpo ye ndiọi ikọ ndi. Ke owo ọbọde erifen, idiọk-ñkpọ ke esit enyọñọ. Ima Abasi ke esit eyenam owo etiñ nti ikọ. Enyin-idim kiet ikemeke ndisio edinem mmọñ ye ndot-ndot mmọñ, mmọ eyebuaha. Edinem eyekabare edi ndot-ndot. Ke ntre isuñi ye edidiọñ ikpenyeneke ndiwọrọ ke inua kiet. Ndiọi ikọ ebebiat nti ikọ. Kpasuk ntre idiọk ikọ kiet abiat ofuri eti uwem.
Ke owo ọbọde erifen, eyedomo ke kpukpru usuñ ndinuk enye nditiñ se mifọnke. Ima Abasi ke esit owo eyeñwam enye ndikpeme edeme esie. Enye eyebọñ akam eti eti onyuñ odu ke spirit, mbak enye editiñ ikpikpu ikọ. Enye eyekpeme nditiñ ediwak ikọ mme nditiñ ke ini mikereke-kere. “Ini eke edopde ye ini eke etiñde ikọ” (Ecclesiastes 3:7).
Ntak
Eyak nnyin ikpeme edeme nnyin, ikpotim ikpañ utọñ inọ mme ikọ Andiwet Psalm “Kpeme edeme fo ke idiọk, kpeme mkpọk-inua fo ke abiaña” (Psalm 34:13). David ọdọhọ ete: “Nyekpeme usuñ mi man ñkudue ke edeme mi” (Psalm 39:1). “Afo omodomo esit mi; inua mi ibehe ekikere mi” (Psalm 17:3). “Ndien edeme mi eyetiñ eti ido fo, ye itoro fo, ofuri usen” (Psalm 35:28). Ke ndinam ntem nnyin ikpemeke ukpọñ nnyin ọbọhọ ukut ikpọñ-ikpọñ, (Mme Ñke 21:23) edi nnyin iyekabare idi edidiọñ inọ mmọ efen. Ke Mme Ñke nnyin ikot: “Edeme ndinen owo edi edimek silver … Mkpọk-inua owo eti ido ebọk ediwak owo” (Mme Ñke 10:20,21). Mmọ oro edude ke mbeñidem eritọnọ ntak ndi Ọbọñ, eda mmọ edomo ye enyene ido añwan emi edọhọde ete “Ewuhọ ima onyuñ odoro enye ke edeme” (Mme Ñke 31:26).
Questions
MME MBUME- Ke ufọn anie ke ekebot nnyin?
- Ikpọhidem nnyin edi Ebiet-iduñ (Temple) anie?
- Ke nso utọ usuñ ke edeme ebiet ikañ?
- Nso idi ntak emi iso idim kiet misioñoke ndot-ndot mmọñ ye edinem mmọñ?
- Didie ke edidiọñ ye isuñi ekeme ndiwọrọ ke inua kiet?
- Nso inam owo etiñ ndiọi ikọ?
- Nso ikeme ndikpeme edeme owo man enye okudue?
- Ke nso usuñ ke edeme edi ibọk-mkpa ye ndido eke owo mikemeke ndikara?.Owo edikpeme ikọ esie didie man enye okutiñ idiọk?
- David ekebiere nditiñ nso utọ ikọ?